Жұмыс орындарын ашу көзделеді

31 606 адам эвакуацияланды

Алдымен Өзбекстандағы бұ­зыл­ған дамбаның салдарынан Түр­кістан облысы Мақтаарал ауда­нындағы елді мекендерді су ба­суына байланысты Түркістан облысының әкімі Өмірзақ Шө­кеев баяндама жасады. Белгілі бол­ғандай, бүгінгі таңда 14 елді мекен­нен 31 606 тұрғын эвакуа­ция­ланды. Тұрғындар саны 6 127 адамды құрайтын 5 елді мекен – Жаңатұрмыс, Жеңіс, Фир­доу­си, Өргебас, Достық ауылдары толығымен су астында қалған.

– 7 елді мекеннің әлі де су ас­тын­да қалу қаупі бар, ал екі ауыл­да – Мырзакент пен Ақжолда қауіп сейілгендіктен, халық үйле­ріне оралды. 15 мың адам тұра­тын Мырзакент кентінде су басу қаупін болдырмау үшін ауқымды жұ­мыстар жүргізілді. Атакент және Мақтаарал кенттерінің, Жам­­был ауылдық округіндегі мек­теп­тердің базасында 14  эвакуа­­циялық қабылдау пункті ұйым­дастырылды, онда бүгінгі таңда 3 200 адам орналастырылған. Қалған адамдар туысқандарын паналады. Эвакуациялық қабылдау пункт­тері барлық қажетті жабдық­тармен жарақталған. Карантинге байланысты жағдайды ескере отырып, 120 медицина қызметкері көмек көрсетуде, – деді Ө.Шөкеев.

Оның айтуынша, 845 тұрғын үй, 3 мектеп, 5 балабақша, 4 ме­ди­­цина ұйымы, 1 мәдениет үйі мен 10 дүкен су астында қалған. Сонымен қатар Жеңіс ауылындағы көпір мен республикалық және облыстық маңызы бар 54,7 шақырым ав­тожолды су басты. 7 639 гектар егіс алқабы зардап шекті. Сон­дай-ақ су басқан аумақтағы өліп қалған мал саны нақтыланды. Бү­гінде келтірілген залалды есептеу жалғасып жатыр.

– Нұрлы жол, Өргебас, Ырысты, Жантақсай елді мекендерін су бас­пауы үшін бөгеттер салынды, Фирдоуси елді мекенінің маңында Мырзакент бағытында коллектор қойылды. Сонымен қатар Мақтаарал ауданынан суды жылдам шығару үшін Өзбекстан тарапы канал қазды. Өзбекстандық мамандармен тығыз әрекеттесіп отырмыз. Көрші елдегі жағдай тұрақтанды. Сондықтан олар өз техникасымен келіп, біздің коллекторларды тазартып беруге әзір, – деді Ө.Шөкеев.

Облыс басшылығы су астында қалған елді мекендерді су кет­кен соң аралап, әрбір зардап шек­кен отбасына өтемақы төлеу мүм­кіндігін қарастыратынын жеткізді.

Бұл мәселеге байланысты Премьер-Министрдің орынбасары Р.Склярдің төрағалығымен Үкіметтік комиссия құрылған болатын. Премьер-Министр А.Мамин бес ауылға – Жаңатұрмыс, Жеңіс, Фирдоуси, Өргебас, Достық ауылдарына келтірілген залал шұғыл есептеліп, одан соң ин­женерлік, көлік, әлеуметтік инфра­құрылым мен тұрғын үйді қалпына келтіру жұмыстары бас­талатынын айтты. Үкімет зардап шеккендерге бар­лық қажетті көмекті көрсететін болады. 

2 410 жоба қаржыландырылады

Жұмыспен қамтудың жол картасын іске асыру мәселесі бойынша Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Б.Нұрымбетов, Алматы облысының әкімі А.Бата­лов, Түркістан облысының әкімі Ө.Шөкеев, Қарағанды облысының әкімі Ж.Қасымбек, Жамбыл облы­сының әкімі Б.Сапарбаев баяндама жасады.

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Б.Нұрымбетовтің айтуынша, коронавирус пандемия­сы экономикаға және еңбек нары­ғына теріс әсер етуде. Осыған бай­ланысты Үкімет қабылдап жатқан маңызды шаралардың бірі –  жаңа «Жұмыспен қамтудың жол картасы».

– Бағдарламаның негізгі шарттары – қызмет көрсетушілердің және пайдаланатын құрылыс мате­риалдарының кем дегенде 90%-ы отандық өндірушілер мен мер­дігерлерден болуы тиіс. Құрылып жатқан жұмыс орындарына жұ­мыс­сыз жүргендердің, әсіресе жас­тар­дың кем дегенде 50%-ы жұ­­мыс­­пен қамту орталықтары арқы­­лы тартылуы керек, – деді министр.

Аталған жобаларды іске асыру аясында барлығы 255 мың жұмыс орны құрылады. Сонымен қатар іске асырылған жобалар экономиканың түрлі салаларында 100 мыңнан астам тұрақты жұмыс орындарының ашылуына ықпал етеді.

– Жол картасында іріктелген жобалар уақытша жұмыс ашу­мен қатар, әлеуметтік маңыз­ды мәселелерді шешуге, эконо­ми­ка­лық тиімділікті арттыруға, аралас салаларды дамытуға, тұрақ­ты жұ­­мыс орындарын құруға ық­пал ете­ді, – деп атап өтті Б.Нұрым­бетов.

Белгілі болғандай, облыс әкім­дері «Жұмыспен қамтудың жол кар­тасы» аясында 6 506 жоба ұсынған. Оның ішінде 2 703 жоба – әлеу­меттік инфрақұрылымға, 1 039 жоба – тұрғын үй шаруашылығы­на, 1 799 жоба – инженерлік-көлік инфра­құрылымына, 695 жоба елді ме­кендерді абаттандыруға арна­лып отыр. Аталған жобаларды іске асыру аясында барлығы 255 мың жұмыс орны құрылады деп күтілуде.

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің айтуынша, «Жол картасы» аясында 80 жаңа білім беру мекемесі салынады. Өз кезегінде, бұл апатты және үш ауысымды мектептердің проблемасын шешуге, ауылдағы балалардың білім алуын қамтамасыз етуге, педагог мамандарға арналған 7 мың жаңа жұмыс орнын ашуға мүмкіндік береді. Жаңа отбасылық дәрі­герлік амбулаториялар ауыл­дық жерлердегі халықтың денсау­лығын жақсартуға, медициналық сақтандыру жүйесін жетілдіруге, ауылдық елді мекендерде дәрігер-мамандардың тұрақты жұмыспен қамтылуын қамтамасыз етуге жол ашады.

– Барлық 6 506 жобаның 2 410-ы республикалық бюджетте қа­рас­­тырылған қаражат есебінен іске асырылуда. 1 мамырдағы жағ­дай бойынша мемлекеттік сатып алу конкурстары аяқталды, 1 779 жо­ба бойынша (немесе 73,8%) мерді­­герлер анықталды, – деді Б.Нұ­­рым­­бетов. Оның айтуынша, бұл ба­­ғытта Жамбыл, Шығыс Қазақ­стан, Павлодар, Қарағанды, Алма­ты, Түркістан облыстары алда келеді. Бірқатар өңірлерде 1 265 жоба бойынша жұмыс бас­талды.

Бұған қоса Еңбек және ха­лық­ты әлеуметтік қорғау министрлігі «Жол картасын» іске асыруды мони­торингілеу тетігін әзірлеген. Әрбір облыс, қала, аудан және ауыл бойынша есеп жүргізіледі, әрбір жоба бойынша оның «пас­порты» әзірленді. «Паспортта» жобаның атауынан бастап, оның мақсаты, қол жеткізуі тиісті түпкі­лікті жоспарлы көрсеткіші, орындалу мерзімі, мердігер туралы мәлі­меттер, құрылатын жұмыс орын­дарының саны, жұмыспен қамту орталығы арқылы қабылдан­ғандардың жалақы мөлшері көрсетіледі. Барлық бағдарла­ма­лардың әлеуетін ескере отырып, 2020 жылы 1 млн 220 мың адамды жұ­мысқа тартуға мүмкіндік бар.

Тақырыпты қорытындылау барысында Премьер-Министр Үкімет бүгінгі таңда тұрғын­дар­дың жұмысын сақтауға ба­сымдық беретінін атап өтті. Бұл рет­те жұмыспен қамту және халық­тың экономикалық белсен­ділігін сақтаумен қатар, инфра­құ­рылымды жақсарту ел экономикасын қалпына келтіруде жақсы нәтиже береді.

Үкімет басшысы Шығыс Қазақ­стан, Алматы, Жамбыл, Қараған­ды, Түркістан және Павлодар облыс­тарында жобаларды бастау қарқыны жақсы екенін атап өтіп, кері­сінше Қызылорда облысы, Ал­маты және Шымкент қалалары арт­та қалып келе жатқанын тілге тиек етті.

– Өңірлердің әкімдіктеріне инфрақұрылымдық жобаларды то­лық іске асыруды бастауды тап­сырамын. Сонымен қатар көрсе­тілетін қызметтер мен тауар­лар­дың отандық болуын қадағалау керек.  Барлық бөлінген қаражат экономикаға жұмыс істеуі тиіс, – деді А.Мамин.

Үкімет басшысы барлық мем­ле­кеттік органдарға жұмыс­пен қамту бойынша жоспар­лан­ған көрсеткіштерге қол жет­кі­зуді қамтамасыз етуді, ал Ең­бек ми­нистрлігіне Жұмыспен қамтудың жол картасының, сондай-ақ тұ­рақ­ты жұмыс орындарын құру, халықты жұмысқа орналастыру тұрғысынан басқа да мемлекеттік бағдарламалардың іске асырылу барысына күн сайын мониторинг жүргізуді тапсырды.