Мамандыққа адалдық

Сенбі, 27 сәуір 2013 1:51

Хирург Мейрам Тұрғыновты бірден танып шүйіркелесіп кету оп-оңай. Екі метрге жуық еңгезердей тұлғасымен, ол әрдайым өзінің елгезек мінезімен адамдарға ақыл-кеңес беріп, кейбіреуіне ескерту жасаудан әсте жалықпайды. Операциядан кейінгі тәртіпті бұзған пациент те, темекіні үсті-үстіне құныға шегіп, өз денсаулығына балта шауып жүрген көкөрім жастар да хирург Мейрам Тұрғыновтан сөз еститіні рас. Басқаша болуы да мүмкін емес. Ол мұндай жат қылықтарға тіпті де төзе алмайды. Есімі елге белгілі Мейрам Тұрғынов деген хирург-онколог азамат – міне осындай жан. Оның отбасында төрт дәрігер бар, олардың үшеуі – медицина ғылымдарының докторы!

Сенбі, 27 сәуір 2013 1:51

Хирург Мейрам Тұрғыновты бірден танып шүйіркелесіп кету оп-оңай. Екі метрге жуық еңгезердей тұлғасымен, ол әрдайым өзінің елгезек мінезімен адамдарға ақыл-кеңес беріп, кейбіреуіне ескерту жасаудан әсте жалықпайды. Операциядан кейінгі тәртіпті бұзған пациент те, темекіні үсті-үстіне құныға шегіп, өз денсаулығына балта шауып жүрген көкөрім жастар да хирург Мейрам Тұрғыновтан сөз еститіні рас. Басқаша болуы да мүмкін емес. Ол мұндай жат қылықтарға тіпті де төзе алмайды. Есімі елге белгілі Мейрам Тұрғынов деген хирург-онколог азамат – міне осындай жан. Оның отбасында төрт дәрігер бар, олардың үшеуі – медицина ғылымдарының докторы!

Ол өзін «соғыстың баласымын» деп атайды. Әкесі майданға аттанғанда Мейрам бар болғаны үш жаста еді. Сөйтіп көзі жәу­ді­реген бүлдіршін анасымен және әпкесімен қала берді. Сұрапыл соғыстың тигізген зардабын отбасымен бірге басынан кешіріп, бар ауыртпалықты көтерді. Сон­дық­тан да қара нанның қадірін, халықтар достығының бағасын жақсы біледі.

– Менің азамат және маман ретінде қалыптасуыма Петр Пос­пелов пен Сәкен Нығманов үлкен еңбек сіңірді. Мәдениет Сәрсем­баев, Әбдірахман Аушев, Латиф Нанчикеев, Тельман Сей­сем­беков, Совет Асакаев, Төңке­ріс Тәтіков, Ғабдолла Құлқыбаев тәрізді азаматтармен табыстыр­ған тағдырыма дән ризамын. Жар­ты ғасырдан аса уақыттан бері Қани Мұсылманбековпен жә­не Қайыр­жан Абисатовпен қоян-қолтық бір­ге еңбек етіп келеміз. Тек жұ­мыс барысында ғана емес, отбасымызбен жақын туысқандардай араласып кеттік. Маған өнегелі ұл сыйлаған Нойлия жарыма ризамын. Бізге қылықтары балдай тәтті үш немере сыйлаған ұлым мен келініме де айтар алғысымда шек жоқ! – деп ағынан ақтарыл­ды хирург Мейрам Тұрғынов.

Десе де, Мейрам Тұрғынов өмірдің бұралаң соқпақ жолының басында медицинадан басқа са­ла­ға түсіп кете жаздаған. Әуелде Мейрам Байзрахманұлының геолог болғысы келді. Кездейсоқтық дегенді қойсаңызшы, бірде ол Қарағанды мемлекеттік медицина институтының ректоры Петр Поспеловтың ұлы Борис досымен бірге мектеп бітірер алдында медицина жөнінде пікір алмаса қалғаны бар емес пе. Ақыры екеуі кіріспе лекция тыңдау үшін Қара­ғанды мемлекеттік медицина институтына жол тартты. Бі­лім ұя­сын­дағы мағыналы әңгіменің әсе­­­ріне елтіген бозбала Мейрам медицина мамандығына құлай бе­ріледі. Құлай берілгені сонша­лық күні бүгінге дейін дәрігерден мық­ты мамандық жоқ деп санайды.

Ол 1961 жылы Қарағанды мем­лекеттік медицина институтын үздік тәмамдап, Мәскеудің эксперименттік және клиникалық онкология институтының аспирантурасына жолдама алады. Ас­пи­ран­тураны ойдағыдай аяқтап шығып, Алматыдағы онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтына жұмысқа орналасады. Кейінірек Қарағанды мемле­кет­тік медицина институтының госпитальды хирургия кафедрасына доцент болып қабылда­нады. Ал 1974 жылдан бері осы жоғары оқу ордасының онкология кафедрасында доцент қызме­тін атқарады.

– Мен институт пен аспирантурадан бастап тамаша білім мек­тебінен өттім. Тәжірибелі ұстаз­дар­дан тәлім алдым. Ол заман­ның білім беру жүйесі, тәжіри­беден өткізу мектебі өте жоғары еді ғой! Соның нәтижесінде білікті маман, білімді дәрігер болып шықтық, – деп еске алады ол бүгінде.

Онколог мамандығы – жүй­кесі жұқа адамдардың қолы емес. Қатерлі ісік шалмайтын адам ағзасы жоқ. Олай болса, адамның бүкіл ағзасының нормасы мен патологиясын бес саусақтай білу шарт. Тек сонда ғана денсаулық сақтау саласының мықты маманы бола аласың.

Өмірдің өзі алға тартқан осы ақиқатты ол бүгінде дәрігерлік мамандықтың алғышарты ретін­де шәкірттеріне үнемі қайталап, бойларына сіңіруді дағдыға ай­налдырған. Бүгінде медицина саласы қарыштап дамуына байланысты қатерлі ісік дертін емдеу­дің де оңтайлы әдістері тәжіри­беге енгізілді. Тек ауруды асқын­дырып алмау қажет. Хирург Мейрам Тұрғынов осы кеселдің жай-жапсарын әркез ашып айтудан жалықпайды.

Мейрам Байзрахманұлы студент кезінен-ақ қоғамдық жұмыс­тар­дың бел ортасында жүрді. Қарағанды мемлекеттік медицина институты комсомол комите­тінің хатшысы ретінде талай рет қалада ұйымдастырылған түрлі шараларға мұрындық болды. Атқарған еңбегі елеусіз қалмады. Алғысқа кенеліп алдыңғы шептен көрінді. Мерейі өсіп, жастар­ға өнеге танытты.

Бүгінде ол «Нұр Отан» ХДП мүшесі және Қарағанды мемле­кеттік медицина университеті ардагерлер кеңесінің мүшесі ретін­де қоғамдық жұмыстардың бел ортасында жүр. Бұған қоса абдо­миналдық бөлімше мен облыс­тық онкологиялық диспансер емханасында кураторлығы мен оқы­тушылық жұмыстары тағы бар.

Қыс айларында қолы қалт еткен сәтте Қарқаралы тауына тартып отырудан да шаршамайды. Шаңғы теуіп рахатқа батады. Ал жаз айларында көл жағасына барып, балық аулап қайтуға да уақыт табады. Сөйткен Мейрам ақсақалдың 75 жасқа келіп отыр­ғанын ескерсек, біраз нәрсеге қанығамыз. Осы жастағы оның құрдастары кейде мұндай іспен айналысуға мұршалары да болмайтындығы рас.

Мейрам Байзрахманұлы қа­шан­да ширақ. Бір сөзбен айтқан­да, қартаюға қолы тимей жүрген тынымсыз жан. Ал бұған басты себеп, қолы жеңіл оташының – сүйікті мамандығына деген адал­дығы.

Оксана МЯГКИХ.

ҚАРАҒАНДЫ.