Ортақ құндылықтар ортаймасын

Әлеуметтік орта материалдық тұрғыдан бай-қуатты болғанымен, жанұяларда берекесіздік орын алып, отбасылық институт құлдырап жатса, ол қоғамның толық кемелділікке қол жеткізе алмағанын әйгілейді. Әдетте, «Отбасы – кішігірім мемлекет» деген тұжырым жай айтыла салған сөз емес. Отбасы – қоғам тұғырын құрайтын негізгі субъекті. Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев атап өткендей, Отанға деген сүйіспеншілік отбасынан басталады. Туған шаңырақтан алған тәрбие барша халқымыздың бақуатты да табысты болашағының кепілі болып қала бермек. Осы ретте бүгінгі қоғамда отбасылық қатынастар мен құн­­­дылықтарды ілгерілетуге қажетті барлық алғышарттар бар деп айтуға болады. Қазақстан Республикасы Президенті жа­нындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық сая­сат жөніндегі ұлттық комиссия мен өзге де ведомстволардың тарапынан отбасы институтының тұрақтылығын арттыруға бағыт­талған көптеген бастамалар қолға алынып, іске асырылуда. Елімізде гендерлік теңдік стратегиясы қабылданып, жү­зеге асырылып келеді. Қа­зақ­стан Республикасында от­ба­­сы­лық қатынастарды, мо­раль­дық-этикалық және ру­хани-адамгершілік құнды­лықтарды нығайтудың жалпы­ұлттық іс-шаралар жоспарын­да еліміздегі әрбір отбасы мен оның мүшелерін түрлі сала­ларда қолдау мәселелері қарас­тырылған. Мемлекет басшысы Жар­лығымен 2013 жылдан бастап «Отбасы күні» мерекесін атап өту қолға алынған. Бұл мереке жыл сайын қыркүйек айының екінші жексенбісі күні тойланып келеді. Аталған мерекеге орай елімізде отбасылық құн­дылықтарды ны­ғайту мақ­сатын көздейтін көптеген мә­дени-спорттық іс-шаралар ұйым­дастырылады. Мәселен, дәстүрлі «Мерейлі отбасы» Ұлттық байқауы жыл сайын өткізіліп келеді. Ел­басының ерекше наза­рындағы бұл байқауға еліміздің өнегелі деп танылған жүздеген отбасылары қатысу мүмкіндігіне ие болды. Бүгінде аталған байқауға отандас­тарымыз ерекше қызығушылық танытып, қоғам мен жұртшылық арасында оңды серпіліс-сергектік тудыруда. Отбасылық құндылықтарды қастерлеп ілгерілету ісі Ш.Ай­манов атындағы «Қазақфильм» АҚ-тың және еліміздің 52 мемлекет­тік театрларының өнімдері мен қо­йы­лымдарында кең орын алып отыр. Атап айт­сақ, министрлік қолдауымен жарыққа шыққан «Елбасы жолы» киноэпопеясы мен «Құ­нанбай», «Оралу», «Кенже» көр­кем фильмдері, «Қазақстан – біздің ортақ үйіміз», «Қазақ елі», «Ер Төстік және Айдаһар» анимациялық фильмдері мен «Дешті және қыпшақ», «Жеңіске құштарлық» деректі фильмдерін болашақ ұрпақтың игілігі үшін жасалған дүниелер десек артық емес. Сондай-ақ, еліміздің теа­тр сахналарында қойылып жүр­ген «Ең әдемі келіншек», «Отыз ұлың болғанша», «Қыз мұңы», «Жұбайлар жұмбағы», «Ана бақыты», «Үйлену», «Бір түп алма ағашы», «Сен үшін», «Тіл табысқандар», «Кеш» жә­не т.б. туындылар отбасылық тау­қыметті еңсеруге үндейтін, жанұя жылулығын сезіндіруге талпындыратын тағылымды шы­ғармалар екені сөзсіз. Спорт саласында да отба­сылық құндылықтар тиісті дең­гейде насихатталуда. Елі­міздің барлық өңірлерінде тұр­ғындардың тұрғылықты жерлері бойынша бос уақыт­тарын мазмұнды өткізуге ар­налған «Аула клубтары» әлеу­меттік жобасы жүйелі түрде жү­зеге асырылып келеді. Бүгінде аталмыш аула клубтары отбасы мүшелері үшін көп функционалды мәдени-спорт орталықтарына айналып отыр. Жаңа үлгідегі орталықтар қажетті барлық құ­рал-жабдықтармен қамтылған, онда каратэ, дзюдо, бокс, күрес, таэквандо, шахмат, үстел тен­ни­сі, қолданбалы өнер, авиа үл­гілеу, танкошеберлік, заманауи би, вокалдық-аспаптық музыка және т.б. үйірмелер жұмыс істейді. Отбасы институтын нығайту үшін елімізде соңғы жылдары отбасылық спорт жарыс­тарын ұйымдастыру кеңі­нен қолға алынған. Айталық, Ми­нистр­ліктің қолдауымен ұйымдастырылған «Бір атаның балалары» атты мини-футболдан республикалық отбасылар сайысына еліміздің барлық аймақтарынан спортқа қабілетті отбасылар қатысқан. Еліміздің өңірлерінде өткізіліп келе жатқан «Әкем, шешем және мен» атты тәрбиелік маңызы зор отбасылық спорт ойыны оған қатысушы отбасылардың ынтымағын арттырып, күш-жігерінің бірігуіне және жанұя мүшелерін ұйыстыра түсуге белгілі бір деңгейде оң ық­пал етуде. Бұдан басқа, қоғамдағы от­басылық құндылықтарды іл­герілетуге үкіметтік емес ұйым­дар да өз үлесін қосып келеді. Мәселен, 2009 жылдан бері «Қазақстанның іскер әйелдер қауымдастығы» ҚБ-мен «Әйелдерді саяси ілгерілету бойынша іс-шаралар кешенін жүргізу» бағдарында әлеуметтік жоба іске асырылуда. Аталған ұйыммен бірнеше жылғы әріп­тестік аясында «Әйелдердің көш­басшылық мектебі» рес­публикалық желісінің түрлі деңгейдегі бірлескен іс-шара­лары ұйымдастырылған. 2015 жылы «Жастар кәсіп­керлігін дамыту» ҚҚ-мен ауылдық жерлерде тұратын әйел­дердің кәсіпкерлік дағ­дыларын дамытуға бағыт­талған өңірлік оқыту семинарлары мен фокус-топтары өткізілді. Әлеуметтік жобамен еліміздің Ақмола, Алматы, Қызылорда, Маңғыстау және Шығыс Қазақстан облыстарының шалғай аудандары мен елді мекендері қамтылды. Соның нәтижесінде жобаға қатысқан 11 қыз-келіншекке консалтингтік қызметтер көрсетілген. Жобаға қатысушылардың 6-уы іске асыратын жобаларына инвестиция тарту мүмкіндігіне қол жеткізіп, 49-ы жұмыспен қамтылған. 250-ден астам консультациялық қызметтер көрсетілген. Бұдан өзге, министрліктің тапсырысымен 2015 жылы алғаш рет көп балалы отбасылар әкелерін таныстыру, қоғамдағы әкелердің мерейін үстем ету мақсатында «Үлгілі әкелер» байқауы өткізілді. «Бақытты отбасы қандай болу керек?», «Мен әке болсам...» деген тақырыптарда Астана қаласы орта мектептерінің жоғары сынып оқушыларының арасында шығарма жазу байқауы ұйым­дастырылды. Жалпы, алдағы уақытта да отба­сылық құндылықтарды мә­дениет және спорт салалары арқылы дәріптеу ісі министрліктің маңызды бір қызметі ретінде қарастырыла бермек. Осы жерде тағы да Елба­сы­­мыз Н.Ә. Назарбаевтың қа­зақстандық табыстың үш кілтінің бірін қазақстандық отбасымен байланыстыратын тұжырымы еске түсіп отыр. Сол тұжырымға жүгінер болсақ: «Біздің мақ­са­тымыз – өзгермелі әлемдегі жаңа жағдайларда тек тірі қалу емес, бұрынғы табыстарымызды нығайта, осы жаңа әлемге өзіміздің ықпал ету мүмкіндігімізді кеңейте отырып, дамуымызды жалғастыру. Тек сонда ғана біз әр қазақстандық от­басы үшін қауіпсіз және бақытты болашақ құра аламыз». Отанымыз – балаларымыздың қарашаңырағына айналуы, ұр­пағымыз еліне қалаулы азамат болып өсуі үшін олардың «тамыры», яғни отбасылары терең та­ғылыммен нәрленуі керек. Қазақстандық қоғамдағы әрбір отбасы әрқашанда рухани мық­ты және мәдени дәстүрлердің сақтаушысы, түрлі буындар арасын жалғастырушы болып қала берері сөзсіз. Марат ӘЗІЛХАНОВ, Мәдениет және спорт вице-министрі.