Реформаның басты арқауы – кәсіби мемлекет құру

Тәуелсіздік алысымен еліміз өзіндік даму жолына түсті. Елбасымыздың сындарлы саясатының, ұйысқан бір­лігіміздің арқасында әлем­ге танылдық. Бүгінгі таңда жаһандық қаржылық дағдарыс пен дүниежүзіндегі саяси ахуал барлық мемлекеттерге өз салқы­нын тигізуде. Қым-қуат кезеңдегі дағдарыс­тан шығып, одан әрі қарай дамуымыз­да Мемлекет басшысының «Қазақ­стан-2050» Стратегиясы, «Нұрлы Жол» инфрақұрылымдық даму мемлекеттік бағдарламасы, Индустрияландырудың екі бесжылдығы, 5 институттық реформа мен оны іске асырудың «100 нақты қадам» Ұлт Жоспарының алатын орны айрықша. Әсіресе, Елбасымыз «Ұлт Жоспары – қа­зақстандық арманға бастайтын жол» бағдарламалық мақаласында 2016 жылдың 1 қаңтарынан 5 институттық реформаны жүзеге асыру бойынша «100 нақты қадам» – Ұлт Жоспарын орын­даудың практикалық кезеңі бастал­ғанын атап өтті. Шынында да, Ұлт Жос­парында мемлекеттің дамуын жоғары әлемдік стандарттарға сәйкес белгілеу, оның ішінде мемлекетті кәсіби­лендіру, шығынсыз экономикаға қадам басу, инновациялық индустриялан­дыру негізінде елімізді тереңдете жаңғыр­тудың негізгі бағыттары жүйеленіп, атқарылатын нақты қадамдар көрсетілген. Елбасымыз мемлекетті, экономика мен қоғамды дамыту үшін қағидатты жаңа құқықтық орта қалыптастыратын 59 заң күшіне енгенін және олардың біздің қазақстандық арманымыз – ХХІ ғасырда көшбасшы отыз ұлттың бірі болуға қол жеткізуімізге жол ашатынын атап көрсетті. Алға мақсат еткен реформамыздың біріншісі «Мемлекеттік қызмет туралы» жаңа Заң негізінде мемлекеттік аппараттың тиімділігін арттыру екенін көлденең тартты. Қазір мемлекеттік қызметті дамы­ту­дың жаңа кезеңі басталып кетті. Елба­сының Жарлығымен Мемлекеттік қызмет істері жөніндегі министрлік, оның құрылымында – Жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың ұлттық бюросы құрылды. Осылайша, тек мемлекеттік қызмет жүйесі ғана емес, сондай-ақ, жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жасайтын, яғни жемқорлық көріністерінің барын­ша алдын алуға бағдарланған жүйе де жаң­ғыртылып отыр. Бұл жерде жемқор­лықпен күрестің өзі барынша дәйекті бола түспек және жүйелі сипатқа ие болмақ. Жүргізіліп жатқан реформалардың басты мақсаты – кәсіби мемлекеттің, аппа­раттың, мемлекеттік басқарудың ха­лыққа адал қызмет етуге бағытталған үлгісін қалыптастыру. Өйткені, дамуымыз ел басқаратын, елге қызмет ететін мемле­кеттік аппараттың кәсібилігіне тікелей байланысты. Әкімшілік мемле­кет­тік қызметшінің мансабы оның білік­тілігі және жинақтаған тәжірибесі есепке алына отырып, мемлекеттік қызмет­ке орналасу тек кешенді іріктеу мен жұ­мысты тек төменгі лауазымдардан бас­таудың нәтижелері бойынша жүргі­зіледі. Мұнымен қатар, мемлекеттік қыз­метшінің жұмыс тәжірибесі мансаптық ілгерілеуінің басты шарты болады және мұнда да қызметте көтерілу тек конкурстық негізде жүзеге асырылады. Мемлекеттік қызметке ашық конкурс арқылы және Кадр саясаты жөніндегі ұлттық комиссияның шешімі бойынша келісімшарттық негізде мемлекеттік емес сектордағы басқарушылар қатарынан азаматтар және шетелдік менеджерлерді тарту мүмкін болады. Со­ны­­мен қатар, мем­лекет­тік қызметшіге еңбек­ақы тө­леудің жаңа жүйесі оның бі­ліктілігі мен атқа­ратын жұ­мысының сипа­тына, көле­мі мен нәти­жесіне байла­нысты заң тұр­ғысынан бекітіледі. Аса нәтижелі қыз­мет үшін бонустар төлеу қарастырылып отыр. Мұндай жүйені 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізу жоспарланғаны баршамызға белгілі. Үстіміздегі жылдың қаңтар айынан бастап «Б» корпусындағы мемлекеттік қызметшілердің еңбекақысы 30%-ға жоғарылады. Заңда саяси мемлекеттік қызметшілер ауысқан кезде мемлекеттік аппа­раттың автономдығы мен тұрақты­лығы қағидаты нақты жазылды. Шенеу­ніктер ортасында этикалық нормаларды бұзуға әкелетін және жемқорлық құбы­лыстар туындататын жағдайлардың алдын алу бойынша қатаң шаралар қарас­тырылып отыр. Мемлекеттік қызмет­шілердің жұмыс пен тұрмыстағы жүріс-тұрысының қалыптары регламенттелген Мемлекеттік қызметшілердің жаңа Этикалық кодексі қолданысқа енгізілді. Сондай-ақ, Елбасымыз жаңа институт – этика бойынша өкілетті өкілдер институтын құруды көздеп, олар азаматтар мен мемлекеттік қызметшілерге кеңес беріп, олардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ететіні заңнамада көрініс тапты. «Мемлекеттік қызмет туралы» жаңа Заңның маңызды қыры оның құқық қорғау органдарына да қатысты болатынымен байланысты. Жаңа заң негізінде еңбекке ақы төлеудің жаңа жүйесі енгізілгеннен кейін «Б» корпусының әкімшілік мемлекеттік қызметшілерін жаңа біліктілік талаптарына сәйкестігі бойынша кешенді аттестаттаудан өткізу жоспарланып отыр. Қызметшілердің біліктілігін 3 жылда бір реттен кем болмайтындай етіп міндетті түрде арттырып отыру заң тұрғысынан бекітілді. Жалпы, бүгінгі таңда мемлекеттік қызметші –түрлі сала қызметін іске асыратын тәуелсіз мемлекетіміздің негіз құраушы бөлігі. «Қазір біз экономиканың, мемлекет пен қоғам дамуының ең табысты жаһандық модельдерін өлшем ретінде аламыз... Мен қазақстандықтарды Ұлт Жоспарын жүзеге асыруға және реформаларды жүргізуге барынша белсенді қатысуға, олар ашатын мүмкіндіктерді пайдалануға шақырамын. Біз өзіміздің қазақстандық арманымыздың орындалуына және Қазақстанның өркендеуіне сенімді түрде қол жеткізетін боламыз!», – деді Мемлекет басшысы. Қа­зір­гі жаһандық дағдарыстың салдарынан экономикамыз тап болған бүкіл қиын­дық­тарға қарамастан, халықтың жағдайын жақсартуға бағытталған әлеуметтік қолдау толығымен көрсетілуде. Өңір­лер­ді да­мыту, жаңа жұмыс орындарын ашу, бәсе­кеге қабілетті өнімдер шығару жо­лын­да ау­да­нымызда да көптеген жұмыс­тар атқа­рылуда. Жалпы, Елбасының бағдарламалық мақаласы алда тұрған қиындықтарды жеңу үшін іргелі істерді атқаруға, туған Отанымыз үшін еселі еңбек етуге үндейді. Сондықтан, азаматтардың қажеттіліктері мен сұраныстарына жауап бере алатын кәсіби аппаратты құру бойынша алдымызда тұрған аса ауқымды міндеттер іске асқан мезетте мемлекеттік басқару жүйесіне деген халықтың сенімі ұлғая беретіндігі ақиқат. Мұратхан ШҮКЕЕВ, Байзақ ауданының әкімі. Жамбыл облысы.