Форумға қатысушылар еліміздегі ММТ мектебінің негізін қалаушы, көрнекті механик-ғалым, академик Өмірбек Арсланұлы Жолдасбеков пен ММИ-дің бұрынғы директоры, ҰИА академигі Скандарбек Жолдасбековті жылы лебізбен еске алды. Сонымен қатар республикалық конференция академик Скандарбек Жолдасбековтің 70 жылдық мерейтойына орайластырылды.
Семинарды мемлекет және қоғам қайраткері, ҚР ҰИА президенті, академик Бақытжан Жұмағұлов ашып, академик Өмірбек Жолдасбековтің инженерлік ғылымның қалыптасуына, машиналар механикасы мен роботтехниканың дамуына қосқан зор үлесін атап өтті. Ол 50-ден астам доктор мен 120-дан астам ғылым кандидатын тәрбиелеп, еліміздегі қуатты ММТ (механика және машинатану) ғылыми мектебін қалыптастырды. Осы мектептің көрнекті өкілдерінің бірі – көптеген жыл бойы «Машина жасау» халықаралық ғылыми-техникалық орталығын және ММИ-ді басқарған, Қазақстанның машина жасау саласындағы техника мен технологияның дамуына айтарлықтай үлес қосқан ғылым докторы Скандарбек Жолдасбеков.
Семинарда академик Өмірбек Жолдасбековтің шәкірттері сөз сөйледі. ҰИА вице-президенті, ҰҒА академигі Амандық Төлешов ұстаздың ғылыми мұрасы, машиналар механикасы мен роботтехника саласындағы ғылым мен тәжірибе үшін аса қажетті екенін атап өтті. Ғалымдар жоғары класты механизмдер теориясы негізінде теңгерілген буындары бар энергия үнемдейтін мұнай айдау станоктарының, технологиялық мүмкіндігі жоғары иінді қысқышты престердің және динамикалық тұрғыдан берік әрі тұрақты көтергіштердің перспективалы жұмыс механизмдерін әзірлегендерін баяндады. ҰҒА академигі Мейірбек Молдабеков жұмыс механизмдері мен машиналар және роботтардың манипуляторларын жобалауға және құрастыруға арналған цифрлық платформа болып табылатын «Диспром-3» автоматтандырылған иінтіректі механизмдерді жобалау жүйесін ұсынды. Профессор Саят Ыбырай ММТ-ның тағы бір перспективті бағыты туралы айтып өтті. Бұл бағыт жасанды интеллект әдістерін пайдалана отырып, мүлдем жаңа, кең функционалдық мүмкіндіктері бар роботтар мен машиналарға арналған механизмдер, манипуляторларды оңтайлы синтездеу міндеттерін қоюға және шешуге мүмкіндік береді. Бұл техникалық шешімдердің көпшілігі әлемде баламасы жоқ және өздеріне жүктелген функцияларды дәл әрі сенімді орындайды.
Президент жанындағы ҰҒА академигі Айдархан Қалтаевтың инженерлік кадрларды даярлау сапасы туралы баяндамасы үлкен қызығушылық тудырды. Ол Оксфорд, Токио университеті, Лондон Империал колледжі және басқа да әлемнің элиталық университеттерінің білім бағдарламаларын жан-жақты талдай отырып, еліміздегі инженер кадрларды даярлайтын университеттердің оқу бағдарламаларымен салыстырды. Нәтижесінде, айтарлықтай айырмашылық анықталды. Біріншіден, пәндер арасындағы байланыстың әлсіздігі инженерлік білім сапасын төмендетеді. Екіншіден, бұл отандық университеттердің шетелдік университеттермен байланысын орнатудағы өзара түсіністігін қиындатады. Үшіншіден, инженер-техник кадрларды даярлаудың мемлекеттік бюджет есебінен тиімділігін төмендетеді.
Семинар қорытындысында машиналар механикасы мен автоматтандырылған роботтехника жүйелері саласындағы ғылыми бағыттарды әрі қарай дамытуды жалғастыру, сондай-ақ келешегі бар ғылыми-техникалық бағдарламаларды іске асыру барысында ғылыми институттар, жоғары оқу орындары және еліміздің өнеркәсіп секторы арасындағы ынтымақтастықты кеңейту туралы шешім қабылданды. Ғылыми-техникалық және инженер кадрларды даярлау сапасына ерекше мән берілді. Мемлекет басшысы Қ.Тоқаевтың осы мәселеге қатысты тапсырмаларын іске асыру мақсатында ҰИА мен ММИ инженер кадрларды даярлауға арналған білім бағдарламаларына жан-жақты талдау және мониторинг жүргізу тапсырылды. Бұл жұмыс нақты ұсыныстар әзірлеп, оларды уәкілетті мемлекеттік органға ұсыну үшін жүзеге асырылмақ.
Семинар еліміздің ғылыми өміріндегі маңызды оқиғаға айналды, механика, машиналар механикасы және роботтехника жүйелері саласындағы ғылыми байланыстарды нығайтуға, озық тәжірибе алмасуға, сондай-ақ ғылыми-техникалық және инженер кадрларды даярлау сапасын арттыруға ықпал еткен ауқымды іс-шара болды.
АЛМАТЫ
