Сурет: qarmaqshy-tany.kz
Жақында ғана Өскемендегі №46 мектептің маңайында топтасқан он шақты ит адамға шабуылдап, елді дүрліктірді. Ата-аналар алаңдады. Бір тарап иттердің көзін жою керек десе, екінші жағы керісінше, қорғауға алуымыз керек десті. Біз итті қорғайық делік, сонда адамды кім қорғайды? Еске сала кетелік, 2021 жылдың 17 желтоқсанында Өскемен іргесіндегі «Лесхоз» кентінде 6 жастағы қыз баланы ит талап өлтірген. Өткен айда ғана Риддер қаласында 11 жастағы баланы бес ит талап, көрер жарығы бар екен, аман қалды. Облыстық денсаулық сақтау басқармасының баспасөз қызметі берген мәліметке көз салсақ, 2024 жылы ит қапқан 736 адам дәрігер көмегіне жүгінген.
– Ит шабуылынан зардап шеккендердің саны Өскеменде көп. Мұнда 467 жағдай тіркелген. Сонымен қатар Алтай ауданы мен Риддер қаласында да иттен төнген қауіп азаймаған. Ит қапқандардың ең кішісі екі жасар болса, егдесі 83 жастағы қария, – дейді облыстық денсаулық сақтау басқармасының баспасөз хатшысы Әсем Қайратбек.
Иесіз иттерді атуды бір жағынан заң шектесе, екінші жағынан жануарларды қорғау ұйымдары бар. Бір ғана Өскеменде жануарларды қорғаушы азаматтардың саны мыңнан асады. Ветеринарлар заң өзгермей, иесіз иттердің санын азайту мүмкін емес екенін айтып, зар қақсайды.
– Қаңғыбас итті ату керек. Мәселені шешудің бір жолы – осы. Ол үшін заңды өзгерту қажет. Әйтпесе, иттерді аулаудың өзі – әуре. Жетектеп алып кететін мал емес. Аулап апарғанның өзінде жекеменшік приют иелері алмайды. Ит-мысыққа арналған мемлекеттік баспана жоқ, – дейді Өскемен қалалық ветеринария қызметінің директоры Жұмағазы Оразалин.
Биыл облыста ит-мысыққа арналған баспана салынуы мүмкін. Ресми мәліметтерге сүйенсек, оның құрылысына 202 млн теңгеден аса қаржы қажет. Балабақшаларға бала сыймай жатқанда, иесіз итке қыруар қаржы шашудың қаншалықты қажеті бар деген де сұрақ туады.
– Күрмеуі қиын бұл мәселені шешу мақсатында Өскемендегі 28-шағын ауданнан 500 итке арналған баспана салуды жоспарлап отырмыз. Әзірше қаңғыбас иттерді аулап, вакцинасын қойып, жекеменшік ит-мысыққа арналған баспаналарға өткіземіз. Негізі, адам өміріне қауіп төндірсе, тиісті шара қолдана аламыз. Оның ережесі бар, – дейді облыстық ветеринария басқармасының бас маманы Асылбек Ризабекұлы.
Бұл мәселенің қозғалуына түрткі болған 19-шағын ауданда өріп жүрген иттердің адамға шабуылы. Ветеринария мамандары дереу бұл маңдағы иесіз иттерді аулап, заң аясында шаралар жүргізді. Әп дегенде алты ит ауланды. Кейіннен сол маңдағы бірнеше ит қамауға алынды. Десе де, мектеп маңайында жүргендіктен, ата-аналар алаңдаулы.
– Бізге иттен гөрі баламыздың денсаулығы маңызды. Сондықтан иесіз иттерді еркіне жіберудің қажеті жоқ. Атуға болмайды екен деп, балаларды итке талатып қойып отыра алмаймыз. Жануарларды қорғаушылар ит-мысыққа қорған боламыз десе, үйлеріне алып кетіп, байлап бақсын, – дейді ашынған ата-ана Айнұр Ахметова.
Қала басшылығы да иесіз иттердің мәселесі назарда болатынын айтып сендірді. Қанша дегенмен, ит пен мысықты аулау туралы заңға өзгеріс енбей, мәселенің түбегейлі шешілуі қиын.
ӨСКЕМЕН
