Шараға еліміздің Ұлттық экономика вице-министрі Жаслан Мәдиев, Әзербайжан Экономика вице-министрі Сахиб Мамедов, Қырғыз Республикасы Экономика вице-министрі Эльдар Абакиров, Түркия Сауда вице-министрі Риза Туна Турагай, Түркі кеңесінің Бас хатшысы Бағдат Әміреев және «Астана» халықаралық қаржы орталығының басқарушысы Қайрат Келімбетов қатысты.
– Түркі кеңесіне мүше елдердің мемлекет басшыларының жоғары деңгейдегі қатынастары мемлекеттер арасындағы байланысты нығайтып, қазір экономикалық ведомстволары деңгейінде өрбігені біз үшін үлкен жетістік. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен құрылған «Астана» халықаралық қаржы орталығы экономикаға мемлекеттің қатысуын азайтуға және жекешелендіруге мүмкіндік береді. Қаржы орталығы – посткеңестік елдерде ағылшын заңымен жұмыс істейтін жалғыз алаң. Осы орайда туысқан түркі елдерінің экономика істері жөніндегі министрлерінің 9-шы отырысын өткізу біздің қаржы орталығымыз үшін де үлкен абырой. Түркі кеңесінің жұмысына өзіміздің тарапымыздан үлесімізді қосуға дайынбыз, – деген «Астана» халықаралық қаржы орталығының басқарушысы Қайрат Келімбетов түркі елдерінің экономикасы үшін Қазақстан әлемдік және өңірлік нарыққа ашылған есік екенін айтты.
– Он жыл ішінде Түркі кеңесі түркі тілдес елдер арасында инвестиция, сауда, тасымал, кәсіпкерлік, туризм және басқа да салалар бойынша айтулы экономикалық бастамаларды көтеріп келеді. Кеңес құрылғалы бері мүше мемлекеттер арасындағы сауда 3 млрд АҚШ долларынан 5,5 млрд АҚШ долларына жетті. 2018 жылы Түркі кеңесіне мүше мемлекеттерден Қазақстан экономикасына 300 млн АҚШ долларына жуық инвестиция тартылса, Қазақстан өз кезегінде мүше мемлекеттерге шамамен 100 млн АҚШ долларын инвестициялады. 2019 жылдың 1 маусымындағы мәлімет бойынша Қазақстанда Түркі кеңесіне мүше мемлекеттердің 3 мыңнан астам компаниясы жұмыс істеп жатыр. Оның 730-ы бірлескен кәсіпорындар. Өзара инвестиция мен сауданың ұлғаюы Түркі кеңесі елдері арасындағы интеграцияның артып келе жатқанына дәлел. Кеңеске мүше мемлекеттердің экономикалық өсімі жаһандық экономикалық өсім қарқынынан кем емес. Біздің өңірдің еңбек ресурсы да бай. 3,7 млн шаршы шақырым аймақты алып жатқан өңірімізде 17 млн азамат өмір сүреді, – деді Ұлттық экономика вице-министрі Жаслан Мәдиев.
Оның айтуынша, Қазақстан көлік инфрақұрылымы жобаларын қарқынды қолға алып жатыр. Мәселен, 400 мыңнан астам автокөлік жолы, 30 мыңнан астам темір жол салынды. – Жалпы, біздің өңір Еуропа мен Азияны байланыстыратын дәлізге айналды. Сол себепті көлік әлеуетін дамытудағы жұмысымызды одан әрі жандандыра түсу керек. Қазақстан мен Әзербайжан арасындағы мемлекет басшылары деңгейінде бастама ретінде көтерілген Түркі кеңесінің инвестициялық қорын құру туралы идея қазір күн тәртібінде. Өзара инвестициялық қор құру қаржылық және институционалдық ресурстарды жұмылдырып, бірлескен нақты жобаларды қаржыландыруға жол ашпақ, деді вице-министр.
Қазіргі таңда аталған қорды құру туралы келіссөздердің екі раунды өткен. Енді қорды тікелей инвестициялық қор ретінде немесе даму институты ретінде құру туралы мәселелер пысықталып жатыр. Қордың валютасы, көлемі, құқықтық мәртебесі мен оны басқару жағы да алдағы уақытта талқыға салынбақ. Жалпы, қор құрылғаннан кейін Қазақстан тарапы оны «Астана» халықаралық қаржы орталығына орналастыру туралы ұсыныс тастап отыр.
Бауыржан МҰҚАН, «Egemen Qazaqstan»