Егемен еліміздің тарихында ауыл тұрғындарына жергілікті атқарушы биліктің басшысын тікелей сайлауға алғаш рет мүмкіндік беріліп отыр. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Жаңа жағдайдағы Қазақстан: іс-қимыл кезеңі» Жолдауында ауыл әкімдерін тікелей сайлау қажеттігін айтқан болатын.
Президенттің бұл бастамасы алда болатын саяси науқанға маңызды міндет жүктейтіні белгілі. Сонымен қатар баламалы негізде сайланатын ауыл әкімдерінен де жергілікті жұртшылық жақсы бастама мен жоғары нәтиже күтетіні аян.
Жамбыл облысында ауылдық округ әкімдеріне кандидаттарды ұсыну нәтижелері белгілі болды. Бір орынға ең көп үміткер Жамбыл ауданында тіркелген.
«Өңірде сайлау процесі басталғаннан бері ауылдық округ әкімдігіне 122 кандидат ұсынылды. Ал ұсыну мерзімі аяқталған күні әр округке екіден көп кандидат ұсынылған. Ұсынылған кандидаттардың ішінде 76 адам саяси партиялардан болса, 46 адам өзін-өзі ұсынғандар болып саналады», дейді Жамбыл облыстық сайлау комиссиясының төрағасы Серғали Айдапкелов.
Ауыл әкімдігіне кандидаттыққа ұсынылған 122 үміткердің орташа жасы 39,8 жасты құрайды екен. Араларында 25 әйел бар.
Әрине, ауыл әкімі болып сайланатын тұлға жоғары білімді, тәжірибелі болуы шарт. Ауылдықтар да өз ауылының қамын ойлайтын, адал, еңбекқор азаматтың әкім болып сайланғанын қалайды. Себебі Жамбыл облысының көптеген ауылында әлі де көшелерді көркейту, ауыз су, газ сияқты көкейкесті мәселелер толық шешімін тапқан жоқ. Осы тұрғыдан келгенде қарапайым халық бірінші кезекте күрмеуі күрделі мәселені аудан, тіпті облыс басшылығына дейін жеткізіп, одан нәтиже шығара алатын маманды қолдайтыны анық.
Енді ауыл әкімдігіне үміткерлікке кімдер, нақты қандай мамандық иелері, қай салада жүрген азаматтар болып отыр деген сұраққа келсек, жамбылдық кандидаттардың ішінде 56 мемлекеттік қызметші, 36 бюджет саласының қызметкері, 7 коммерциялық құрылымдардың жұмыскері, 5 жұмыссыз адам, 14 ауылдық округ әкімі және 4 басқа тұлға бар.
Қазіргі уақытта уәкілетті мемлекеттік органдар ұсынылған кандидаттардың заңнама талаптарына сәйкестігін анықтау және оларды тіркеу жұмыстарын жүргізу үстінде. Кандидаттарды тіркегеннен кейін сайлау алдындағы үгіт басталып, ол сайлау күні қарсаңында аяқталады. Сондықтан да бұл ауыл тұрғындары үшін маңызды саяси науқан болғалы тұр. Олар өздеріне ең жақын билік өкілін өздері таңдап, дауыс беріп, конституциялық құқықтарын пайдаланатын болады. Енді олар «Мынау әкімді кім тағайындаған?» деп аудан, облыс басшыларына кінә қоя алмайтын болады. Яғни ауыл тұрғындары өздері өмір сүріп жатқан елді мекен басшысын сайлауға жай ғана қатысып қоймай, көпшілік дауыспен қабылданатын шешім үшін ортақ жауапкершілік жүгін арқалайтындығын сезінуі керек. Өйткені демократия азаматтарға құқық қана бермей, міндет те жүктейтіні мәлім. Ал ауыл әкімі болып сайланатын азаматтар үшін өздеріне көрсетілген халық сенімін ақтау – зор жауапкершілік және одан асқан абырой да жоқ. Әрине, қай әкімнің жұмысы қалай жүреді, одан шығатын нәтиже қандай болмақ, оны алдағы уақыт көрсетеді.
Жамбыл облысы