Өзге өңірлерді тасқын су қаупі әбігерге салып жатса, Сырда биыл да дария арнасы бұрынғы деңгейіне жетпей тұр. Десе де ерте көктемнен-ақ егіс даласына шыққан шаруалар жаңа жоңышқа, жаздық бидай, арпа, мақсары мен қант құмайын 16,5 мың гектарға егіп қойды. Мамырға дейін егістен босамайтын қауымның ендігі уайымы – су тапшылығы.
Осыған байланысты өткен жиында облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев биыл аймақта 187 мың гектар алқапқа дақыл егілетінін атап өтті. Күріш көлемі былтырғыдан 5 мың гектарға азайып, 83,9 мың гектарға егіледі. Мемлекетаралық Су шаруашылығы үйлестіру комиссиясының 86-отырысында вегетация кезеңіндегі су лимиті белгіленгеннен кейін егіс көлемі қайта нақтыланады.
«Мемлекет басшысының ауыл шаруашылығындағы жалпы өнім көлемін алдағы 5 жылда 2 есе арттыру жөніндегі тапсырмасын орындауды биылдан бастауымыз керек. Ол үшін Үкімет мақұлдаған егін шаруашылығы индикаторлары бойынша биылға болжанған көлемді агротехникалық талаптарды сақтап, мерзімінде егу қажет. Қазіргі мәлімет бойынша «Шардарадан» жоғарыдағы «Тоқтағұл», «Әндіжан», «Қайраққұм», «Шарбақ» су қоймаларында 12,1 млрд текше метр су бар, бұл өткен жылдағыдан 700 млн текше метрге кем. «Шардара» мен «Көксарайдың» да жағдайы мәз емес. Ондағы жиналған су өткен жылғыдан 1 млрд текше метрге аз. Вегетациялық кезеңде «Шардара» су қоймасына жоғарыдан қосымша 3 млрд текше метр су түспесе, жағдай қиындай түседі. Сондықтан жоғарыдан келетін судың әр тамшысын есептейтін кез жетті», деді аймақ басшысы.
Тапшылықтың зардабын жеңілдету үшін осы жылы 4,2 мың гектарға су үнемдейтін озық технология қолданылады. «Таң ЛТД» ЖШС 800 гектарға егетін жүгері, «Qaratau Fruits» ШҚ 80 гектарлық қарқынды бақты, «Ер Әлі» ШҚ 15 гектар алқапты, майда шаруашылықтар 1 800 гектар, жеке қожалықтар 1 005 гектар көкөніс, бақшаны тамшылатып суарады. Жаңбырлатып суару әдісімен «РЗА Агро» ЖШС 260 гектарға сүрлемдік жүгері, «Gamil Pro» ШҚ 200 гектар жоңышқа, «Жетікөл Жер» ЖШС 40 гектар күнбағыс егуді жоспарлап қойған.
Көктемгі дала жұмыстарына қажетті қаржы – 26,7 млрд теңге. Осы күнге дейін каналдардың 134 шақырымы тазаланып, гидротехникалық құрылыстардың 75-і жөндеуден өтті. Техникалар толық жөнделіп, науқанға кірісіп кетті. Тұқымнан тапшылық жоқ. Жыл басында тыңайтқыш жеткізушілер және өндірушілермен жасалған келісімдер нәтижесінде бүгінгі күнге 52,8 мың тонна тыңайтқыш шаруашылықтарға жеткізіліп берілді. Бұл – қажеттіліктің 83 пайызы. Шаруашылықтар сұранысына сәйкес облысқа бөлінген 12,9 мың тонна арзандатылған дизельдің 40 пайызы жеткізіліп, 1 литрі 250 теңгеден босатылып отыр.
Жиында шаруашылықтардың «Аграрлық несие корпорациясы» арқылы «Кең дала» бағдарламасымен 2,5 млрд теңге несие алуы, ауыспалы егіс тәртібін қатаң сақтау, су үнемдеу технологиясы қолданылатын егіс көлемін ұлғайту мәселелері талқыға түсті.
Жылдарға жалғасып келе жатқан су тапшылығы кімге де оңай тиіп отырған жоқ. «Арал-Сырдария» бассейндік инспекциясы егіске қажетті су лимитін сәуір айының басында нақтылауға тиіс. Ал «Қазсушар» мекемесінің облыстық филиалы көктемгі су алу науқаны басталғанға дейін су шаруашылығы нысандарын жөндеуді толық аяқтауға жауапты болып отыр.
Қызылорда облысы