Елордада «Қазақстан тау-кен палатасының» ұйымдастыруымен өткен кен өндіру саласына инвестиция тарту мен дамытуға арналған конференцияда еліміздің осы саладағы даму бағыттары мен келешегі кеңінен талқыға салынды.
Мемлекет басшысы елдің әл-ауқатын арттыру үшін тау-кен өндірісін дамыту маңыздылығын жиі айтып келеді. «Қазақстан тау-кен палатасына» мүше компаниялар 2018 жылы аталған кодекс іске қосылғалы бері еліміздің тау-кен өндіру саласына көптеп инвестиция құя бастаған. Мұның бәрі еліміздің осы салада бәсекелі болуға негіз қалыптастырғанын айту керек.
«Қазақстанның тау-кен саласының интвестициялық тартымдылығын арттыру» атты конференцияны ашқан Өнеркәсіп және құрылыс министрі Қанат Шарлапаев саланың инвесторлар үшін тиімділігін одан әрі жоғарылату үшін заңнама мен процедураларды оңайлатудың маңызын атап өтті. Сонымен бірге, инвесторларға қолайлы жағдай жасау үшін кодекске енгізілетін басқа да түзетулер пакеті жайында ақпарат берді.
«Мүдделі тараптар мен тау-кен өндіру бизнесі өкілдерінің ұсыныстарын есепке ала отырып жер қойнауы туралы кодекске енгізілгелі жатқан түзетулер пакеті инвесторлар үшін қолайлы жағдай жасауға бағытталған 100-ден астам өзгерістен тұрады. Бұл еліміздің экономикалық дамуының іргетасы ретінде саналатын минералды-шикізаттық кешенді одан әрі дамытуға және нығайтуға мүмкіндік береді», деді сала басшысы.
«Атамекен» ҰКП басқарма төрағасының орынбасары Гүлнар Бижанованың айтуынша, 2022 жылғы конституциялық реформа еліміздің жер қойнауы мен табиғи ресурстарының шын иесі халық екенін айшықтап берген. Ол Жер-ананың қойнауындағы қазба байлықтың бәрі әлдекімдердің қалтасына кетпей, халықтың игілігіне жұмсалуы керек екенін жеткізді. Оның сөзінше, саланы одан әрі дамыту үшін тау-кен металлургиялық комбинаттың даму стратегиясы қабылдануға тиіс және ол Президент қол қойған 2029 жылға дейінгі ұлттық даму жоспарына негізделуі керек.
Конференцияға АҚШ, Ұлыбритания және Канада елшілері қатысып, жаңа кодексті дайындау, зерттеу, ынтымақтасу мәселелеріне қолдау білдірді. Олар еліміздің инвестиция тартудағы әлеуетін барынша арттыру жөнінде пікірлері мен ұсыныстарын айтып, тұрақты және ашық сот пен салық режімі елге келетін инвесторлар мен компаниялардың сенімін арттыру үшін қажет екенін қуаттады.
«Қазақстан тау-кен палатасы» Бақылаушы директорлар кеңесінің мүшесі Тим Барри әлемдегі мыс қорларын барлау жұмыстарының маңыздылығын және оларды өндіруші компаниялар бетпе-бет келіп отырған проблемаларға тоқталды.
«Қазір әлемде 40 ірі кен орны бар, бірақ олар толық барланбаған. Бұл проблема болмағанда жалпы қоры шамамен 470 млн тонна деп бағаланып, әлемдік сұранысты қанағаттандырар еді. Сондықтан біз мыс өндіруді арттыруымыз қажет. Қазақстан бұл тұрғыда маңызды ойыншы болып отыр. Мысалы, Шығыс Қазақстан облысындағы Ақтоғай кен орны жылына 200 000 тонна мыс өндіреді. Алайда алдағы оншақты жылда және одан кейін де әлемдік сұранысты қанағаттандыру үшін біз жаңа ірі шахталарды іске қосуымыз қажет», деді ол.
«Қазақстан тау-кен палатасының» президенті Руслан Баймишевтің айтуынша, бүгінде елімізде нарықтық капиталы миллиардтаған долларды құрайтын Rio Tinto, Fortescue, Teck және BHP секілді жетекші әлемдік тау-кен өндіру компаниялары салаға инвестиция салып жатыр. Сонымен бірге, ол палатаның мүше компаниялары 25 мың шаршы шақырымнан астам ауданда геологиялық барлау жүргізіп жатқанын еске салды.
Іс-шара соңында East Star Resources бас директоры Алекс Уолкер еліміздегі алға қойылып отырған жоспарлар мен шынайы жағдай арасында алшақтық барына қарамастан, кен өндіруші компаниялар мен Үкімет нақты шешімдер табу үшін бірлескен жұмысты жалғастыра беруі керектігін жеткізді.