Уақытпен үндескен туынды

Еркін Тілекұлы – қазақ мүсін­деу өнерінің модернистік бағытын қала­ған тұлға. Шығармалары Мәс­к­еудегі Третьяков галерея­сын­да, Ә.Қастеев атындағы Мем­ле­кеттік бейнелеу өнері му­зе­йін­де, АҚШ, Германия сияқты ел­дердің көркемсурет қорының коллекцияларында сақталған. Е.Мергеновтің шығар­машылық таланты жайлы ресей­лік өнер­та­нушы Ю.Королев: «Бұл адам­ның ойлау, сезіну, түйсіну қабі­ле­тінің тереңдігі, заманауи құ­бы­лыстарды аңғара білуі, тек хас шеберлерге ғана тән көріп­кел­дік да­рыны, оны әлемдік дең­гейге кө­терді» десе, осыдан бір­неше жыл бұрын АҚШ-тағы Стэн­форд университетінің докторы, славян тілі және әдебиеті кафедрасының аға оқытушысы Н.Скаков, Мергеновтің туын­дылары: тарих, дін, философия, әде­биетте соны шығармалар жазуға ықпа­лын тигізді, депті.

Н.Гоголь атындағы Алматы көр­кем­сурет училищесі және В.Суриков атын­дағы Мәскеу мем­лекеттік көркем­сурет инсти­ту­тының түлегі Еркін Мер­ге­новтің әр жылдары қо­лынан шық­қан ғұмырлы еңбектері – «Не­ке», «Таң», «Шеңбер», «Ма­хам­бет», «Сезімталдық», «Ағаш үні», «Кеш», «Жамал», «Сәби жылы», «Даладағы талтүс», «Екеу. Қозы Көрпеш-Баян сұ­лу», «Қуаныш», «Бөбектер жы­­лы», «Бәйтерек даусы», т.б мү­сін-кескіндемелері расында қа­зақ бей­нелеу өнеріндегі тың б­а­ғыт. Он­да – дала мәдениеті, Шы­ғыс өр­кениетінің композиция­сы кө­рі­ніс тапқан.

Талантты мүсіншінің бас­ты қасиеті ол ғалам таныған мү­­сін­­ші­лер – Кремер, Барлах, Ман­­цу, Джа­кометти, Майоля, Ро­ден си­яқ­ты тарландардың ту­ындылары­на тереңінен бойлау ар­қылы, олардың стилдік ерек­­шелігі мен реалистік көз­қа­ра­сынан сабақ ала оты­рып, өзінің бағытын қалып­тас­тыра алуында.

Үш жыл бұрын өмірден өт­кен шы­ғармашылық иесі Еркін Ті­­лек­­ұлын еске түсіру үрдісі бо­йын­­­ша ұйым­дас­тырылған шара кезінде сөз алған Ұлтт­ық музей  директорының міндетін ат­қа­рушы Л.Кочетов, Мергеновтің ту­ындылары ұлт мәдениетін шетелге та­нытудың үлгісі деді. Сонымен қатар жиынға мүсіншінің ұлы Әлі­­бек Ме­р­генов, өнертанушы Ками­ла Ли бастаған су­рет­шілер жә­не басқа да танымал тұл­­ғалар қа­тысып, ар­найы өт­кі­зіл­­ген конферен­ция ба­ры­сында өз ойларымен бөлісті. 

Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ,

«Егемен Қазақстан»