Облыс орталығында орналасқан «Turkistan» индустриялық аймағында жеңіл өнеркәсіп бағытында жұмыс істеп жатқан кәсіпорындар аз емес. Солардың бірі – ашылғанына жылға жуықтаған «Қазақстан 2023 Қытай» ЖШС. Былтыр облыс әкімі Дархан Сатыбалдының бастамасымен аудандардың, тиісті басқармалардың басшылары және өңірдегі кәсіпкерлердің Қытай Халық Республикасына жасаған сапары аясында 10 компаниямен 2 трлн 648 млрд теңгені құрайтын меморандумға қол қойылған болатын. «Қазақстан 2023 Қытай» кәсіпорны да екі елдің сауда-экономикалық ынтымақтастығының нәтижесінде ашылып отыр.
Кәсіпорын негізінен шұлық шығарумен айналысады. Отандық өнімнің сапасы шетелдік тауарлардан кем емес. Бағасы да қолжетімді. Күніне 32 мың жұп шұлық шығаруға қауқарлы фабрика толығымен автоматтандырылған. Өндіріске қажетті шикізаттың барлығы Қытайдан алынады.
«Фабрикада шұлықтың 10 түрін тігеміз. Дизайны, түсі әртүрлі. Тоқылатын жіптері де түрліше. Ерлерге, әйелдерге, балаларға арналған шұлықтарымыз бар. Сондай-ақ спорттық және егде жастағы адамдарға арналған шұлық та шығарамыз. Бір аппарат бір күнде 250 жұп шұлық тоқиды. Мұнда қазір 40-қа жуық станок бар. Қондырғылардың барлығы автоматтандырылған. Сондықтан жұмысшы мамандардың қызметі аса ауыр емес. Ең бастысы, өнімдеріміздің сапасы жоғары. Осы күнге дейін тұтынушылардан арыз-шағым түскен жоқ. Бағасы да нарықтағы өзге тауарлардан әлдеқайда төмен», дейді өндіріс орнының маманы Дарина Қалжанова.
Кәсіпорында 20-ға жуық маман жұмыс істейді. Олар жылына 150 мың жұп шұлық шығарады. Заманауи қондырғылармен жабдықталған кәсіпорынның өнімдерін бүгінде Шымкент қаласы, Түркістан облысының аудан, ауыл тұрғындары танып үлгерген. Зауыт басшыларының айтуынша, логистика жағынан ешқандай мәселе жоқ. Сондықтан тауарлары тұрғындарға қолжетімді бағамен ұсынылып отыр.
Инвесторлар шұлық фабрикасы толық қуатына жеткен соң, костюм шығаратын жобаны жүзеге асырмақ. Бұл жобаға 2,8 млрд теңге инвестиция салынады. Күніне 500 костюм тігу болжанып отыр.
«Мемлекет басшысы мектеп формасына арналған мемлекеттік тапсырысты отандық жеңіл өнеркәсіпті дамытуға бейімдеген жөн екенін айтқан болатын. Яғни мектеп формасын барлық оқушыға қолжетімді ету отандық жеңіл өнеркәсіпті дамытуға да ықпал етеді. Осы орайда костюмнен бөлек мектеп формалары, аяқкиім, тіпті сөмкеге дейін тігуді көздеп отырмыз. Кәсіпті бастамас бұрын нарықты әбден зерттедік. Қазір елімізге киім-кешектің барлығы дерлік өзге елдерден импортталады. Мақсатымыз – Түркістанда ою-өрнекті, ұлттық нақыштағы отандық өнімді, киімдерді шығару. Әдетте тауар шетелден келгендіктен, логистика құны қосылып, бағасы шарықтап кетеді. Ал бізде арзан. Қолданып отырған технологияларымыздың барлығы жаңа. Әлі де жаңа технологияларды енгізіп, өндіріс көлемін, жеңіл өнеркәсіп өрісін кеңейте түсеміз. Арнайы мамандарға тауарымыздың сапасын тексертеміз. Кемшіліктері болса дереу түзетеміз. Қондырғыларымыз келсе, қуаттылық тәулігіне 15–20 мың жұп шұлыққа дейін артады», дейді мекеме әкімшісі Тұрман Қарсыбаев.
Кәсіпорын алдағы уақытта отандық шикізатты пайдаланудан үмітті. Мақтаарал ауданында мақта-тоқыма кластерін дамыту мақсатында 2024–2030 жылдар аралығында жалпы құны 70 млрд теңге болатын 8 ірі жобаны жүзеге асыру жоспарланған. Осы арқылы 3 020 адам жұмыспен қамтылып, бюджетке қосымша 1 млрд 862 млн теңге салықтық түсім түседі. Аудан әкімі Бақыт Асановтың айтуынша, «Cotton Мақта» ЖШС 2025–2026 жылдар аралығында жылдық қуаттылығы 10 мың тонна болатын жіп иіру фабрикасын салмақ. «Global Textile» ЖШС Бірлік ауылдық округінен 13,8 мың тонна қатты және боялған жайма өңдеу фабрикасын салу жобасын жүзеге асырады. Бүгінде 10 мың тонна мақта шикізатын қабылдайтын бекет құрлысы жүргізіліп жатыр. Жоба құны – 21 млрд теңге. Сондай-ақ «Тulpar textile» ЖШС 2025–2028 жылдары 5 мың тонна жіп иіретін фабрика салуды көздеп отыр.
Түркістан облысында биыл қаңтар-қыркүйек айларында жеңіл өнеркәсіп өндірісінің көлемі 20 852,7 млн теңге болған, яғни тоқыма бұйымдары өндірісінде – 19 123,3 млн теңгеге, киім өндірісінде 1 598,8 млн теңгеге өнім өндірілді. Облыс аумағында жеңіл өнеркәсіп саласында 50-ге жуық кәсіпорын бар. Оның басым бөлігі мақта өңдейді, сондай-ақ 8 тігін кәсіпорны мен 9 тігін цехы жұмыс істейді.
Түркістан облысы