Қазір әлемдік аренадағы саяси ахуал ушығып тұрған кез. Осындай қырғи-қабақ сәтте батыл қадам жасап, қарусыздану мәселесін көтерген Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев адамзаттың жанды жерін дөп басты деуге болады. Қазақстан басшысы АҚШ-та жариялаған манифесі арқылы бүгінде қолында ядролық қаруы бар елдерге ойланатын кез келгенін айтты.
Мұндай бастама көтеруге біздің Президенттің толық құқығы бар. Олай дейтін себебім, Елбасы – өз пәрменімен әлемдегі ең үлкен сынақ алаңын жауып, адамзат өркениетінің өрісін тарылтқан қарудың жойылуына алғышарт жасаған тұлға. Егер сол кезде Семейдегі ядролық полигонды жаппағанда, өкпе тұсымыздағы Қытайдың – Лобнор, анау АҚШ-тағы – Невада және Франция мен Ұлыбританияның Тынық мұхит аралдарындағы сынақ алаңдары да жұмысын тоқтатпаған болар еді. Сондықтан Қазақстан Президентінің батыл әрекеті әлем бойынша осындай игі істерге мұрындық болды деуге толық негіз бар. Оны бүгінде бүкіл әлем түсініп, мойындап отыр.
Адамзат ядролық қарудан осы ғасырда бас тартпаса, әлемнің алдағы тағдыры басқа бағытта өрбуі әбден мүмкін. Тіпті, құдай бетін әрі қылсын, егер дүниежүзілік соғыс оты тұтана қалса, ол Жер бетіндегі соңғысы болуы да ғажап емес. Сол себепті, қазір мүмкіндік болып тұрғанда, тиісті шараларды қолға алуымыз керек. Елбасы барша әлемге осыны айтып, әлі де болса кеш емес екенін жеткізді. Ол үшін Президент атқаратын жұмыстарды нақты жүйелеп, терроризмге қарсы күресте Жер бетіндегі мемлекеттер бірігіп, бір-бірімен ақпарат алмасып отыратын жағдай жасау керектігіне назар аударды. Өйткені, қазір жанкешті содырлар кез келген қадамға баруға дайын. Тіпті, олар атом-электр стансаларын жарып жіберуден де тайынбайды. Міне, осындай қауіп-қатердің алдын алу жолдарын Елбасы өз манифесінде анық көрсетіп берді.
Бүкіл әлемнің ерекше назар аударуы да сол себептен деп білемін. Өйткені, Жер бетіндегі бейбітшілікті сақтаудың жалғыз кілті – осы ядролық қарудан бас тарту. Егер ол әлгіндей қаныпезерлердің қолына түссе, адамзатқа, бүкіл өркениетке қауіп төнеді.
Сондай-ақ, Елбасы атомды электр энергиясын өндіруге, медицинада, тағы басқа салаларда тек бейбіт мақсатта ғана қолдануды насихаттап, қару ретінде жою керектігін айрықша атап өтті. Қазақстанның Төмен байытылған атом банкін құру мәселесінде алдыңғы қатардан көрінуінің де себебі сол. Біздің бұл бастамамызға МАГАТЭ-нің өзі үлкен сенім білдіріп отыр. Мұндай сенім – біздің қауіпсіздік пен бейбітшілікке қосқан үлесімізге берілген лайықты баға. Осыны ескерген Елбасы келесі саммитті Қазақстанда өткізуді ұсынды. Бұл да өте орынды әрі қолдауға лайық бастама.
Әділ АХМЕТОВ,
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің этностық және діни толеранттылық жөніндегі ЮНЕСКО кафедрасының профессоры.