Протез жасауға баулыған ұстаз

Республика бойынша үздік мұғалімдердің он­дығына іліккен Бақыт­әлі Дәулетиярұлы 2014 жылы Абай атындағы Қазақ ұлттық педа­гогикалық университеттің физика мамандығы бойынша бакалавр дәрежесін үздік аяқтаған. Содан соң Сүлеймен Демирел атындағы университетте жоғары білімін жалғастырып, физика және педагогика ғылымдарының магистрі дәрежесін иеленген. Білімнің тереңіне бойлаған ұстаз еңбек жолын Қарғалы ауылында Әсет Бейсеуов атындағы орта мектепте физика пәні мұғалімі болып бастаған. Көп ұзамай педа­гогикалық шеберлігі мен кәсіби жетістіктерінің нәтижесінде, «педагог-сарапшы» біліктілік санатына ие болған.

Еңбек жолын бастаған білім шаңырағында роботтехникалық құрал-жабдықтың жоқтығы алаң­датқан жаңашыл ұстаз Бақы­тәлі Даулетиярұлы 3 млн теңге кө­леміндегі жүлдені жеңіп алғаннан кейін, «Өнертапқыштар әлемі» атты кабинет ашып, оны зама­науи­ жабдықтармен толықтыруға кіріседі. Кабинетке физика, инженерия, роботтехника құралдары мен 3D-принтерлері орнатылады. Сөйтіп, жаңа мүмкіндіктер күр­делі жобаларды жүзеге асы­руға жол ашып, мектеп оқушы­ла­ры­ның физика пәніне қызығу­шы­лығын арттырады.

«Сабақ беру барысында мені бірнеше маңызды сұрақ мазалайтын еді. Айталық, қазіргі кезде барлық бала компьютерлік ойындарға қызығады. Бірақ сол технологияның негізін жасайтын физика ғылымына қызығушылық танытпайды. Сондай-ақ фильм­дерде бейнеленген роботтарды барлығымыз білеміз, алайда олардың қалай шындыққа айналып жатқанын түсінуге тырыспаймыз. Тағы бір мәселе, балаларымыздың ән мен биге деген құлшыныстары жоғары болғанымен, білім мен ғылымға қызы­ғу­шылықтары төмен екен­дігі мені терең ойландырды. Сол себепті, мен сабақ барысында теорияны тәжірибемен байланыстыру арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыру жолдарын іздедім», дейді білікті ұстаз Бақытәлі Дәулетиярұлы.

Қажетті құрал-жабдықтардың жоқ­тығына қарамастан, бұзылған тех­ни­калық құрылғыларды жинап, со­лардың бөлшектерін қол­дану ар­қылы ерекше жобаларды­ жү­зеге асырғандарын алға тартты.

«Автоматты қоқыс жинағыш, роботкүнбағыс, автоматты қоқыс қабылдағыш, ақылды түнгі шамдар құрастырылды. Бұл жобаларды жасау барысында оқушылар физика заңдылықтарын терең меңгеріп, электр тогы, механика, жарық заңдары сияқты тақырыптарды практикалық түрде зерттеді», дейді ол.

Оқушылар физика заңды­лық­тарын өз қолдарымен тәжі­ри­бе жасап зерттегенде ғана олар­дың қызығушылығы еселеп арт­қанын бай­қайды. Осы әдіс ар­қылы физи­­ка оқушылар үшін тү­сінікті әрі қызықты пәнге айна­лады. Жас ұрпақ алдында­ғы өзінің жауап­кер­­шілігін жете сезін­г­ен ұстаз ­шы­ғар­машылық топ құрып, шәкірт­терімен бірге көп­теген жоба­ны сәтті жүзеге асыруға кіріс­кен. Білім беруде жаңа техноло­гия­ларды тиімді пайдаланып, оқу­шы­лардың қы­зы­ғушылығын арттыру және өмір­ге қажетті дағдыларды дамыту қажеттігін зерде­леген Бақытәлі, бұл мақсатта STEAM әдістемесін, роботтехника мен физиканы интеграциялауды тәжіри­бесінде кеңінен қолданады. Нәти­жесінде, оқушыларымен бірлесе «Биомеханикалық протез» жоба­сын жүзеге асырады. Жоба­ның сәтті шығуына «Қазақ­стан мұғалімі» байқауы аясында мектепке сыйға берілген 3D принтерінің пайдасы тигенін мақтан етеді.

«Оқушылардың көмегімен жасал­ған алғашқы протезді мек­те­біміздің оқушысы Мирасқа арнап жасадық. Спорт пен білімді қатар алып жүрген талантты бала төрт саусағынан айырылған. Сол кемістіктің орнын толтырып, армандарын кедергісіз жүзеге асыруына үлесімізді қостық. Сонымен бірге мектебіміз­дің мұғалімі Ғалияның қолына, Ұзын­­ағаш ауылының тұрғыны Дәу­лет есімді азаматтың аяғына ар­нап протез жасап, өмір сүру сапа­сын жақсартуға септігімізді тигіз­дік», деген физика пәнінің мұға­лімі Бақытәлі Даулетиярұлы сөзін сабақтай түсті.

«Біздің команда жасаған протез Дәулетке қайтадан өз аяғымен жүруге мүмкіндік берді. Оның алғаш рет еркін қозғалып, өмірге қайта оралғанын көру біз үшін теңдессіз қуаныш болды. Бұл жоба біздің ғылым мен технологияны адам өмірін жақсарту жолында қолдану миссиямызды тағы бір мәрте дәлелдеді. Оқушыларымыздың басқа да маңызды жобалары бар. Мысалы, көзі көрмейтін жандарға арналған кедергіні алдын ала ескертетін көзілдірік, ұйықтап кету қаупі бар жүргізушілерді дыбыстық сигналмен оятатын құрылғы, бөтелкелерді қайта өңдейтін механизм, авиа жеткізуші дрон сынды жобаларды атар едім. Біз жасаған жобалар – тек ғылыми жетістік емес. Олар – әр жүректі тебірентетін, ауыр тағдырларды жеңілдетуге арналған нақты қадамдар. Оқушыларымыздың адамгершілік қасиеттері, қоғамға пайда тигізуге деген ынтасы – бұл жобалардың басты жетістігі. Осындай жаңашылдықтардың арқа­сында оқушыларымыз облыс­тық, республикалық және ха­лықаралық жарыстарда жүл­делі орындарға ие болып, жетіс­тік­терге жетуде. Сонымен қатар бұл жобалар олардың жоғары оқу орындарына түсуіне үлкен көмек көрсетіп отыр», дейді ұстаз.

Үнемі ізденісте жүретін Бақыт­әлі Даулетиярұлының білім саласында қол жеткізген кәсіби жетістіктері мен марапаттары аз емес. Ұстаздық қызметін бастаған 2018 жылы «Педагогикалық дебют» атты аудандық байқауда 1-орын алып, аудан әкімінің Алғыс хат, Құрмет грамотасымен марапатталуы жас маманға жігер берген. Ал Президенттің қолынан грант иеленуі, тіптен қанаттандыра түскен. Сол 2021 жылы «Дарынды балаларға – талантты ұстаз» және «ЖМБ пәндерін ағылшын тілінде оқы­татын педагогтерге арналған шебер сынып алаңы» атты екі бірдей облыстық байқауда 1-орынды жеңіп алуы осы ойы­мыздың дәлелі болса керек.

Келесі жылында Өзбекстанда өткен «Education and science» халық­аралық жастар форумын­да, кейінгі екі жыл қата­ры­нан «Ауыл мектептерінің білім сапасы: қазіргі жағдайы, мәсе­­лелері, шешу жолдары» атты халықаралық ғылыми-тәжі­ри­бе­­лік конференцияларда іс-тәжі­­­ри­бе­сімен бөлісті. Одан кейін «Ғы­лым­­ның өзекті мәселе­лері» атты ха­­­лық­аралық конфе­рен­ция­ға қа­ты­сып, тәжірибесін толық­тыр­ған Бақытәлі былтыр облыс әкімі та­ға­йындаған «Заңғар» жас­тар сый­­лы­ғының «Үздік жас ұстаз» ата­­­лы­мының жеңім­па­зы атанды.

«Ұстаздан – шәкірт озар» де­мекші, оқушыларының ғы­лым­ға деген қызығушылығы артып, тео­рияны практикамен бай­ла­ныс­тыруға ерекше мән беруде. Соның нәтижесінде, шәкірттері түрлі дәрежедегі олимпиада, ғылыми жобаларға белсене қатысып, жүлделі орындардан көрінуде. Атап айтсақ, «Дарын» рес­пуб­ли­калық ғылыми-практикалық олимпиадасының 2021 жылғы облыс­тық бай­қауынан Алмас Өкей 2-орын алса, атал­ған бай­қау­дан 2022 жылы Әли­хан Ұзақ­бай 3-орын иегері атанып, мектеп ұжымының мерейін тасытқан. Өткен жылы тех­ни­калық шығармашылық және өнертапқыштардың облыс­тық жарысының «Әуе модель­деуінен» Мейірғали Бай­рам­ғали­дың 1-орынды жеңіп алуы да зор жетістік саналады. «Ха­бар­­­ландыру және «Shoqan Eco­logy» жас ғалымдардың ха­лық­­­­аралық ғылыми жарысына қатысқан Ернұр Тұрғанбай 2-орынды иеленіп, 150 мың теңге сыйақы ұтқан. Биыл «Ұлы өнер­тап­қыштыққа алғашқы қадам» атты инновациялық идеялардың облыстық байқауының түрлі аталымы бойынша үш оқушысы 1-орындардың жеңімпазы атанды. Атап айтқанда байқаудың «Өндіріс саласындағы техникалық құрастыру» аталымы бойынша­ Ернұр Тұрғанбай, «Авиация са­ла­сындағы модельдер» аталымы бойынша Серіжан Нұрғазин, «Жылу энергетикасы, электр энергетикасы, баламалы энергетика саласы» аталымынан Бақыт­жан Борашбаев үздік деп танылып, ­І дәрежелі дипломдармен марапатталды.

«Мен үшін ең үлкен марапат – сабақ соңында оқушыларымның шынайы ризашылықпен «Рахмет, ағай!» дейтін жүрекжарды сөз­дері. Балалардың бұл алғысы менің жұмысымның басты нәти­же­сі әрі оң бағасы деп білемін», дейді жаңашыл ұстаз.

«Отызда орда бұзбаған, қы­рықта қамал алмайды» деген тәмсіл бар. Қоғам игілігі үшін білімді, рухани бай, жаңашыл ұрпақ тәрбиелеуді басты мақсат еткен Бақытәлі Дәулетиярұлы 30-дан жаңа асқан. Отбасын құрап, үш баланың әкесі атанған. Жұмыстан тыс уақытта спортпен шұғылданып, ММА жекпе-же­гі­мен айналысқанды ұнататын ұс­таз­дың алдағы арманы – елі­міз­­дің дарынды жастарының қа­т­а­рын көбейту, ғылымға еңбек сіңіру.

Алматы облысы