Жуырда Астанада Қытайдың Ганьсу провинциясы кәсіпкерлерінің ауыл шаруашылығы және тағы басқа тауарларының көрмесі өтті. Онда негізінен кепкен жеміс-жидектер қойылды. Көрме Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Қытай еліне жасаған нәтижелі сапарын негізге алып ұйымдастырылды.
Жиында Қазақстан сауда өнеркәсібі қауымдастығының басшысы Жібек Әжібаева конференция мен көрменің мән-мағынасына назар аударып, Президенттің көрші елге жасаған мемлекеттік сапарының басты мақсаты туралы айтты.
«Қасым-Жомарт Тоқаев жуырдағы сапары аясында, ел экономикасындағы ең ірі бес инвестордың бірі – Қытай екенін атап өтті. Оның айтуына қарағанда инвестицияның жалпы көлемі 23 млрд АҚШ долларынан асады. Маңыздысы, қазіргі жағдайда екі елдің мүмкіндіктері тұрақты болып қалуымен қатар, ынтымақтастықтың жаңа аспектілерін тауып жатыр», деді қауымдастық президенті.
Мемлекет басшысы сол сапарында ел кәсіпкерлерінің еркін дамуына ерекше ықылас танытып, 1,5 млрд-қа жуық тұтынушысы бар алып нарыққа жол ашқаны анық еді. Сол кезде Президент:
«Еліміздің Қытайдағы келесі дипломатиялық өкілдігі жұмыс істейтін округке 246 миллион халқы бар Шэньси, Ганьсу, Сычуань, Хубэй провинциялары, Нинся-Хуэй автономиялық ауданы және орталыққа тікелей бағынатын Чунцин қаласы кіреді.
Кеше мемлекеттік сапарымның аясында инвестициялық форум өтті. Жиында жалпы құны 22 миллиард доллар болатын бірқатар келісімге қол қойылды. Қазақ тарапы бұл келісімдерді жүзеге асыру үшін бар күш-жігерін жұмсауға дайын. Географиялық жағдайымызды ескерсек, біздің еліміз аймақтың және тұтас құрлықтың маңызды көлік логистика дәлізі бола алады. Қазақстан осы аймақтағы елдердің Қытаймен ынтымақтастығын нығайту үшін өзінің экономикалық және логистикалық әлеуетін жұмылдыруға әзір. Осыған орай, Қазақстан достас Қытаймен ынтымақтастықты нығайту үшін өзінің сауда-экономикалық және логистикалық әлеуетін іске қоса алады. Еліміздің сауда-саттық көлемі 31 миллиард долларға жетті. Төраға Си Цзиньпинмен бұл көрсеткішті 40 миллиардқа дейін жеткізу жөнінде уағдаластық», деген еді.
«Біздер, яғни бизнес-форумды ұйымдастырушылар, бұл іс-шарамызға тіркелген қонақтардың құрамы мен қызығушылығын ерекше ыждаһаттылықпен талдадық. Ганьсу провинциясынан келген қонақтармен кездесуге деген қызығушылық пен осы жолғы отандық бизнестің ерекше белсенділігін атап өткім келеді», деді Жібек Төреханқызы.
Ганьсу провинциясының Сауда-өнеркәсіптік палатасы Қытай тарапының Қазақстанға электротехникалық өнімдерді, астық пен өсімдік майын өңдеуге арналған жабдықтарды және кез келген ауылшаруашылық өнімдерін жеткізуге мүдделілігін тәптіштеп айтты. Олар ұсынатын қызметтердің ішіне мыналар кіреді: жаңа тағамның салқындатылған тізбек логистикасы және қатты мұздату, ұзақ мерзімді сақтау, қадағалау және қауіпсіздік, электр көліктерін жеткізу және алып жүру, гаджетпен басқарылатын инновациялық тұрмыстық және техникалық өнімдер, трендті медициналық және косметикалық өнімдер.
Отандық кәсіпкерлер өз тарапынан тау-кен өнеркәсібін, түсті металлургия мен мұнай-химия өнеркәсібін дамытуға қатысу Қытай бизнесі үшін тартымды болып қала беретінін біледі.
«Ауыл шаруашылығы өнімдері мен оларды қайта өңдеу, кондитерлік өнімдер, ет және жеміс, көкөніс консервілері, әртүрлі өсімдік майлары, соның ішінде зығыр, жарма, ассортименттегі ет, шырындар мен сулар, сүт өнімдері, ірімшіктер және балмұздақ сынды тағамдарды экспорттауға қазақ кәсіпкерлері дайындық үстінде», деді қауымдастық жетекшісі.
Қос тарап Қазақстанның көлік, технологиялар мен техникалық құрал-жабдықтарды бірлесіп өндіруге деген талабы мен ұмтылысын атап өтті. Энергетика саласын кешенді дамытуды, ауыл шаруашылығы дақылдарын өсірудің заманауи технологияларын енгізуді, оны жеткізу тізбегі қызметтерін кеңейтіп, әртүрлі салаларда қандай қаржылық қызметтер көрсету жайында нақтылап айтты.
Форумға қатысушылар шараны ұйымдастырған Қазақстанның Қытайдағы елшілігі мен Сыртқы істер министрлігіне, сондай-ақ Сауда және интеграция министрлігіне, «Атамекен» ҰКП, Қазақстан сауда өнеркәсібі қауымдастығына алғыстарын білдірді. Бұған қоса көрші ел тарабын ұйымдастырған Қытайдың Қазақстандағы елшілігі мен Қытай Ганьсу халықаралық сауданы ынталандыру комитетіне, Халықаралық Бейжіңнің көрмесі Xinhceg Co., Lid. компаниясына тағы басқа қатысушыларға да екі жақтың кәсіпкерлері ризашылықтарын айтты.
Көрмеге еліміздің барлық өңірлерінен кәсіпкерлер өкілдері қатысып, сауда мен алыс-беріс мән-жайымен кеңінен танысты.
Қытайдан әкелінген көрмедегі ауыл шаруашылығы өнімдерін көргенде Жібек Төреханқызына, бұл өнімдер керісінше біздің елде көп емес пе, деген уәжімізді білдірдік.
«Әр елдің үкіметі мен кәсіпкерлері, тіпті жәй бір азаматының өзі өз елінің ғана пайдасын, экономикасын ойлап іс қылады. Менің назарымды бұлардың сол кепкен жемістерді салған қаптамалары аударды. Байқадыңыз ба, әдемі әрі ыңғайлы. Бір-ақ рет жеуге арналған 100-150 грамдық жеміс қана. Біз сияқты 1-2 киләлап қорапқа салмаған.
Қазақстанда осындай тартымды шағын, қарапайым қаптамалар жасайтын технология ойлап таба алатын рационализаторлар неге жоқ, деген ой мазалайды. Енді қазақ бағбандары мен кәсіпкерлері де қытайлық өндірушілермен бәсекелесемін деп кепкен жемісті осылай қаптамалайтын (фасовка) болса, ол қаптамаларды Қытайдан сатып алуына тура келеді.
Олай болса қаптаманың өзіндік құны бар, жол ақысы және кедендік неше түрлі баж салығы тұр. Осындай жағдайда қытайлық кәсіпкермен нарық алаңында қалай тайталаса аламыз? Осыны көрсін, жөн-жосығын білсін деп шақырылған тиісті министрлер мен олардың жауапты қызметкер мамандары осындай игі шарада қара көрсетпейді», деп налыды қауымдастық президенті.
Расында да, қазақ өнертапқыштары «тиыннан теңге құрауға» септесетін осындай қарапайым заттарға неге жеткілікті зейін қоймайды? Әлде бұған да мемлекеттік қолдау керек деп ауызымызды аңқайтып отыра береміз бе?