Жуырда Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінде «Науаи мен Абай: жалпыадамзаттық құндылықтар сабақтастығы» тақырыбында халықаралық форум өтті. Аталған оқу орнының тікелей бастамасымен ұйымдастырылған халықаралық форум Науаи мен Абайдың бай мұрасы арқылы қазіргі қоғам дамуының рухани, тарихи және философиялық негіздерін насихаттау, ұлы ойшылдардың мұрасын зерттейтін әлемнің жетекші ғалымдары арасында диалог пен ынтымақтастық үшін жаңа алаң құруды мақсат етеді.
Бүгінде Қазақстан мен Өзбекстан халықтарының достығы – шынайы тату көршілік пен өзара сыйластықтың жарқын үлгісі. Ежелден сенімді одақтас әрі маңызды әріптес болып табылатын екі мемлекет арасындағы мәдени байланысты дамыту мақсатында іс-шаралар ұйымдастыру, ұрпақ арасындағы сабақтастықты нығайту бағытында бірлескен жобаларды жүзеге асыру – білім мекемелерінің басты міндеттерінің бірі.
Ежелден көрші, түбі бір түркі әлемінің қос қазығындай болған қазақ-өзбек халқының ғасырлар бойғы байланыстарының тамыры тым тереңде екені белгілі. Біздің салт-дәстүрлеріміз, діліміз бен құндылықтарымыз барынша жақын әрі ұқсас. Тату көршілік пен өзара құрмет қағидаттары – Шығыс халықтарының ежелден ерекше белгісі. Сол тұрғыда әуелден қалыптасқан Қазақстан-Өзбекстан достық қарым-қатынастары Орталық Азия елдері үшін ғана емес, бүкіл әлемдік қоғамдастық үшін де жақсы үлгі. Әр ұлттың көршілес ұлттармен тату-тәтті өмір сүруі – әрі ұлттық, әрі жалпыадамзаттық құндылық, ортақ жауапкершілік. Тарихымыз «ауылы аралас, қойы қоралас» жатқан халықпен жібек жіптей бірге өріледі. Ұлы Төле биіміз Ташкент төрінде жатыр. Тіпті педагогикалық білім мен ғылымның қара шаңырағы – Абай университетінің құрылу тарихы да Ташкентпен байланысты екендігі зиялы қауым өкілдеріне белгілі.
Форум аясында оқытушылар мен студенттер арасындағы Науаи шығармашылығына арналған көркем пленэр, «Алматы қаласындағы студент жастардың шығармашылығындағы Шығыс мотивтері» көрмесі, Науаи орталығының салтанатты ашылуы, Науаи оқулары: «Науаи – әлем тілдерінде» мәнерлеп оқу байқауы, «Әлішер Науаи мұрасы: ғылым, білім және тәрбие синергиясы» тақырыбында халықаралық ғылыми-әдістемелік семинар өтті.
Аталған іс-шараның пленарлық отырысына Абай атындағы ҚазҰПУ-дың ректоры Болат Тілеп, Өзбекстан Республикасының Алматы қаласындағы Бас консулы Абдурахим Каюмов, Қазақстан Республикасының Өзбекстан Республикасындағы елшілігінің өкілі Ерғали Қыстаубаев, Өзбекстандағы қазақ ұлттық мәдени орталығының жетекшісі Серікбай Үсенов, «Алматы қаласының өзбек ұлттық мәдени орталығы» қоғамдық бірлестігі төрағасының орынбасары Абдухалил Оралбаев, Науаи мемлекеттік педагогикалық институтының ғылыми жұмыс және инновациялар жөніндегі проректоры Дилноза Нарзикулова, Ә.Науаи атындағы Ташкент мемлекеттік өзбек тілі мен әдебиеті университетінің стратегиялық даму жөніндегі проректоры Нодирбек Джуракузиев, Шыршық мемлекеттік педагогикалық университетінің доценті Өсербай Байқабылов, басқа да Өзбекстан және Алматы қаласы жоғары оқу орындарының ғалымдары мен қоғам қайраткерлері қатысып, сөз сөйледі. Екі елдің ұлы тұлғалары Науаи мен Абай мұралары жан-жақты барынша зерделеніп, ұлы ойшылдардың шығармашылығы туралы тағылымды ойлар ортаға салынып, ғылыми негізде талқыланды. Екі ойшыл шығармашылығындағы жалпыадамзаттық құндылықтар сараланды. Бір тамырдан нәр алған қазақ және өзбек әдеби байланыстарын зерттеу – бүгінгі күн талабы деп ойлаймыз. Сондықтан көркем туындылары әлемдік әдебиетттің жауһарына айналған Абай мен Науаи бүгінде бауырлас қазақ-өзбек жұртының әдеби, мәдени байланыстарының алтын көпіріне айналып отыр. Ұлы ақындардың әдеби мұрасы бауырлас түркі халықтарының жарқын болашағы үшін қызмет ете бермек. Жалпыадамзаттық құндылықтарды дәріптеп, әділдік пен достықты уағыздайтын қос ақынның көркем шығармалары Өзбекстан мен Қазақстан арасындағы өзара достық пен ынтымақтастық қарым-қатынастарды нығайтуға септігін тигізеді. Түркі мәдениетінің қадір-қасиетін арттырып, ортақ құндылықтарды дәріптей алу – түркі жұртының бірлігін нығайтуға қосқан үлесіміз болмақ.
Алуа ТАҢЖАРЫҚОВА,филология ғылымдарыныңдокторы, профессор