• RUB:
    5.06
  • USD:
    522.49
  • EUR:
    547.88
Басты сайтқа өту
Аймақтар 03 Қазан, 2019

Түркістанда азық-түлік белдеуі қалыптастырылуда

510 рет
көрсетілді

Түркістанда 2500-ден астам жаңа жұмыс орны ашылып, жыл сайын қосымша 30 млрд теңгелік ауылшаруашылық өнімі өндірілетін болады. Осы мақсатта бүгінде жалпы құны 62,9 млрд теңге болатын 7 ірі инвестициялық жобаны жүзеге асыру жұмыстары қолға алынған. 

Өңірде өткен жылы Үкімет тарапынан бекітілген «Түркістан облысын әлеуметтік-экономикалық дамытудың 2024 жылға дейінгі кешенді жоспары» аясында аграрлық салаға басымдық бе­ріліп отыр. Оның ішінде Түркіс­тан қаласы аумағында 11 мың гектар алқапта азық-түлік белдеуін қалыптастыру және ағын су тап­шылығын жою мақсатында су нысандары құрылысын жүргізу басты міндет саналуда. Түркістан қаласы аумағынан радиусы 15 шақырымда азық-түлік белдеуін қалыптастыру 2 кезең бойынша қарқынды технологияларды қолдана оты­рып және ғалымдардың сүйемел­деуімен жүзеге асырыла бастады. Кешенді жоспар аясында жер­­гілікті бюджеттен 2,5 млрд теңге, республикалық бюджеттен 25 млрд теңге қарастырылған. Ал 37,9 млрд теңге сомасындағы жұ­мыстар жеке инвесторлар есе­бінен іске асырылады. Азық-түлік белдеуін қалыптастыру ая­сында жүзеге асыру көзделген жобалардың іргетасы қалана да бастады. Мысалы, жуырда «Түркістан-Агро XXI» ЖШС-ның 1200 басқа арналған тауарлы сүт фермасының іргетасына об­лыс әкімі Өмірзақ Шөкеев кап­сула орнатты. Бұл жобада ««Rota Guido» италиялық техноло­гия­сы қолданылмақ. Қазіргі таң­да италиялық компаниямен келі­сімшарт жасалып, алғашқы қар­жы жарналары төленген. Жоба құ­ны – 3,7 млрд теңге. Оның 600 млн теңгесі Түркістан аграрлық-әлеу­меттік кәсіпкерлік корпорациясы арқылы, қалған 3,1 млрд теңге аграрлық несие корпорация­сы арқылы қаржыландырылатын болады. Серіктестік жобаның алқашқы кезеңін 2020 жылдың тамыз айында толығымен іске қосуды жоспарлауда. Жылына 4500 тонна экстра класты сүт өн­діретін фермада 100 адам тұ­рақ­ты жұмыспен қамтылады.

Бұдан бөлек, азық-түлік бел­деуі шеңберінде 10 мың бас малға арналған бордақылау алаңын, жылдық қуаттылығы 20 мың тонна етті бағыттағы құс фабрикасын, 500 гектар заманауи жылыжай кешешін салу жобаларына инвес­торлар анықталып, құжаттары дайындалуда. Сондай-ақ жыл басында «Түркістан-Агро ХХI» ЖШС-ның бастамасымен 131 шаруа қожалығы бірігіп, «Ынтымақ – 2019» кооперативі құрылған болатын. Жалпы аумағы 1445 гектар кооператив жерінің 733 гектар алқабы то­лығымен 18 жаңбырлатып суару технологиясымен қамтамасыз етіл­мек. Аталған техниканың 4-уі бү­гінде 163 гектарға орнатылған. Құ­ны – 500 млн теңге болатын жо­ба америкалық технологиямен жабдықталады. Осылайша жаң­бырлатып суару технологиясы арқылы өнімділікті 2-4 есеге арт­тыру көзделіп отыр. Мысалы, дәндік жүгеріден орташа өнімділік гектарына 48,5 центнер болса, жаңа технология арқылы 115-130 центнер, жоңышқадан орташа өнімділік 130 центнер болса, технология арқылы 250-300 центнер өнім алу мүмкін болады.

Кешенді жоспарда ағын су мәселелерін шешу жолдары да толық қамтылған. Бұл мақсатта жалпы құны 29,3 млрд теңге болатын серпінді 4 жоба жүзеге асырыла бастады. Жобаларды жүзеге асыру үшін республикалық бюджеттен 24,7 млрд теңге, жергілікті бюджеттен 4,6 млрд теңге қарастырылған. Облыстық ауыл шаруашылығы басқармасының мәліметіне сүйенсек, қазіргі таң­да аталған жобалар бойынша жергілікті бюджеттен тиісті құжаттарды әзірлеуге 652 млн теңге бөлінген. Осылайша Түр­кістан магистралды каналын бе­­тонмен қаптау жұмыстарын жүргізу арқылы қосымша 60 млн текше метр ағын суды үнемдеу, Арыс-Түркістан массивінде жарамсыз болып қалған 134 дана тік ұңғымаларды қайта қалпына келтіре отырып 34,7 млн текше метр қосымша ағын сумен қамтамасыз ету мүмкін болмақ. Сонымен қатар сыйымдылығы 10 млн текше метр болатын «Кеңсай-Қосқорған-2» су қой­масын салу және «Сырдария өзенінен Түркістан магистралды каналына машиналық әдіспен су беру» жобасы арқылы қосымша 80 млн текше метр ағын су жет­кізу көзделіп отыр. Бұл жобаларды іске асыру нәтижесінде шаруаларға жеткізілетін ағын су көлемі 196 млн текше метрге ұлғайып, жаңадан 15 мың гектар суармалы жер айналымға қо­­сылады. Және 34 мың гектар суар­малы жерді сумен қамтамасыз ету деңгейі жақсарады. Ал «Түр­кіс­­тан қаласының Шошқакөл көлдік жүйесін жаңғырту» және «Шаға» ауылдық округіндегі ­ 5 каналдың күрделі жөндеу» жобаларын жүзеге асыру арқылы Шаға ауылдық округіне қарасты 4 802 гектар жердің сумен қам­тамасыз етілуін жақсарта тү­су жоспарланған. Түркістан қала­сында агроаймақты толықтай су­­мен қамтамасыз етуге Үкімет қау­­лысымен республикалық мен­шік­тен облыстық меншікке өткен 6 су нысаны да өз септігін тигізері анық. Бұл су нысандарын тиімді пайдалану Ордабасы, Отырар, Бәйдібек аудандары және Арыс, Кентау қаласы өңірлерінің 78,8 мың гектар суармалы жерлерін ағын сумен тұрақты түрде уақтылы қамтамасыз етуге мүмкіндік бе­реді.

Жалпы, жоғарыда аталған іргелі жобалар арқылы Түркістан қаласы аумағында азық-түлік белдеуін қалыптастырудан бөлек, жасыл белдеу жүйесін құрып, климатын жақсарту, облыс орталығы тұрғындарының өмір сүру дең­гейін көтеру көзделіп отыр.

 Түркістан облысы