Билік бастауы – халық

Еліміз Тәуелсіздіктің 20 жыл­дығына қарай қадам басты. Осы тарихи қысқа мерзімде Тәуелсіз Қазақстан Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен небір қиын-қыстау кезеңдерден сү­рінбей өтіп, толағай табыстарға жетті, қарқынды даму жолына түс­ті. Ел де, заман да, қоғам да, адам да жаңарды. Н.Назарбаев Қа­зақ елін, қазақ халқын, Тәуел­сіз Қа­зақстанды бүкіл әлемге танытты. Семей ядролық полигонының жабылуы, Қазақстан халқы Ас­сам­блеясы институтының құ­ры­луы, елорданы Ақмолаға көшіріп, әлемді таңдандырған жа­ңа Аста­наның салынуы, келешек ұрпақ үшін Ұлттық қордың құ­ры­луы, жастарға арналған «Бола­шақ» бағдарламасын, Кеден ода­ғы мен Біртұтас экономикалық кеңістік құру, еліміздің 2010 жы­лы Еу­ропадағы қауіпсіздік және ынты­мақтастық ұйымына төраға бо­луы, Астана Саммитінің жоға­ры деңгейде өтуі және тағы басқа көптеген іс-шаралар біздің Тұң­ғыш Президентіміз – Ұлт Көш­бас­шысы Н.Назарбаевтың Тәу­ел­сіз Қазақстанның негізін қалау мен құру бағытындағы іске ас­ыр­­ған тарихи бастамалары мен ид­ея­лары. Бұрын біз кім едік, қазір кімбіз? Әрбір қазақстандық өзіне осы сұрақты қойып, ойланса, біз­дің елдің бүгінгі жетістіктері көз алдымызға келеді, кө­кі­ре­гіңді өз еліңе деген, Елбасына деген риза­шылық сезім мен мақ­таныш кернейді. Халқымыздың шек­сіз риза­шылығына бөленген ел Президентін Қазақстан халқы «Ел­ба­сы» деп үлкен құрметпен атайды. Бүгінде тәуелсіз Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың есімі өз ұлтымыздың ғана емес, бүкіл түр­кі жұртының көсемі ретінде төрт­күл дүниеге тегіс мәлім. Бүкіл саналы ғұмырын Тәуелсіз Қазақ­станды көркейтуге арнап келе жат­қан, елін, халқын сүйсінтіп от­ырған Нұрсұлтан Әбішұлы – бүкіл қазақтың мақтанышына ай­налған ерекше тұлға. Н.Назарбаев – өз халқының бар қадір-қасиетін, тілін, тарихын, мәдениетін, салт-дәстүрін жетік білетін, ұлтын жан-тәнімен сүйетін, оның мәрте­бесін өсіріп, халқының сенімін ақтап келе жатқан өз елінің адал перзенті, келешекті болжай білетін, алда­ғы­ны ойлай білетін Көшбасшысы. Халқымыздың шексіз сеніміне ие болған Елбасы Н.Назарбаев бү­гінгі таңда Қазақстанды жаңа он­жылдықта серпінді дамытудың ай­қын әрі жүзеге асырылатын страте­гиясын ұсынып отыр. Елі­міз­дің тұ­рақты әрі қарқынды да­муын қамта­масыз ететін бұл міндеттерді іске асыруға бізді әлем мойындаған саясаткер, Ұлт Көш­басшысы Н.На­зар­баевтың өзі бастап баруы тиіс. Қазақстан халқының Елбасы Н.Назарбаевтың өкілеттігін ұзар­ту туралы ұсыныстары бірінші ке­зекте мемлекетіміздің тәуелсіз­дігінің баянды болуына, елімізде саяси тұрақтылықтың нығаюына, экономикамыздың серпінді түрде алға дамуына, халықтың әл-ауқа­тының артуына, ішкі және сырт­қы саясаттағы жаңа бағыт-бағдар­ды қолдауға бағытталған. Сон­дық­тан референдум өткізу – бұл, ең алдымен, жалпыұлттық мақ­сат­тарға жету үшін бүкіл қоғам­ның өз Көшбасшысының айнала­сына бірігіп, оған тұрақтылықтың кепілі ретінде қолдау көрсетуі. Бұл қолданыстағы Конституциямен, ең бастысы – халықтың қол­дауымен толық сәйкес келеді. Біз – зайырлы мемлекет құрып жатқан елміз. Сондықтан халық­тың ұсынысы толық қолдауға ие болуы керек. Конституциямыз­дың 3-ші бабының 1-тармағында: «Мемлекеттiк билiктiң бiрден-бiр бастауы – халық. Халық билiктi тiкелей республикалық референдум және еркiн сайлау арқылы жүзеге асырады» делінген. Біз әрқашанда Ата Заңды бас­шылыққа алып жұмыс істеуіміз керек. Парламентті халық сайла­ған, сондықтан Парламент Мәжі­лісі 2010 жылдың 29 желтоқ­са­нын­да, ал Парламент Сенаты 2011 жыл­дың 6 қаңтарында өзде­рінің жал­пы отырыстарында ха­лықтың ой­ын, пікірін жақтап, Ата Заңы­мыз­дың 54-бабының 2-тар­ма­ғының 3-тар­мақ­шасына сәйкес Консти­ту­цияға Тұңғыш Президент – Ел­басы Н.Назарбаевтың пре­зиденттік өкілет­тігін ұзарту туралы өзгеріс енгізуді қарастыру мәселесі бой­ын­ша рес­публи­ка­лық референдум та­ғайын­дау ту­ра­лы Мемлекет бас­шы­сына тиісті ұсыныспен шықты. Президент өзінің 2011 жылғы 6 қаңтардағы Жарлығымен Парламент ұсынысын қабылдамады. Қазақстан Республикасы Кон­с­ти­туциясы 91-бабының 1-тарма­ғында: «Егер республика Прези­дентi Конституцияға өзгерiстер мен толықтыруларды республи­калық референдумға шығару ту­ралы Парламенттiң ұсынысын қа­былдамай тастаса, онда Парламент палаталарының әрқайсысы­ның депутаттары жалпы санының кемiнде бестен төртiнiң көпшiлiк дауысымен Парламент осы өзге­рiстер мен толықтыруларды Конс­ти­­туцияға енгiзу туралы заң қа­был­дауға хақылы. Мұндай жағ­дайда республика Президентi осы заңға қол қояды немесе оны рес­пуб­ликалық референдумға шы­­ғара­ды» деп жазылған. Сондықтан Парламент өзінің 2011 жылдың 14 қаңтарындағы бір­­лескен отырысында республика хал­­қының пікірін қолдап және елі­міз­дің қазірден де қуатты қар­қын­мен дамуының бірден-бір кепілі Ел­басымыз Н.Ә.На­зар­баев­пен тікелей байланысты екенін ес­керіп, Қазақ­стан Республи­ка­сы­ның Тұң­ғыш Пре­зиденті – Ел­басы Н.На­зар­баев­тың президенттік өкілет­тігін ұзарту мерзімін көздейтін Кон­ституцияға өзгеріс енгізу ту­ралы заң жобасын тал­қы­лап, 100 пайыз да­уыспен бірауыз­дан қабыл­дады. Сонымен қатар, Ата Заңы­мыз­дың 46-бабының 4-тармағына «Ел­басы» деген ұғым енгізілді. Осылайша біз Қазақстан Респуб­ликасының Тұңғыш Президентіне Елбасы мәртебесін конститу­ция­лық тұрғыдан бекіттік. Елбасы атауында көп мағына бар. Бұл ел басшысы деген сөз ға­на емес. Бұл елді бастаушы деген сөз ғана емес. Елді бастап берген деген мағынадағы бұл сөз – елдің бастауында тұрған Тұңғыш Президентке ғана тиесілі тамаша ан­ықтама. Қазақ елінің тарихында Елбасы ұғымы ұлттың ұлы перзенті, Қазақстанның Тұңғыш Пре­зиденті Н.Назарбаевтың есімімен мәңгі астасатыны анық. Қуаныш АЙТАХАНОВ, Парламент Сенатының депутаты.