Асыл құндылықты бағалау қажет

Халық «Жер-ана» деген даналықты жайдан-жай айтпаған. Ол адамзат баласының ең басты тіршілік көзі, мәңгілік асыраушысы. Жерге деген жанашырлықтың әрдайым бірінші кезекке қойылатыны да сондықтан. Біз бүгін жер қадірін білген тұлғалы азаматтарымыздың бірі, елімізге аты кеңінен мәлім «Родина» агрофирмасының бас директоры, Қазақстанның Еңбек Ері Иван САУЭРДІ қысқа қайырым әңгімеге тартып, маман ретінде пікір білдіруін өтінген едік. – Иван Адамович, жердің иесі де, киесі де болуы керек деген тәмсілдің астарында не жатыр? – Мәселе бағалай білуде, аялай білуде. Адам­зат жерден, топы­рақтан жара­тыл­ған деп жатамыз. Жөні бар. Бұл тіршіліктің де, мәң­­гіліктің де жөргегі. Сон­­­дықтан, сүйем жер­ге бағыш­талған сүйіс­пен­шілік еш­қашан сөнбеуі керек. Ал жоғарыдағы мәтелдің айтары көп. Қысқаша – иесі болу тәңірдің сыйы, үлкен жауапкершілік, киесі дегеніміз – шексіз қамқорлық. Жер-ана берекесіздікті, жалған көзқарасты көтермейді. Еңбегіне қарай өнбегі. Асылға бағалап, адал еңбек етсең, абыройың асады. – Саясат та, күрес те, тартыс та жер үшін жүреді. Еліміздің Тәуелсіздік жылдарындағы ұста­ны­мы жайлы айта отырсаңыз. – Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаев алғашқы ұлық­тау рәсімінде елім, жерім үшін жан аямай еңбектенемін деген қасиетті сөзді алдымен айтты. Айт­қанын орындап та отыр. Шынтуайтына келгенде, біздің жеріміздің қазақстандық меншігі айқындалмаған еді. Орасан зор күш-қайрат жұмсап, шекарамызды шегендеді. Мұны ешқан­дай өлшемге келмейтін ерлік деуіміз керек. Міне, енді жарқын үміттердің жолы ашылды. Көптеген жағ­дай­лар бас­тан өтті. Қазақ­стандықтар шын мә­ніндегі меншік иесі екен­­дігін сезініп, жер қа­ты­­настарына араласа бас­тады. Өтпелі кезең, дағдарысты түйткіл бар­ша­мызға сын бол­ды, ширата түсті. Осы қиын сәт­тер­дің өзінде мемлекет әр адамның үлесін бел­гілей алды. «Көрпеге қарай көсілуді» де үйрен­дік. Па­йымымызды орта­ға салып, ырыздық қамын жасадық. Мұн­дайда біріккен жақсы. Олай етпегенде берекесіздік жайлайды. Күлген де, күндеген де емес, бір мысал айта­йын. Біздің облыстың алақандай бір кең­шары 48 шаруа қожалығын құрғаны бар. Директоры көп ауыл ақыры жер­дің де, елдің де шырайын кетірді. Уақыт­тың қатал сабағы әлі де жүріп жатыр. – Бұл сыннан сіздер қалай өтті­ңіз­дер? «Родинаның» аты риза­шы­лықпен аталуының сыры неде? – Сын жеңіл болған жоқ. Бұрынғы жүйе өзгерді, шаруашылығымыз бірнеше құрылымдық сатыдан өтті. Ары-бері сараптап көрдік, көтерер жүгімізді салмақтап алдық. Мұн­дайда ұжымдық көзқарас, ортақ жанашырлық түйінді түсіністікке бастайды. Мен бұл тұрғыда ауылдастарыма ризамын. Барымызды ортаға салып, қадамымызды коллегиялық түрде шешіп отырдық. Өмір өзгереді. Уақыт алға жылжиды. Соған байланысты көп нәрсе басқаша сипатқа ие болады. Өзгермейтін бір нәрсе бар. Ол – қолда барды ұқыптай білу, жанашырлықпен жұмыла жұ­мыс істеу. «Ынтымақ – ырысқа бас­­тай­ды» дегеніміз осы. Қазір шаруашылығымыз 60 мың гектар егіс­ті­к­тің рекордты ырыз­дығын көріп келеді. Бізде гектар түсімділігі 28-30 центнерден төмен­деп көрген емес. Ет пен сүттен де жетіс­тігіміз еселене түсуде. Жа­йы­лым­дық жерді күткеніміздің ар­қасы бұл. – «Қарасаң – қарасады» дейді ғой ха­лық. Жерге күтім мәселесіне тоқ­талсаңыз. – Бұл ұзақ әңгіме, үлкен мәселе. Табысқа жетем деген кісі әуелі сол табысқа жетудің қыр-сырына қатысты дайындығын қамдайды. Жер жарықтық адамзат баласы жаратылғаннан бас­тап бір тынбай жұмыс істеп келеді. Оған иіліп құрмет көрсетіп, жайылып жастық болуымыз керек. Біз алдымен егістік мәлениетін көтеруді ойладық. Жер өңдеудің озық технологиясын оқып, үйрендік. Қанша қымбат болса да егістік пен шабындықтың ерекшелігіне сай минералды тыңайтқыштарды ал­дырдық. Он екі бірдей «АН-2» ұша­ғын сатып алғанда көрініп қалуды көздеген жоқпыз. Нағыз жер иесі жұмысты науқанға бөлмейді. Ол жыл он екі ай бойы ыждағаттылықпен жүр­гізілуі тиіс. Көріп жүргендер бар, біз егі­ні жи­нап алынған жердің бәріне іле-шала сүдігер жыртамыз. Ауыспалы егіс технологиясын қолданамыз. Қар тоқ­тату­дың маңызын әлі ешкім жойған емес. Сабыр мен байып­­­тылық керек нағыз жер иесіне. Жал­ға беру мен сатудың арақа­ты­на­сын пайымдаған жөн. Мәселе, жеріміздің қадірін біле түсуде болса керек. Әңгімелескен Бақберген АМАЛБЕК, «Егемен Қазақстан» Ақмола облысы, Целиноград ауданы