Cіз не дейсіз?

САҚТАНБАСАҢ, КЕЗ КЕЛГЕН АУРУ – ҚАТЕР Ғасыр обасына айнал­ған СПИД пен ВИЧ дертіне шалдығушылар Қара­ған­ды аймағында аз ұшы­рас­пай­тындығы жасырын емес. Осынау індетке қар­сы кү­рес жайы қалай? Оны жұқ­тырудан сақтану­ға қан­дай кеңес берілер еді. «Егемен Қазақстанның» өңірдегі тілшісі Айқын Несіпбай «ЖИТС-тің алдын алу және күресу жөніндегі Қарағанды облыстық орталығы» ММ-нің дәрігер- эпидемиологы Раиса БЕКТЕМІРОВАҒА: – Сіз бұған не дейсіз? – Ашығын айтқанда, адам иммунитетінің тапшылығы ви­русы (АИТВ) мен жұқты­рыл­ған  им­мунитет тапшылығы син­дро­мын (ЖИТС), әсіресе, әйел­дер мен қыздар  жұқ­ты­руға аса бейім. Зерттеулер бой­ынша  қор­ғанбаған қынаптық  (вагинальді) жыныстық қаты­нас кезінде АИТВ-ты жұқ­ты­ру қаупі әйелдерде ерлерге қарағанда 2-4 есе жоғары. Сондықтан мұны білген жөн. Соның ішінде қыздар био­логиялық қатерге ұрыншақ. Өйткені, олардың жетілмеген жатыры мен әлсіз қынап се­крециялары АИТВ инфек­ция­сына қарсы тұра алмайды. АИТВ жұқпасының облы­сымызда  көбіне   парентал­дық (қан арқылы), жыныстық және вертикальді (анадан ба­лаға берілуі) жолмен тара­ла­тындығы тіркелген.   Егер ол дер кезінде анықталып, жүкті әйел мен жаңа туған нәрес­теге антиретровирустық терапия тағайындалса, жұғу едәуір төмендейді. Аталған ауруға қазірге дейін аймақта 2958 адам шалдыққан.  Осы­лардың 979-ы әйел екені өкі­нішті. Республикамызда бала­лар­­дың зақымдалу қаупін тө­мендету үшін АИТВ жұқпа­сына тексерілістен өту ережесі қабылданған. Соған сәй­кес жүктілік кезінде  2 рет ар­найы қаралған абзал. Алайда мұндай мүмкіншілік барлық жерде бірдей жоқ. Демек,  көш­пелі медициналық  көмек түрі ойластырылуы қажет-ақ. Ерлер мен әйелдерді  бұл дерттен сақтандыру бойынша біздің орталықта айтарлық­тай  тәжірибе қалыптасқан. Мәселен, қан берушінің қаны тексеріледі, жыныстық қаты­наста ұстамдылықтың, сенім­діліктің сақталуын, қауіпсіз­дік үшін мүшеқапты міндетті түрде қолдануды, шприцтерді бір рет қана пайдалануды насихаттау  жүргізіледі. Соны­мен бірге, денсаулығына алаң­даушылардың тегін ке­ңес алу мен тексерістен өтуіне еш­қандай шектеу жоқ. Қай елде болсын АИТВ жұқтырған жастар  қатары көбейіп келеді. Осы ауруға ұшырағандардың 67 пайызы 15-24 жас аралығындағы қыздар мен жігіттер. Мұны елемеске болмайды. Қарағанды.