*
Сайлау-2016
Кеше Орталық сайлау комиссиясының мүшесі Татьяна Охлопкова брифинг өткізіп, Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі мен мәслихаттарының депутаттарын сайлау жөніндегі сайлау науқанын әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз ету мәселелерінен хабардар етті.
«Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісі мен мәслихаттарының депутаттарын сайлау жөніндегі сайлау науқанын ұйымдастыру мен өткізу жөніндегі дайындық жұмысының шеңберінде Орталық сайлау комиссиясы сайлауды әдістемелік қамтамасыз етуге ерекше көңіл бөледі, – деді ол. – Аталған жұмыс Ортсайлаукомның сайлау комиссиялары мүшелері мен сайлау үдерісіне қатысушыларды құқықтық оқыту және ақпараттандыру жөніндегі қызмет бағыттарының бірі болып табылады».
Комиссия мүшесінің атап өтуінше, Ортсайлауком әзірлеген түрлі анықтамалық және ақпараттық материалдар сайлауды ұйымдастырушылардың сайлауды әзірлеу мен өткізу жөніндегі кәсіби қызметінде, сондай-ақ, сайлау науқанына қатысушылардың олардың сайлау құқықтарын іске асыруына жәрдемдесуге бейімделген. ОСК-нің тапсырысы бойынша аумақтық, округтік және учаскелік сайлау комиссиялары, саяси партиялар мен олардың сенім білдірілген өкілдері кандидаттар мен олардың сенім білдірілген адамдары, байқаушылар, БАҚ өкілдері мен тағы басқаларға арналған 8 ақпараттық плакат және 14 атаулы жаднама, әдістемелер, жинақтар және басқа да баспа өнімдері әзірленуде.
«Орталық сайлау комиссиясының тапсырысы бойынша әзірленген барлық әдістемелік материалдар оның www.election.gov.kz ресми интернет-ресурсында орналастырылады, – деп жалғастырды сөзін Т.Охлопкова. – Азаматтарды ақпараттандыру тиімділігін арттыру және олардың сайлауға қатысу құқықтарын қамтамасыз ету үшін Ортсайлаукомның тапсырысы бойынша, сондай-ақ, республикалық телеарналарда, радиода, сонымен қатар, неғұрлым танымал аумақтық телеарналар эфирінде сайлау науқаны бойы көрсетіліп, дыбысталатын ақпараттық және жұмылдыру бейне және дыбысроликтері әзірленуде. Сонымен бірге, елдің өңірлерінде сайлау туралы негізгі ақпаратты қамтитын және азаматтарды дауыс беруге қатысуға шақыратын ақпараттық және жұмылдыру билбордтары орналастырылады».
Комиссия мүшесі Орталық сайлау комиссиясының сайлаушыларға арнаған үндеуіне де тоқталып өтті. Орталық сайлау комиссиясының еліміздің барлық сайлаушыларына арнаған үндеуіне де ерекше назар аударуды өтінер едім, – деді Т.Охлопкова осы жөнінде. – 22 қаңтар күнгі ОСК отырысында үндеу мәтіні қабылданды. Жалпы саны 62 мың данадан асатын үндеу плакаттары еліміздің барлық өңірлеріне жөнелтілді. Олар адамдар көп жиналатын орындар – әуежайларда, вокзалдарда, көлік құралдарында, сауда орталықтарында және басқа да жерлерде ілінеді».
ОСК мүшесінің хабардар еткеніндей, учаскелік сайлау комиссиялары үшін «Сайлау күні дауыс беру рәсімдері туралы» арнайы оқыту фильмі әзірленуде екен. Ол елдің барлық аумақтық, округтік және учаскелік сайлау комиссияларына жіберіледі. Ортсайлауком ақпараттық және түсіндіру жұмысына, сайлау органдары қызметінің ашықтығы мен айқындығын қамтамасыз етуге, сайлау заңнамасы нормаларының қатаң сақталуына ерекше көңіл бөледі. «Комиссия барлық бұқаралық ақпарат құралдарымен белсенді іс-қимыл жасайды, олардың барлық ақпараттық материалдарға тең қол жеткізуін қамтамасыз етеді. Бұл ынтымақтастықтың тиімділігін арттыру үшін сайлау науқаны кезеңіне ОСК жанында тұрақты түрде жұмыс істейтін баспасөз орталығы ашылды», – деді Т.Охлопкова.
Брифинг барысында Т.Охлопкова азаматтың нақты бір сайлау учаскесінің аумағында тұрғылықты жері бойынша тіркелуі, оны сайлаушылар тізіміне енгізу үшін негіз болып табылатынын түсіндірді. 27 қаңтардан кешіктірмей, сайлау учаскелерінің шекаралары жергілікті бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.
Егер сайлаушы өзінің тұрғылықты жерінен тыс елді мекенде болса, онда ол 18 ақпаннан кешіктірмей өзінің уақытша болатын жеріндегі әкімдікке сайлау күні өзі дауыс беретін сайлау учаскесінің сайлаушылар тізіміне енгізу туралы өтінішімен жүгіне алады.
Сайлаушы 4 наурыздан бастап сайлау күніне дейін өзінің болатын жерін өзгерткен кезде, учаскелік сайлау комиссиясы сайлаушының өтініші бойынша және жеке басын куәландыратын құжатты көрсеткен жағдайда сайлаушыға дауыс беру құқығын беретін есептен шығару куәлігін береді.
Есептен шығару куәлігі 2016 жылғы 4 наурыздан бастап 19 наурызда 18.00 сағатқа дейін беріледі.
Егер сайлаушы өзінің сайлау учаскесінде есептен шығару куәлігін ала алмаса (іссапарда жүрсе және т.б.), ол өзінің сенім білдірген адамына сенімхат бойынша куәлікті алуды тапсыра алады. Бұл жағдайда сайлаушының сенім білдірген адамы есептен шығару куәлігін алғаннан кейін оны сайлаушыға өзі береді немесе жібереді.
Дауыс беру құқығын беретін есептен шығару куәлігін ұсынғаннан кейін учаскелік сайлау комиссиясы дауыс беру күні сайлаушыны оның келген жері бойынша сайлау учаскесіндегі сайлаушылар тізіміне енгізеді.
Есептен шығару куәлігі басқа сайлау округінде немесе бір елді мекен аумағындағы басқа сайлау учаскесінде дауыс беруге қатысқысы келген сайлаушыларға берілмейді.
Жоғалған есептен шығару куәліктері қалпына келтірілмейді және олардың көшірме нұсқалары берілмейді.
4 наурыздан барлық сайлаушыларға өзінің сайлау учаскесіндегі сайлаушылар тізімінде өзі туралы деректерді тексеру мүмкіндігі беріледі.
Егер сайлаушы сайлау күні сайлау учаскесіне денсаулық жағдайына байланысты немесе отбасының сырқат мүшесіне күтім жасауына байланысты немесе сайлау учаскелері құрылмаған шалғайдағы аудандарда болуына байланысты келе алмайтын болса ол үйде дауыс беруді ұйымдастыру туралы учаскелік сайлау комиссиясына өтініш жасауға құқылы. Мұндай өтініштер 20 наурыз күні сағат 12:00-ге дейін қабылданады.
Әлисұлтан ҚҰЛАНБАЙ,
«Егемен Қазақстан».
Суреттерді түсірген
Ерлан ОМАРОВ.