Әркім де жұтар ауаның жұпар болғанын қалайды. Әсіресе мұнай мен газ секілді табиғи байлық молынан өндірілетін Атырау секілді қазыналы өңір ауасының жай-күйі биік-биік мінберден айтылғалы қашан? Тіпті мұны Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі де бақылауда ұстап отыр. Енді аталған министрліктің ұсынысына сәйкес атмосфералық ауаның жай-күйі туралы ақпаратты тарату бастамасына Атырау қаласы да қосылып отыр.
– Биылғы 12 тамыздан бері қаладағы LED-экрандарда «Қазгидромет» РМК Атырау облыстық филиалының бақылау желісінен атмосфералық ауаның жай-күйі көрсетіле бастады. Мәселен, Қ.Сәтбаев көшесіндегі төрт LED-экрандағы ақпарат сағат сайын жаңартылады. Ауа сапасының негізгі көрсеткіштері, яғни РМ 10, PM 2,5 қалқыма бөлшектері, күкірт пен азот диоксиді, азот пен көміртегі оксиді, күкіртсутегі туралы деректер қамтылады, – деді Атырау қалалық әкімдігінің баспасөз хатшысы Назымгүл Қайсағалиева.
Ал «Қазгидромет» РМК Атырау облыстық филиалы директорының орынбасары Жолдасқали Теагисовтің мәліметінше, мұндай LED-экрандарды темір жол вокзалы маңындағы шағын аудандарға, әуежай аумағына, Д.Нұрпейісова атындағы көшеге орнату жоспарланып отыр. Негізгі мақсат – экологиялық мониторинг бойынша атқарылып жатқан жұмыстарды халыққа көрсету.
Өткен айда Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігіне қарасты Экологиялық реттеу және бақылау комитетінің төрағасы Зұлфыхар Жолдасов Атыраудағы ауаны ластайтын екі кәсіпорынды атаған еді. Соның бірі – «Су арнасы» компаниясының тазартылмаған суларды ағызуы, екіншісі – Атырау мұнай өңдеу зауытының қалдықтары. Осыған байланысты жақында өңірдегі мұнай өңдеу зауыты қоршаған ортаны ластауы мүмкін шығарындылардың үш сатылы бақылаудан өтетіні туралы ақпарат таратты.
Бірінші саты – мемлекеттік бақылау. «АМӨЗ» ЖШС-нің шығарындылары Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Экологиялық реттеу және бақылау комитеті зауытқа беретін қоршаған ортаға эмиссияларға рұқсатына сәйкес қатаң белгіленген пропорцияда жүргізіледі. Ал кәсіпорын экологиялық әсерді барынша азайтуға, ластаушы заттардың жалпы шығарындыларының белгіленген шекті көлеміне жеткізбеуге тырысады.
Екінші саты – меншікті мониторинг. Мұнай өңдеу зауытының елді мекендермен немесе қорғаныс аймақтарымен көршілес нүктелерінде орналасқан атмосфералық ауаның сапасын бақылайтын төрт автоматты станса жұмыс істейді. Мұндай автоматты стансалар тәулік бойы бақылау жүргізеді. Ал деректер күн сайын «Қазгидромет» РМК желісіне түседі.
Үшінші саты – өндірістік экологиялық бақылау. Өндірістік экологиялық бақылау шеңберінде зауыттың өнеркәсіптік алаңында, санитарлық қорғау аймақтарының шекарасында, қатты өнеркәсіптік қалдықтар полигонында, Атырау қаласының сол жақ жағалау бөлігінің булану алаңдарында азот диоксиді, күкірт диоксиді, күкіртсутегі, күйе және басқа да ластаушы заттардың болуына атмосфералық ауаның мониторингі жүргізіледі. Өндірістік экологиялық бақылау деректері тоқсан сайын есеп түрінде Атырау облыстық Экология департаментіне жіберіледі. Сөйтіп, қоршаған ортаны қорғаудың бірыңғай ақпараттық жүйесінің порталына жүктеледі.
Міне, Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі ауаны ластайды деген күдік келтірген Атырау мұнай өңдеу зауыты осындай мәліметтерді алға тосып отыр. Дегенмен министр Мағзұм Мырзағалиевтың мәлімдеуінше, Атырау қаласының тұрғындары қаланың экологиялық проблемаларын шешу жоспарын жасауға қатысады. Табиғатқа жанашырлық танытуға үндейтін министр өңірдегі эко-белсенділермен, әкімдермен, сондай-ақ қала аумағында орналасқан ірі кәсіпорындардың басшыларымен онлайн-кездесу өткізді. Онда негізгі проблемалық мәселелерді шешу жолдарын пысықталды.
– Соңғы бірнеше жылда Атырау ауаның ластануы бойынша көшбасшылардың қатарында келеді. Биыл 100-ге жуық зиянды заттардың рұқсат етілген концентрациясынан асып кеткен жағдайы тіркелді. Тұрғындардың әлеуметтік желіде өңірдің қынжыларлық экологиялық жағдайына шағымдануы түсінікті. Сол себептен, «АМӨЗ» басшылығынан зауыттың шығарындылары туралы мәліметтерді жариялау жұмысын тездетуді сұрадым. Бұл ақпарат халыққа ашық болуы керек. Сондай-ақ қала басшылығының назарын ауаның жай-күйін LED-экрандарға шығару қажеттігіне аудардым, – дейді М.Мырзағалиев.
Оның пікірінше, кездесуден кейін қоғам белсенділерімен Атыраудағы экологиялық проблемаларды шешудің жоспарын, осыған орай жол картасын жасауға уағдаласыпты. Таяу уақытта жол картасы қабылданып, әкімдік оны жүзеге асыруды бастамақ екен. Осылайша министрлік жұртшылықпен бірге өңірдегі экологиялық проблемаларды, соның ішінде ауаның ластану мәселесін біртіндеп шешуге кіріскелі отыр.
Атырау облысы