Цифрлық теңге SWIFT жүйесімен интеграцияланады

SWIFT жүйесінің хабарлауынша, Қазақстан Ұлттық банкі мен Гонконг Валюталық Басқармасы CBDC-коннектор бетатестілеуіне келісімін берген. Егер жоба сәтті аяқталса, онда бұл трансшекаралық төлемдерді жасауда цифрлы валютаны қолдануға мүмкіндік бермек.

«Қазір Ұлттық банк белсенді түрде дайындап жатқан цифрлы теңге және басқа да CBDC-ны SWIFT арқылы трансшекаралық ауда­рым­дарды жасауда қолдануға болады. CBDC коннекторын дамыту туралы шешім SWIFT-тің әртүрлі CBDC-ді бір-бірімен және фиатты ақшамен байланыстыру жөніндегі күш-жігерінің жалғасы. Жыл басында SWIFT 12 апта ішінде екі түрлі блокчейн желілері мен қолданыстағы фиат ақша төлем жүйелері арасындағы 5 000-ға жуық транзакцияны модельдейтін арнайы жобаны әзірледі. Бұл жұмысқа 18 ұйым, соның ішінде Франция, Германия және Сингапур банктері, сондай-ақ 15 ірі коммерциялық банк қатысты», деп мәлімдейді Halyk Finance аналитикалық орталығы.

Осы сынақтың барлығының түпкі мақсаты – әртүрлі цифрлық валю­та мен дәстүрлі төлем жүйе­сінің өзара әрекеттесуін (үй­ле­­сімділігі, өзара әрекеттесу мүм­кін­дігі) қамтамасыз ету.

«Цифрлы валюталармен байланысты тәуекелдердің бірі – олардың бөлшектенуі, өйткені әрбір цифрлық валютаның өзіндік экожүйесі мен ерекшеліктері бар. Демек, дәстүрлі жүйелер мен цифрлық валюталар арасындағы интероперабельділік транзакциялардың қауіпсіздігі мен үздіксіздігін қамтамасыз ету үшін өте маңызды, әсіресе транс­шекаралық төлемдер жағдайында», дейді аналитиктер.

Цифрлы теңгені енгізу туралы баяндамаға сүйенетін болсақ, SWIFT-тің тестілеуді жүргізуі екі кезеңге созылады. Бірінші кезеңде CBDC-коннектор цифрлы теңге платформасына интеграцияланады. Екінші кезеңде өзге орталық банктермен тестілік транзакциялар жүргізіледі. Мұндай хабар алмасу операцияларын жасау үшін ISO 20022 халықаралық стандарты пайдаланылады.

«Біздіңше, бұл цифрлы теңге мен ұлттық төлем жүйесін одан әрі қарай дамытудағы позитивті жағдай. SWIFT сияқты халықаралық жүйемен интеграция жасау және трансшекаралық төлемдер мүмкін­дігі цифрлы теңгеге деген сенімді арттырады. Айта кету керек, цифр­лы теңге арнайы электрондық әмияндарда сақталатын бірегей цифрлық жазбалар (токендер) түрінде шығарылады. Бұл ретте ол дәстүрлі ақшаны алмастырмайды, тек оны толықтырады. Өздерінің технологиялық ерекшеліктерінің арқасында мұндай цифрлы валюталар тиімділікті, жеделдікті және есеп айырысу ашықтығын арттыру үшін ауқымды мүмкіндіктер ашады», деп пікір білдіреді Halyk Finance сарапшылары.

Ұлттық банктің хабарлауынша, цифрлық теңге 2025 жылдың соңына дейін 3 фазада енгізіледі. Жобаны іске асыру жол картасына сәйкес, 2023 жылы бірінші кезең іске асырылады. Цифрлық теңге плат­формасының – тәжірибелі-өнер­кәсіптік және зерттеу (R&D) атты екі контуры (даму бағыты) құрылды.

«Тәжірибелі-өнеркәсіптік пайдалану аясында цифрлық теңгені төлем құралы ретінде пайдалану үшін барлық базалық сценарий іс­ке асырылады, қаржы нары­ғы­ның қатысушыларымен және қар­жы инфра­құрылымының провай­дер­ле­рі­мен интеграциялық байланыс орна­тылады. Сондай-ақ смарт-келі­сім­шарттарды пайдалану арқылы бағдар­ламаланатын төлемдер тетігі енгізіледі. Бұл контур ЦТ жүйесінің негізгі функционалдығын және оның кейінгі жұмысын жүзеге асы­руға арналған. Зерттеу контуры ая­сында орталық банктердің цифр­лық валюталарында трансше­кара­лық есеп айырысулар тесті­леу­ден өтеді, цифрлық активтер индус­триясы нарығына қатысу­шылар­мен өзара байланыс орнатылып, токенделген активтер үшін есеп­тік инфрақұрылым ретінде цифр­лық теңге пайдаланылады», деп мәлімдеді ҰБ.

Жобаның І фазасын іске асыру қорытындысы 2023 жылы ұлттық валютаның 30 жылдығына орай өтетін Қазақстан қаржыгерлерінің конгресі аясында шығарылмақ. Толыққанды нәтижесі 2023 жылғы желтоқсанда қорытынды есеп (blueprint paper) форматында ұсынылады деп жоспар­ланған.

Цифрлық теңге қолма-қол және қолма-қолсыз ақшалардың орнын ауыстыруға бағытталмаған, ол қол­да­ныста қатар жүре береді. Цифр­лық теңге қаржылық қызметтер­дің қолжетімділігін арттырады, иннова­циялық қаржы өнімдерін жасау үшін жаңа мүмкіндіктер ашады, мем­лекеттік шығыстардың тиімділігін еселейді, сондай-ақ трансшекаралық төлемдерде шығынды азайтады.