Memleket basshysy bıylǵy jylǵy qańtar aıynda halyqqa arnaǵan Joldaýynda zań ústemdigi men jemqorlyqpen kúres memlekettik saıasattyń basym baǵyttary bolyp qala beredi dedi. О́ıtkeni bul kúres baǵyty tórtinshi ónerkásiptik revolıýsııa jaǵdaıyndaǵy damýdyń jańa múmkindikteriniń biri retinde ekonomıkalyq damýdyń basty negizi ekeni ataldy. Al onyń joly jańa quqyqtyq ınstıtýttardy júzege asyrýda bolyp otyr.
Sonyń biri retinde, ıaǵnı Joldaýda aıtylǵandaı, memlekettik organdardaǵy prosesterdi, sonyń ishinde olardyń halyqpen jáne bıznespen qarym-qatynasyn sıfrlandyrý mańyzdy bolyp tabylady. Ol úshin «Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy negizinde jańa júıe qurý kózdeldi. Osy talapqa saı qazirgi kúni «E-ótinishter» IT-júıesin qurý boıynsha jumys bastalyp, onyń qurylymy jasalýda jáne tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizi daıyndalý ústinde. Ony júzege asyrý merzimi eki kezeńge josparlanyp otyr. Birinshi kezeń: 2018 jyldyń aıaǵyna deıin – aqparattyq júıeni qurý, qoldanystaǵy zańnamaǵa ózgerister engizý, ótinishterdi jikteý jáne retteýdi anyqtap alý, júıelerin biriktirý jáne t.b. Ekinshi kezeń: 2020 jyldyń sońyna deıin – aqparattyq júıeni damytý, taldaý quraldaryn teńestirý.
Jalpy mundaı kúrdeli iske daıyndyq erte bastalǵan bolatyn. О́tken jylǵy 1 qarashadan bastap prokýratýra organdarynyń bastamasymen Aqparat jáne kommýnıkasııalar mınıstrligi (AKM) birlesip eki oblysta (Qaraǵandy jáne Shyǵys-Qazaqstan) Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵy (HQKO) arqyly ótinishterdi jiberýdiń balamaly tásili boıynsha synaq bastalǵandyǵyn aıta ketken jón. Al endi onyń nátıjesi de oılaǵandaı bolyp otyr.
Máselen, buryn ótinishterdi belgili bir mekenjaıǵa poshta arqyly qaǵaz túrinde jetkizýge 3-5 kún kerek bolsa, qazirgi ýaqytta 30-40 mınýtta jetkiziledi. Sóıtip eki aı ishinde HQKO arqyly qysqa ýaqyt ishinde memlekettik organdarǵa 800-ge jýyq ótinish jiberildi. Endi qazir AKM-men kelisý boıynsha HQKO arqyly ótinishterdi berý elimizdiń barlyq aımaqtarynda engizilip jatyr. Onyń ishinde aýyl turǵyndaryna bul qyzmetti alýdyń múmkindigin qamtamasyz etý úshin ótinishterdi jiberý «Qazposhta» AQ-men iske asyrylýda. Budan basqa, memlekettik organdardyń qalalyq jáne aýdandyq basshylaryna azamattardy jeke qabyldaý kestesin qaıta qaraý usynyldy. Bul bastama keńinen qoldaý taýyp, endi jeke qabyldaýlar apta saıyn, ıaǵnı aıyna burynǵy 2 rettiń ornyna 4 ret júzege asyrylady.
Osylaısha prokýratýra organdarynyń bastamasy boıynsha memlekettik organdardyń basshylarymen birge «Nur Otan» partııasy fılıaldarynyń alańynda 200-ge jýyq azamattar qabyldaýdan ótti. Aýdan ortalyqtarynan qashyq aýyl turǵyndaryna túsindirý jumystaryn júrgizý maqsatynda ár túrli memlekettik organdardyń qyzmetkerlerinen qurylǵan mobıldi toptar 200-den astam ret olarǵa baryp qaıtty. Sóıtip, jeke jáne zańdy tulǵalardyń ótinishterin esepke alatyn avtomattandyrylǵan bazaǵa júrgizilgen monıtorıng nátıjesi boıynsha memlekettik qyzmetke jatatyn ótinishterdiń 28 túri anyqtaldy. Osyǵan baılanysty, Ulttyq ekonomıka mınıstrligine bulardy memlekettik qyzmetter reestrine engizý múmkindigin qarastyrý týraly usynys jiberildi.
Sol sııaqty, smartfon arqyly foto jáne beıne dáleldemelerin qosa jiberip quqyq buzýshylyqtar týraly habarlaýǵa múmkindik beretin «Azamattar úshin «Qamqor» mobıldik qosymshasy ázirlengenin aıta ketken jón. Máselen, 7 oblys ortalyqtarynda qanatqaqty jobanyń jumys isteý kezeńinde (Qaraǵandy, О́skemen, Atyraý, Kókshetaý, Taraz, Qostanaı, Qyzylorda) 1000-nan astam ótinishter tústi. Buǵan qosa Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigimen birlesip, úkimettik emes uıymdardy tarta otyryp, joǵaryda kórsetilgen mobıldik qosymsha arqyly túsken ótinishterdi úılestirý tetigi júzege asyrylýda. Al turǵyn úı jáne JTQ úshin jer telimi men balabaqshada oryn alý kezeginiń aıqyn aqparattyq júıesin qalyptastyrý maqsatynda, Aqparat jáne kommýnıkasııalar mınıstrligine aqparatqa qol jetkizý máselesi boıynsha qurylǵan komıssııanyń otyrys josparyna osy máseleni engizý týraly usynys jiberilgen kórinedi.
Al endi bul aıtylǵandar memlekettik organdardaǵy prosesterdi, sonyń ishinde olardyń halyqpen jáne bıznespen qarym-qatynasyn sıfrlandyrý mańyzyna saı atqarylyp jatqan ister bolsa, munyń ishinde azamattar ótinishteri qalaı qarastyrylyp jatyr jáne olar der kezinde sapaly jaýap alyp jatyr ma degen másele de kórinis tabady. Bul maqsatta, ıaǵnı Elbasynyń Qazaqstan halqyna Joldaýyndaǵy osy tapsyrmalardy iske asyrý aıasynda, búgingi kúnde barlyq ótinishterdi qaraý arnalaryn biriktirýge jáne olardy memlekettik organdardyń arasynda quzyretine qaraı bólýge múmkindik beretin Memlekettik organdardyń biryńǵaı aqparattyq «E – ótinish» júıesin qurý jumystary bastalǵan. Onyń nátıjesinde, ıaǵnı jańa júıeniń iske qosylýy arqasynda ótinishterdi berý kezindegi burynǵy birqatar bıýrokratııalyq prosedýralar joıylady, azamattar óz ótinishteriniń qaralý barysy týraly aqparatty esh kedergisiz alýyna jol ashylady, sonymen qatar, kez kelgen memlekettik organnyń qyzmetiniń sapasyn baǵalaýǵa múmkindik týady. Mine, sonda baıqasańyz, Elbasynyń Joldaýyndaǵy mindetter tolyq iske asyrylatyn bolady. Bul – úlken jetistik.
Aleksandr TASBOLAT, «Egemen Qazaqstan»