Қазақ спорты жылдан-жылға дамып келе жатыр. Әйтсе де күрмеуі шешілмеген мәселелер әлі де көп. Жазғы Олимпия ойындарында жақсы нәтиже көрсетсек те, қысқы спорт додаларында қынжылып қалатынымыз рас. Қаржыны бөлгенмен, қоржыны толмай қайтатын спортшыларымыз үмітті неліктен ақтай алмай жатыр? Мемлекеттің ең бағалы капиталы дені сау ұрпақ болса, кәсіби спортпен шұғылдану үшін балаларға барлық жағдай жасалған ба?
2022 жылы Бейжің қаласында өткен қысқы Олимпиада ел жадында алғаш рет табиғи қарсыз өткен дода ретінде сақталды. Бірнеше аптадан бері шаһарға қардың түспеуі спорт жанкүйерлерін алаңдатып қойғаны рас. Алайда қытай елінің астанасы амалын тапты. Арнайы құрылғылар арқылы ойын өтетін барлық нысан алаңдарын жасанды қарға толтырды. Сөйте тұрып қытайлар норвег пен немістен кейінгі орынға табан тіреп, байрақты бәсекені абыроймен қорытындылады. Хош, айтпағымыз бұл емес. Қалауын тауып, қолдан қар жасаған көршілерімізге қарағанда, біздің табиғат қысқы спортқа өте қолайлы. Тек инфрақұрылым мәселесін тездетіп шешкеніміз жөн.
1998 жылы Нагано қаласында өткен қысқы Олимпиада ойындарының қола жүлдегері, жерлесіміз Людмила Прокашеваның айтуынша, медаль алу үшін мықты спорт базалары мен жабық мұз айдындары болуы керек.
«Қазір коньки спортымен айналысуға ыңғайлы екі жабық стадион бар. Бірі Астана қаласындағы «Алау» мұзайдыны болса, бірі – Алматыдағы «Медеу» спорт комплексі. Соның салдарынан басқа өңірдегі спортшылар Астана қаласына келіп жаттығуға мәжбүр. Сондықтан спорттық инфрақұрылым мәселесін толық шешпей, чемпиондарымыз көбеймейді», дейді ол.
Онысы шындық. Қашпаған қашардың уызынан дәметкендей, жаттығатын орны жоқ спортшылардан жеңіс дәмету – әурешілік. Бұл туралы Астана қаласының Денешынықтыру және спорт басқармасының бұқаралық спорт бөлімінің басшысы Азамат Ағзамовпен сөйлестік. Оның айтуынша, елорда тұрғындары мен спортшыларының жағдайы айтарлықтай жаман емес.
«Қазір халықтың саламатты өмір салтына ден қойып жатқаны жасырын емес. Сол себепті денешынықтырумен тұрақты шұғылданушылар саны көбейіп келеді. Нақты Астана қаласы бойынша мәлімет берейік. Қазір спорттық инфрақұрылымдар жаңартылып, жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Сонымен қатар қазір бұқаралық спортты дамыту мақсатында қаламыздың 4 ауданында денешынықтыру және сауықтыру кешенінің құрылысы жоспарда тұр. Жыл соңына дейін «Теміржол» массивінде де жаңа комплекс іске қосылмақшы. Бұл – атқарылып жатқан жұмыстардың бір бөлігі ғана», дейді А.Ағзамов.
Дұрыс, ауызды құр шөппен сүртуге болмайды. Жерлестеріміз намысқа тырысып бағады. Жақында Оңтүстік Кореяның Канвон қаласындағы жасөспірімдердің IV қысқы Олимпиада ойындарында Полина Омельчук шорт-тректен қола жүлдегер, ал шаңғымен тұғырдан секіру сайысында 38 қарсыласпен сынға түскен Илья Мизерных чемпион атанғаны туралы ақжолтай жаңалық бәрімізді ерекше қуантты. Бұл қарқынмен қысқы спорттың отанына айналған Норвегия, Нидерланд спортшыларымен де иық тіресетін күн алыс емес деп сенеміз.
Норвегия демекші, бұл мемлекетте спорттың дамуына ерекше әсер ететін мына бір тәжірибе бар. Балалар арасындағы жарыста ешқашан алтын, күміс, қола деген секілді медаль берілмейді. Додаға түскен спортшылардың бәрі бірдей марапатталады. Мұның себебін спорт тізгінін ұстағандар былай түсіндіреді. Егер бала жас кезінде тауы шағылса, келешекте сол спортты тастап кету ықтималдығы көбейеді Ал жеңілсе де, құрдасымен бірдей медаль алған өреннің спортқа деген ынтасы ашылады. Сонымен қатар Норвегияда бұқаралық спорт та жолға қойылған. Енді мына дерекке назар аударайық. Норвегияның 30–40 мыңдық қалашықтарының басым бөлігінде кем дегенде 200 шақырымдық велосипед жолы, 3 шаңғы жолы, халықаралық талаптарға сай стадион және өзге де спорт нысандары болады. Шаңғы жолдарының барлығы жарықпен қамтамасыз етілген. Яғни тәуліктің кез келген уақытында жаттығуға мүмкіндік бар. Ал спорт залы мен мұзайдыны кез келген елді мекенде бар. Халық бос уақытында шаңғы теуіп, конькимен жарысқа түседі. Сол арқылы ішкі мәдениеті қалыптасқан. Төртжылдықтың басты бәсекесі – Олимпия ойындарында да скандинав спортшылары бәйгенің алдын бермей келе жатқаны содан деп топшылаймыз.
Балаларды спортқа тартудың тағы бір жолы – феномен культі. Айталық, бір ғана Денис Теннің Димаш Құдайбергенмен жасаған коллаборациясы қаншама жас баланың мәнерлеп сырғанауға ынтасын оятты. Бала қандай да бір өнердің, яки спорттың маңызынан бұрын, оны насихаттап отырған тұлғаға тәнті болады. Сол арқылы еліктеген адамға ере жүріп, өз даңғыл жолын қалыптастырады. Бұл үдеріске Үкіметтен бастап, мемлекетіміздің әрбір азаматы атсалысуы керек.