Бұл күнде бірқазан жер бетінен жойылып бара жатқан құс ретінде «Қызыл кітапқа» енгізілген. Елімізде ерте заманнан «көлдің еркесі» атанып кеткен бірқазанның екі түрі мекен етеді. Олар, әсіресе Каспий, Арал теңіздері мен Балқаш көлінің маңында кездеседі. Алайда жуырда ғана Жамбыл облысының аумағына да бірқазан құсының келгені анықталды.
Жақында Жуалы аудандық полиция бөліміне Дихан ауылының шетіндегі жырада дене тұрқы үлкен, ерекше құстың ұшып кете алмай тұрғаны жөнінде хабарлама келіп түскен. Жергілікті тұрғындар бірден мұның кәдімгі құсқа ұқсамайтынын байқаған. Аталған жерге шұғыл жеткен полиция қызметкерлері жыра бойынан өте әлсіз және өздігінен ұшып кете алмайтын дәрменсіз бірқазанды көрген. Сонымен қатар Жуалы ауданының орман және жануарлар дүниесін қорғау мекемесінен мамандар шақырылған. Нәтижесінде мұның бірқазан екені белгілі болған. Бұл ретте полиция қызметкерлері сирек кездесетін құсты қорғап, аман алып қалды. Құтқарылған бірқазан жуық арада Шымкент қаласындағы хайуанаттар бағына жіберіледі.
Жалпы, бірқазан құсының қасиеті туралы, сонымен қатар оған Мұхаммед (ғалейһиссалам) пайғамбардың да дұға еткені әдеби деректерде көп айтылады. Пайғамбар Мәдина қаласына көшіп барып, сахабаларымен бірге бірінші мешітті салатын кезде су тапшылығы болыпты дейді. Бірақ бірқазан бір сәт те дамыл таппай, көлден су тасыпты. Сонда құстың еңбегіне риза болған пайғамбар «Бізге көмектессең, сені де Алла жарылқасын. Үмбеттерім қай жерге қоныстанса, сол жерде көбейгін», деп дұға етіпті дейді. Аңыз бойынша бірқазанның адамдар өмір сүретін жерлерде, көлдерде мекен ететіні содан екен деседі...
Жамбыл облысы