Көрме • 07 Наурыз, 2025

Әйел ажары – әшекейде

233 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Астанадағы «Әйелге әсемдік жарасады» атты мәдени-рухани көрме көне мұраны қайта жаңғыртып, қазақ әйелінің сұлулық рәмізіне айналған ұлттық киімдері мен зергерлік бұйымдарын көпшілік назарына ұсынды. Бұл шара «Ұлттық мұра» жобасы аясында жүзеге асқанымен, оның мәні мен мазмұны одан әлдеқайда терең. Бұл – ата-бабадан қалған асыл өнерді дәріптеу, бүгінгі ұрпақтың санасына ұлттық құндылықтардың қадір-қасиетін сіңіру, сонымен бірге өткеннің өнегесін келешекке аманаттау.

Әйел ажары – әшекейде

Суретті түсірген – автор

Көрменің ұйым­дас­ты­рылуына Ұлттық архив пен «Amanat» пар­тия­сының Есіл аудандық бө­лімшесі, Астана қаласы мәсли­хатының депутаты, этнограф-коллекционер Бахаргүл Төле­генқызы ұйытқы болды.

Іс-шара барысында архивтік құжаттар мен зерттеулер, қазақ халқының дәстүрлі ұлттық киімдері және зергерлік бұ­йымдарының үздік үлгілері, атап айтсақ, Бахаргүл Төлеген­қызының жеке коллекциясынан ХIX ғасыр басында жасал­ған күміс белдік, Ресей архивінен табылған сол белдікті тағып түскен әйелдің суреті мен Ақселеу Сейдімбектің ұлттық киімдер мен әшекей бұйымдар, асыл тастар туралы қолжазба зерттеу еңбектері жұртшылық назарына ұсынылды.

Қазақ халқының ұлттық киімі тек сән-салтанаттың ғана емес, халқымыздың дү­ние­танымы мен болмыс-біті­мінің көрінісі саналады. Әйелдердің киім үлгілері олар­дың жас ерекшелігіне, әлеу­меттік мәртебесіне байланысты ажыратылған. Қыз-келіншектердің, орта жастағы аналар мен егде жастағы әже­лердің киім үлгілері бір-бірі­нен айрықша ерекшеленеді. Жас қыздар ою-өрнекпен безен­дірілген қос етекті көйлек киіп, көбінесе үкілі тақия таққан. Ал келіншектер салмақты әрі сәнді кең етекті киім киген екен. Олардың кимешегі ақ матадан тігіліп, иықты жауып тұратын болған. Әжелердің киімі – байсалды, күміс әшекейлермен толықтырылған.

Көрмеде қазақ әйелінің осы ерекшеліктерін айқындайтын тарихи киім үлгілері қойылып, олардың әрқайсысы туралы тың деректер айтылды. Әйел жасы мен әлеуметтік мәртебесіне қарай тағатын зергерлік бұйым­дардың үлгілері ұсыны­лып, олардың жасалу әдістері мен ма­ңыздылығы туралы қызықты ақпараттар берілді.

Халқымыз ежелден күміс пен алтыннан жасалған әшекей бұйымдарға ерекше мән берген. Тек әсемдік үшін ғана емес, әйел затының мәртебесін айқындау, түрлі наным-сенімдерді білдіру, тіпті денсаулыққа пайдасы бар деген сеніммен де тағылған.

Бұл көрме ұлттық киім мен зергерлік өнерді заманауи тұр­ғыда дәріптеуді көздеді.