Шахмат - бұл қызықты ойын ғана емес, сонымен қатар миға арналған ерекше жаттығу. Шахмат стратегиялық ойлау, жоспарлау, шоғырлану, логика және проблемаларды шешу сияқты әртүрлі интеллектуалды дағдылардың дамуына ықпал етеді. Көптеген ғылыми зерттеулер шахмат ойыны интеллект пен когнитивті қабілеттің дамуына оң әсер ететіндігін дәлелдейді.
Мемфис университетінің зерттеушілері жүргізген зерттеуге сәйкес, шахмат есте сақтау мен ден қоя білуді жақсартады. Сондай-ақ шахмат ойнау кезінде ми визуализация мен бейнелі ойлаудың қабілетін қолданады, сол арқылы нейрондар арасындағы байланыс нығайып, ақпаратты есте сақтау мен талдау қабілеті жақсарады.
Массачусетс технологиялық институтының (MTИ) зерттеушілері шахмат ойыны шығармашылық ойлауды дамытуға көмектесетінін көрсетті. Шахмат тапсырмалары ойыншыдан әртүрлі жағдайларда жаңа идеялар мен шешімдерді табу қабілетін дамыта отырып, стандартты емес және ерекше шешімдерді табуды талап етеді.
Жоғары деңгейлі шахматшылар да шахматтың интеллектіні дамытудағы пайдасы туралы өз пікірлерін айтады. Бұрынғы шахмат әлем чемпионы Гарри Каспаров шахмат оған қиын жағдайларда жүйелі ойлау, талдау және шешім қабылдау қабілетін дамытуға көмектескенін атап өтті. Ол шахмат тек ақыл-ой дағдыларын ғана емес, сонымен қатар шыдамдылықты, өзін-өзі тәрбиелеуді және өзіне деген сенімділікті арттыра отырып, мінезді де қалыптастыратынын айтады.
Шахматтың интеллектінің дамуына көптеген жағымды әсерлері бар екені анық. Әрі ол барлық жас топтары үшін қолжетімді және арнайы дағдылар мен жабдықтарды қажет етпейді.
Егер сіз өзіңіздің интеллектіңізді дамытып, танымдық қабілеттеріңізді арттырғыңыз келсе, шахмат ойнауды дағдыға айналдыруыңыз керек.
Дидар СЕРІКОВ,
Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ студенті