Бүгінде елімізде ауыл шаруашылығы саласында өндірілетін жалпы өнімнің 45 пайызы мал шаруашылығына тиесілі. Сол себепті оған ерекше көңіл бөлінеді. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, агроөнеркәсіптік кешеннің тұрақтылығын сақтау үшін биыл фермерлерге көрсетілетін мемлекеттік қолдау шаралары да қомақты болмақ.
Ауыл шаруашылығы министрлігінің ресми мәліметіне сүйенсек, осы жылы мал шаруашылығын субсидиялауға шамамен 124,6 млрд теңге бағытталады. Бұл салада субсидиялаудың 30-ға жуық бағыты көзделіп отыр. Былтыр асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуға, мал шаруашылығының өнімділігін және өнім сапасын арттыруға өңірлер 108,1 млрд теңге жұмсады. Республикалық бюджеттен қосымша 13,6 млрд теңге бөлінді. Осылайша, мал шаруашылығын дамытуға 121,7 млрд теңге бағытталды. 35 мың агроөнеркәсіп субъектісі оның игілігін көрді. Субъектілердің 70 пайыздан астамы шағын және орта шаруашылықтар.
Бұл ретте субсидиялардың жалпы көлемінен 59,1 млрд теңге асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуға бағытталған. Оның ішінде тауарлы және асыл тұқымды ірі қара малдың аналық басымен селекциялық және асыл тұқымдық жұмыс жүргізуге – 17,2 млрд теңге, отандық асыл тұқымды ірі қара мал сатып алуға – 15,9 млрд теңге, шетелдік асыл тұқымды ірі қара мал сатып алуға 8,8 млрд теңге жұмсалды. Сондай-ақ бұқашықтарды күтіп-бағуға – 1,8 млрд теңге, қойдың тауарлық және асыл тұқымды аналық басымен селекциялық және асыл тұқымдық жұмыс жүргізуге – 10,7 млрд теңге, асыл тұқымды қой сатып алуға – 2,3 млрд теңге, асыл тұқымды жылқылар мен түйелерді сатып алуға 61,7 млн теңге бөлінген. Ірі қара мал мен қойды қолдан ұрықтандыру қызметтері үшін 430,9 млн теңге, шошқалардың аналық басымен селекциялық және асыл тұқымдық жұмыс жүргізуге – 1,6 млрд теңге, бал ара ұяларымен селекциялық және асыл тұқымдық жұмыс жүргізуге 263 млн теңге жұмсалған.
«Мал шаруашылығы өнімдері өндірісінің құнын арзандатуға 62,6 млрд теңге бағытталды. Оның ішінде сүт өндірісіне – 18,9 млрд теңге, құс етін өндіруге – 17 млрд теңге, бордақылау алаңдары мен ет комбинаттарына сатылған бұқашықтарға – 4,9 млрд теңге, жұмыртқа өндірісіне – 3,9 млрд теңге, қымыз және шұбат өндірісіне – 534,3 млн теңге, бордақылау алаңдарына және ет комбинаттарына сатылған қошқарларға 227,7 млн теңге бөлінді. Сонымен бірге ауыл шаруашылығы жануарларының аналық мал басына азық құнын арзандату үшін 17,6 млрд теңге жұмсалды», деп хабарлады ведомство.
Биыл облыс әкімдіктері асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуды, мал шаруашылығы өнімінің өнімділігі мен сапасын арттыруды субсидиялауға 100,1 млрд теңге бөлді. Сонымен қатар республикалық бюджет комиссиясының шешімімен мал шаруашылығын субсидиялауға 24,5 млрд теңге сомасында қосымша қаражат бөлу туралы тапсырыс мақұлданды.
Асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуға субсидиялардың жалпы көлемінен 68,2 млрд теңге бағытталды. Мал шаруашылығы өнімдері өндірісінің құнын арзандатуға 56,4 млрд теңге бөлінді. Мемлекеттік қолдау шараларымен 35 мыңнан астам ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер қамтылады.
Айта кету керек, былтыр жазда ауыл шаруашылығы жануарларының аналық басын сақтау мақсатында жемшөп сатып алу құнын арзандатуға Үкімет резервінен Маңғыстау облысына 1,2 млрд теңге, Қызылорда облысына 1,7 млрд теңге бөлінген болатын. Қосымша Маңғыстау облысына Үкімет резервінен 663,8 млн теңге қарастырылды.
Мал шаруашылығы саласын мемлекеттік қолдау шараларының нәтижесінде былтыр 2020 жылмен салыстырғанда агроқұрылымдарда ірі қара малдың саны 8,1 пайызға артып, 3 904,2 мың басты құрады, қой 8,3 пайызға көбейіп, 9 187,1 мың басқа жетті, жылқы 14,9 пайызға өсіп, 1 949,7 мың басты құрады. Түйе 8,8 пайызға (121,6 мың басқа), шошқа 4,2 пайызға (341,1 мың басқа), құстар 13,7 пайызға (35,8 млн басқа) көбейген.
Министрліктің мәліметінше, союға арналған салмақтағы ет өндірісі 9,4 пайызға артып, 618,7 мың тоннаны, сүт өндірісі 6,3 пайызға өсіп, 1 799,8 мың тоннаны құраған. Бұл ретте тағамдық жұмыртқа өндірісі 6,2 пайызға төмендеп, 3 562,5 млн дананы құрағанын атап өткен жөн.
Шетелдік селекцияның асыл тұқымды ірі қара мал басын әкелу есебінен бүгінде асыл тұқымды мал басының үлесі едәуір артып, жалпы ірі қара мал басының 13 пайызына тең болды.
Сондай-ақ мемлекеттік қолдау шаралары есебінен 53 инвестициялық жоба іске асырылды. Оның ішінде 35 тауарлы-сүт фермасы және 7 құс фабрикасы бар. Осы жылы 62 жобаны іске қосу жоспарланып отыр.
Жалпы, биыл агроөнеркәсіптік кешенді субсидиялаудың жалпы көлемі 449 млрд теңгені құрап отыр. Бұл 2021 жылғы деңгейден 20 пайызға артық. Қаражат мал шаруашылығын, өсімдік шаруашылығын субсидиялауға, инвестициялық субсидиялауға және кредиттер мен лизинг бойынша сыйақы мөлшерлемелерін субсидиялауға, ғылыми зерттеулерді қаржыландыруға, фитосанитариялық және ветеринариялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталады.