Тараз қаласындағы №7 мектеп-гимназиясының 9-сынып оқушысы Вячеслав Кузьмин өрт кезінде адамдарды құтқаруға арналған құлтемір ойлап тапты. Ерте жастан робот жасауға қызығушылығы да, бейімі де бар жасөспірім 5-сыныптан бастап мектептен тыс уақытта «техникалық шығармашылық орталықта» қосымша білім алады. Аталған жобаны орталықтағы тәлімгері Айнұр Сұраншиеваның жетекшілігімен жүзеге асырған.
Өнертапқыш жасөспірімнің айтуынша, аталған құлтемір өрт кезінде тілсіз жауды сөндіріп қана қоймай, қою түтіннің ішінен өрт құрсауында қалған адамдарды да іздеп табатын қабілетке де ие екен. В.Кузьминді өңірде орын алған түрлі деңгейдегі ауыр апаттар әбден толғандырған. Әсіресе өңірде болған жойқын жарылыс, төтенше жағдай оның ойын онға бөлген. Қысқасы, оқыс оқиға кезінде адамдар басын бәйгеге тікпей, олардың орнына техникалар жұмыс істесе деген ой-арманын жүзеге асыруға жедел кіріскен. Роботтың жұмысын оңтайландыру жолын әбден қарастырған. Біраз уақытқа созылған ізденістің арқасында тілсіз жаумен күресетін құлтемір пайда болды.
– Роботтың алдында жолай кедергі келтіретін заттарды жылжытуға арналған арнайы құрылғысы бар. Одан бөлек, алдында орналастырылған арнайы камера арқылы сыртқы жағдайды бақылауға мүмкіндік мол. Роботтың ішіне екі бак орналастырылған. Оны жағдайға қарай көпіршікпен немесе сумен толтыруға болады. Бұл құлтемір сұйықтықты кем дегенде 5 метр қашықтыққа шаша алады. Роботты қашықтықтан басқару мүмкіндігі де қарастырылған. Сондай-ақ құлтемірдің ультрадыбыстық қондырғысы бар екенін айта кеткен ләзім. Ол оттың ошағын табуға барынша көмектеседі. Әрине, әлі де кем секілді көрініп тұрған бір қайнауын келтіру жолында аянбай тер төгіп жатқан жайымыз бар, – дейді Вячеслав Кузьмин.
Өнертапқыш оқушы жаңалығын әрмен қарай жетілдіре түсуге ниетті. Оның айтуынша, алдағы уақытта құлтемірді дронмен байланыстыру жолдарын қарастырып көрмек. «Құлтемірді дронмен байланыстыру арқылы көпқабатты үйлерде өрт болған жағдайда жылдам әрі сапалы әрекет ету мүмкіндіктерін қарастырып жатқан жайымыз бар. Бұл робот әзірге патенттелген жоқ. Алдағы уақытта осы бір еңбегімізді төтенше жағдайлар департаментінің мамандарына таныстыруды жоспарлап отырмыз. Бұйыртса жақсы жаңалықтармен бөлісетін шығармыз», дейді ол.
Тілсіз жаумен күресуге қабілетті құлтемірді ойлап тапқан оқушы алдағы уақытта басқа да тың идеяларды жүзеге асыруға ниетті. Алдағыны уақыт көрсете жатар. Бастысы, шынашақтай баланың жаңашылдыққа ұмтылысы көңіл қуантады.
ТАРАЗ