Әлем 03 Желтоқсан, 2024

Еурокомиссия қайта жасақталды

65 рет
көрсетілді

Еуропалық комиссияның (ЕК) жаңа құрамы өткен жексенбіде өз міндеттерін орындауға кірісті. Одақ басшысы Урсула фон дер Ляйен екінші мерзімге қайта сайланды. «Біз Еуропаны күш­ті, қауіпсіз және әділ ету жолында жеті өршіл саяси басым­­дық­ты негізге ала отырып жұмыс істейміз», делінген Еуро­одақ­­тың Х әлеуметтік желісіндегі ресми парақшасындағы хабар­ламада.

Жаңа құрамда кімдер бар?

Страсбург Урсула фон дер Ляйен ұсынған барлық кандидатты мақұлдады. Еурокомиссияның жаңа құрамы бес жылға сайланды. Дауыс беру өткен сәрсенбіде өтті, депутаттар жаңа құрамды 370 дауыспен қолдап, 282-сі қарсы дауыс берді. 36 адам қалыс қалды.

Тізімде барлығы 26 еурокомиссар бар. Эстонияның бұрынғы премьер-министрі Кая Каллас тізімде бөлек көрсетілген. Ол ЕО-ның Сыртқы істер және қауіпсіздік саясаты жөніндегі Жоғарғы өкілі болады. Бұл қызметті бұған дейін Джозеп Боррел атқарған. Оның ЕО елдері мен үкіметтерінің басшысы ретіндегі кандидатурасы шілде айында қолдау тапты. Каллас – Украинаның Еуропалық одақтағы ең берік одақтастарының бірі, Ресей Федерациясына қатысты қатаң саясаттың жақтаушысы.

Ал еуропалық консерваторлар мен реформаторлар (ECR) тобының италиялық оңшыл сая­саткері Раффаэле Фитто ЕК-ның вице-президенті болып сайланды. Ол – ЕО атқарушы органындағы негізгі лауазымдардың біріне ие болған алғашқы оңшыл саясаткер. DW (неміс толқыны) жазуынша, ол сондай-ақ өңірлік қаржыландыру және реформалар жөніндегі еурокомиссар, яғни еуропалық өңірлерді дамытуға арналған миллиардтаған соманы тиісті аймақтарға бөліп отырады. «Бұл тағайындау Урсула фон дер Ляйеннің ең маңызды шешімдерінің бірі болды», дейді DW сарапшылары.

ЕО-ның климат және бәсе­келестік жөніндегі комиссары бо­лып испандық Терес Рибера сай­ланды. Оның тағайындалуы Еуро­комиссияның жаңа құрамын қалып­тастыру үдерісінде тағы бір даулы мәселе болды. Өйткені Испанияның экологиялық өз­ге­ріс­тер және демографиялық мә­се­лелер министрі болған Рибера Валенсиядағы апатты су тасқыны кезінде сынға ұшыраған еді.

Франция болса, жаңа өкіл жі­берді. Бұл елдің жаңа құрамдағы өкілі Стефан Сежурне өнеркәсіп­тік саясат жөніндегі комиссар болып бекітілді. Бұл қызметті бұған дейін Тьерри Бретон атқарған. Бұрын Францияның Сыртқы істер министрлігін басқарған Сежурне – қазіргі президент Эммануэль Макронның сенімді өкілі.

Сондай-ақ бұған дейін хабар­лан­ғандай, Франция Бретон мен фон дер Ляйен арасындағы келіспеушілікке байланысты Еурокомиссияға жаңа саясаткер жіберді. ЕО-ның Қорғаныс комиссары литвалық Андрюс Кубилюс болды. Ол алғашқы 100 күн ішінде Кая Калласпен бір­ге қауіпсіздік және қорғаныс жөніндегі стратегиялық құжатты ұсынбақ және осы салаға инвес­тиция көлемін едәуір арттыруды жос­парлап отыр.

Сонымен қатар Аустрия өкілі Магнус Бруннер ішкі істер және көші-қон комиссары болып сайланды, ал фин Хенна Вирккунен цифрлық комиссар болды. Мажарстан саясаткері Оливер Вархейи денсаулық сақ­тау және жануарлардың әл-ауқаты жөніндегі комиссар лауазымына ие болды. Ол премьер-министр Виктор Орбанның жақын адамдарының бірі, бұған дейін ЕК-да тату көршілік пен кеңейту мәселелеріне жауапты болған еді. Словения­ның өкілі Марта Кос Еуроодақ­тың кеңейту жөніндегі комиссарлы­ғы­на тағайындалды, ол Украина­ны саяси, экономикалық және қаржылай қолдауды, оның ЕО-ға кіруіне ықпал етуді басты басымдық деп көрсеткен.

«Менің мақсатым Киевке қатысты реформалармен жұ­мыс істеп, қалпына келтіру жұ­­мыс­­тарын атқара отырып, Одақ­қа кіру туралы келіссөздер қарқынын бәсеңдетпеу. Сондай-ақ G7 елдерімен, басқа серік­тестермен ынтымақтастықта қыз­мет атқарғым келеді», деді Марта Кос Еуропарламентте өз кандидатурасын ұсынып.

 

Әйелдердің үлесі – 40 пайыз

Ал ЕО-ның атқарушы билігі­нің басшысы Урсула фон дер Ляйеннің айтуынша, комиссия­ның басты мақсаты «тоқырау экономикасын жандандыруға», бәсекеге қабілеттілікті арттыру­ға, бюрократиялық әрекеттер­ді азайтуға, инвестиция тартуға және АҚШ, Қытаймен арадағы инновациялық алшақтықты азайтуға бағытталғанын айтты. Бұған қоса Украинаны қолдау, қорғаныс, көші-қонды басқару, Одақтың кеңеюі, климаттың өзгеруіне қарсы күрес, бюджеттік реформа және заңның үстемдігін қорғау оның командасының басты басымдықтарының бірі болмақ.

«Біздің бостандық үшін күресіміз қауіпсіздігіміз бен өркендеуімізге ауқымды инвестиция құюды білдіреді. Ең бастысы, құндылықтарымызды бірлік пен адалдықта сақтауымыз қажет», деді Урсула фон дер Ляйен.

Негізі Урсула фон дер Ляйен алдағы бесжылдық мерзімге ЕК құрамы бойынша өз ұсы­ныс­тарын қыркүйек айында ұсын­ды. Еурокомиссияның жаңа құра­мында әйелдердің үлесі 40 па­йызды құрайды. Бұл – Еуроодақ басшысының талабы. Алты вице-төраға лауазымының төртеуі­не әйелдер тағайындалды. Осы құра­мның басты міндеті – эконо­микалық құлдырау аясында Еуро­паның бәсекеге қабілеттілігіне қол жеткізу, оның бірлігін нығайту және халықаралық аренадағы рөлін күшейту. ЕО басшысының айтуынша, Еурокомиссия технологиялық егемендікке қол жеткізу және қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жұмыс істейді. Еуропарламент 4 қарашадан бастап бейіндік комитеттерде арнайы тыңдауларда еурокомиссарлардың кандидатураларын талқылап, кандидаттардың ұсынылған лауазымдарға сәйкес келетінін анықтады. Мұнда ЕК басшысы ұсынған кандидаттардың барлығы да мақұлданған.

 

Қайта сайланған басшы

Еуропалық Парламенттің мүшелері Еурокомиссияның қазіргі төрағасы Урсула фон дер Ляйенді осы лауазымға екінші мәрте бекітті. Ол 2029 жылға дейін сайланды. Жасырын дауыс беру нәти­жесінде фон дер Ляйен 401 дауыс жинаған, 284 еуродепутат қар­сы болып, 15 адам қалыс қалған. Жеті бюллетень бос шыққан. Негізі ЕК бас­шысын сайлауға 361 дауыс жи­нау жеткілікті. Қазір Парламент құра­мында 720 адам бар. Дауыс беру фон дер Ляйеннің баянда­ма­сы­­нан кейін өткізілген. Фон дер Ляйен ЕО-ны 2019 жылдан бас­тап басқарып келеді, осы лауазы­м­ға та­ға­йындалған алғашқы әйел басшы.

Урсула фон дер Ляйен 2003 жылдан бастап төменгі Саксо­ния Парламентінде әлеуметтік қам­сыздандыру, әйелдер, отбасы және денсаулық сақтау министрі болды. 2005 жылы ГФР канцлері Ангела Меркельдің Министрлер кабинетіне тағайындалды. Отбасы, зейнеткерлер, әйелдер және жас­тар министрі болды. 2009 жылдан 2013 жылға дейін ол Еңбек және қоғамдық істер министрі қызметін атқарды. 2013 жылдан 2019 жылға дейін ГФР Қорғаныс министрлігінің басшысы, 2010 жылдан 2019 жылға дейін ХДС көшбасшысының орынбасары болды. 2022 жылы Украинадағы қақтығыс басталғаннан кейін фон дер Ляйен Киевке қолдау білдірді. 2022 және 2023 жылдары «Forbes» журналы оны «әлемдегі ең ықпалды әйел» деп атады.