14 Тамыз, 2015

Шың басындағы шынар немесе әр жүз саулықтан 124 қозы алған айтулы еңбеккер ана туралы сөз

416 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін
koi01 Жалпы, шопан болу, үнемі мал соңында жүріп, ел игілігін еселеуге үлес қосу – көрінгеннің қолынан келе бермейтін шаруа. Шопан жұмысы сағатпен өлшенбейді. Қыста жүздеген бас қойды бетін қарып, саусақтарын үсітіп бара жатқан ызғырық желдің өтінде жүріп, құдықтан қауғамен суарып, шөбін салады. Күн жылылық танытып кү­лімдесе, жерде қар болмаса, тебінге шығарады. Көктемде таң ата малын өргізіп, түсте үй алдына иіріп, асығыс тамақ ішіп, кері айдап әкетеді. Қой төлдейтін шақтар шопан судан маржан жинағандай. Ұйқы дегеніңіз жайына қалады. Төлінен безген тұмса тоқтымен алысып, өздігінен туа алмай жатқан талай қойға «акушерка» болып жүргенде, көкжиектен таң шапағы алаулап, күннің қалай шыққанын да білмейді. Ал шопан үшін бұл күнделікті тірлік, үйреншікті қызмет, оның суығына тоңып, ыстығына кү­йіп, қайыстай қа­тып әбден ысыл­ған. Бүгінгі біздің сөз еткелі отырған кейіпкеріміз осын­дай еңбек майданының алғы шебінде жүрген жан. Люба Құбаева жолдасы Әде­биет Стамғазиевпен бірге Ке­ңес Одағы тұсында көп жылдар бойы «Партияның ХХV съезі» кеңшарында мал бақты. Заман өзгеріп «ба­ла­пан басына, тұрымтай тұсына» кеткен кездерде де шо­пан таяғынан ажырамады. Әрине, түрлі қиындықтарды, жоқшылықты басынан өткерді. Әдебиет тәуелсіздіктің ал­ғаш­­­қы қарлығаштарының бірі «Ақ­жонас» ЖШС-да аға шопан бо­­­лып, өмірінің жаңа парағын ашты. Нәзік жанды жұбайы оған ұзақ жылдар сенімді кө­мек­ші бола білді. Әйел адам ретінде тек үй ішінің шаруасымен ғана шұғылданып қоймай, бағымындағы малды күту, қой­ды суару, қырқумен айналысып, төлдету кезінде сақ­ман­шыларға бас-көз болу және т.б. жұмыстарды денсаулығына қарамай шырқ үйіріп атқарды. Отарына келген көмекшілерге қатаң талап қояды. Көп адам оның отарына барудан бас тартады. Себебі, Любаның мал басы­ның сақталуына, күтіміне үлкен жауапкершілікпен қарап, адал еңбек етуі және өзгелерден де осыны талап етуі жеңілге ға­­на үйренген кейбіреулерге ұнамайды. Жолдасы Әдебиет екеуі ерен еңбектерінің ар­қасында талай мәрте ауданның, облыстың чемпион шопаны атанды. «Еңбек ер атандырады» деген осы. Әдебиеттің зейнеткерлікке шығуына және денсаулығына байланысты 2013 жылы аға шопандық жұмыс Любаның өзіне сеніп тапсырылды. Содан бері қарауындағы малды аман сақтап (жылда 2-3 бас қойдан артық шығын бермей), төл алу көрсеткішін артығымен орындауда. Люба Зайнешқызы еңбек жолын 1977 жылы бұрынғы кең­шарда көмекші шопан болып бастаған. Сол жылы Әдебиет Стамғазиевпен шаңырақ көтер­ген. Отбасында 2 ұл, 3 қыз тәрбиелеген ұлағатты ана. Бұл туралы «Ақжонас» ЖШС-ның директоры, ау­данға танымал азамат Мұқар Шаяхметов тебірене әңгімелеп, өткен 2014 жыл елімізді қуаңшылық жай­ла­­ғанымен есте қалды. Жаз бойы бір тамшы жаң­быр жау­мады. Ыстық 40-50 градусқа дейін көтерілді. Жайылымдағы шөптің бәрі күйіп, өзектер мен көлшіктер кеуіп кетті. Құдық­тарда су тартылып, малға жетпей жатты. Мұндай жағдай көп­теген жылдардан бері ке­з­дес­пеген-ді. Бірақ, Люба тағы да ер­леді! Осылай боларын алдын ала болжағандай, өзінің «Төрт бұрыш» деген Бесшоқы тауының шығысындағы (қан­дай дегенмен ауа райының қолайсыздығына қарамай ол жердің шөбі шұрайлы, су мол болып тұрады) жаздық орынынан желтоқсанның 16-17-сі күндеріне дейін көшпей отырып, малын семіртті. Адал еңбегі өз нәтижесін беріп, се­міз қойларды ұрықтандыру нау­­қаны өте жақсы өтті. 2015 жылғы қой төлдету науқанының қорытындысымен Люба Құба­ева әр 100 саулықтан 124-тен қо­­зы алды. Жыл басында оған бекітілген 524 бас аналықтан 200-дің үстінде қой егізден ту­ды. Әйел адамның мұндай көрсеткішке жетуі бойындағы қызметіне деген адалдығының, еңбексүйгіштігінің нәтижесі. Қонақжай Люба қыдырыстап барған адамға қоғам игілігінен емес, өзінің жеке меншігінен қойын немесе ешкісін сойып құрметтейді. Әлдебіреулерге ұқсап: «Маған анау керек, мынаны әперіңдер, жалақымды өсіріңдер», деп қиғылық салмайды. «Құдайдың бергеніне шүкірміз. Жұмыс жасасақ, соның ақысын алып отырмыз», деп тоқмейілсиді. Қазақ «Әйел – үйдің тұтқасы», дейді. Қыруар шаруаның бел ортасында жүрсе де Әдебиет пен Люба ұлын ұя­­ға, қызын қияға қондырып отыр­ған өнегелі ата-ана. 40 жылға жуық даланың дарабоздары сияқтанып, электр жарығы мен газы жоқ шоқал арасында, ауа райы­ның небір дүлей бораны мен ыстығына қарамай қой бағып, жоғары көрсеткішке жету, отбасының жоғын жоқтап, бала тәрбиелеп өсіріп, ұлағатты ата-ана атану батырлықпен тең десек, артық айтпаймыз, дейді. Бұған алып-қосарымыз жоқ. Бүгінде кейбір жігіттеріміз жеңіл­дің астымен, ауырдың үстімен жүруге ұмтылған заманда Любаның ерен еңбегін оларға үлгі ретінде ұсынамыз. Адам қандай мамандықта жасаса да оның өз қиындығы бар. Ісіне шын берілгендер ғана дүниеге кірпіш болып қаланады. Шың басындағы шынардай дараланған аға шопанға алда да алар асуларыңыз көп болып, жұл­дыздай жарқырай беріңіз демекпіз. Қанат ҒҰМАРОВ, Қазақстан Журналистер одағының мүшесі. Атырау облысы, Құрманғазы ауданы, Ганюшкин селосы.