2013 жылдың маусым айында елімізде білім алудың қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатындағы халыққа қолдау көрсетудің жаңа бағдарламасы – Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі іске қосылды. Аталмыш жүйе елімізде ғана емес, сондай-ақ, шетелде білім алу үшін де қаражат жинақтауға мүмкіндік береді.
Жүйе іске қосылған бірінші жылдың қорытындысы әдетте мұндай жағдайда болатын орынды қорқыныш пен сенімсіздікке қарамастан, халықтың осындай жинақтауларға үлкен қызығушылығы барын көрсетті.
Бұл жағдайда салымшыларды қызықтыратын басты сұрақ – салымның сақталуы және кепілдік мәселесі. Өкінішке қарай, бұл өмірде ешкім ешнәрсеге жүз пайыз кепілдік бере алмайды. Тіпті, жолдың арғы бетіне өтудің өзі қауіпті, әйтсе де біз мұны күнделікті жасаймыз. Бұл күнделікті қарбалас өмірдің талаптары.
Осы ретте, заңмен салымды сақтаудың бірнеше амалдары қарастырылған. Атап айтсақ, депозиттің бұл түрі 10 млн. теңгеге дейінгі сомада Жеке тұлғалардың депозиттерін кепілдендіру қорымен сақтандырылған. Сондай-ақ, инфляция деңгейі жоғары болса, немесе экономикада басқа да өзгерістер орын алған жағдайда банк сыйақысы мен мемлекет сыйақысының мөлшерлемелерін өсу жағына қарай қайта қарау мүмкіндігі заңмен көзделген.
Жалпы, халық болашақта білім алуға жоспарлы түрде ақша жинақтау идеясын өте жақсы қабылдады. Осылай деуге бүгінде 11 мыңға жуық салымшылардың саны негіз бола алады.
Қазірдің өзінде еліміздің көптеген тұрғындары мұндай депозитті ашу үшін өте аз құжат қажет етілетіндігін біледі. Егер өз атыңызға білім беру жинақтау шотын ашқыңыз келсе, онда қолыңызда жеке басыңызды куәландыратын құжатыңыз болса жеткілікті. Ал егер шотты баланың атына ашатын болсаңыз, оның туу туралы куәлігі мен ЖСН қажет. Бұл депозитті жас ерекшелігіне қарамастан, Қазақстанның кез келген азаматы аша алса да, халық арасында ол «балалардың білім алуына арналған шот (салым)» ретінде кең танымал. Сондықтан да, өз балаларының болашағын өте ерте жастан жоспарлайтын ата-аналар тарапынан оған деген қызығушылық жоғары.
Қажетті қаражатты жинақтау үшін отбасылық бюджетке үлкен ауыртпалық түсірмейтін белгілі бір соманы салымға салып отыру керек. Өзіңді немесе перзентіңді жоғары біліммен қамтамасыз ету үшін отбасыңа ауыр жүк түсірместен, білім беру жинақтау салымын ресімдеу арқылы мемлекеттің көмегімен қаражат жинақтауға болады. Ол үшін қатысушы банкке барып, менеджерден кеңес аласыз. Ол сізге қажетті соманы өзіңізге ыңғайлы мөлшерде, тез әрі тиімді жинақтаудың амалдарын есептеп, түсіндіреді.
Жалпы, болашаққа жақсы ниетпен, үмітпен қараған әрбір азамат қазірден-ақ өзінің және өз балаларының лайықты білім алуын қамтамасыз ете алады, сондықтан мұны абыройлы мансапқа, табысқа және қоғам тарапынан құрметке жетудің кепілі ретінде қарауға әбден болады.
Шариман Риад СӘЛІМҰЛЫ,
«Қаржы орталығы» АҚ вице-президенті.
АСТАНА.