Күмән келтіру әбден негізді

Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесі Төрағасының «Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгеріс пен толықтыру енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңын Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкестігі тұрғысында тексеру туралы» Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің нормативтік қаулысына ТҮСІНДІРМЕСІ Конституциялық Кеңес шешімінің мәні мынада. Конс­титу­ция­лық Кеңестің пайым­дауынша: Конституция республикалық референдумды халықтың өз билігін тікелей жүзеге асы­руы­ның нысаны және мемлекет өмірінің аса маңызды мәселелерін шешудің демо­кратиялық әдісі деп ай­қын­дай­ды, демек, Тұңғыш Президенттің – Елбасының президенттік өкі­леттігін ұзарту да осындай мәселе болуы мүмкін. Парламент өзінің конституциялық өкілеттігі негізінде, оның пікірінше Мемлекет бас­шысының президенттік өкілеттігін республикалық референдумда ұзарту жөнінде ха­лықтың ерік білдіруін қамтамасыз етуге құқықтық негіз жасауға тиіс болатын Заңды қабылдады. Алайда, Заңды зерделеу барысында Конституциялық Кеңес бұл Заңның Прези­денттің өкілеттігін ұзартуды көздейтін нормасы заң­дық тұрғыдан дәл жазылмағанын анықтады. Заңның 1-тармағынан Қазақстан Республикасы Тұңғыш Прези­ден­тінің – Елба­сының президенттік өкілеттігі қай мерзімге ұзар­ты­ла­тыны байқалмайды, мұндай ұзар­тудың бір жолғы әлде қай­та­ланатын сипатта болатыны, не болмаса Мемлекет бас­шысын сайлаудан толығымен бас тарту көзделетіні анық емес. Осы конституциялық норманың анық жазылмауы Конституцияда көзделген мемлекеттік және қоғамдық институттардың тәжірибе жү­зінде үйлеспеушілігіне әкеліп соқ­ты­руы мүмкін. Сондықтан, ел Президентінің Парламент қабылдаған заңның конституциялығына күмән келтіруі әбден негізді болып шықты деп атап өтуге болады. Конституциялық Кеңес бұл заңды Конституцияға сәйкес емес деп тапты. Бұл – заңға қол қойылмайтынын және оның қол­да­нысқа енгізілмейтінін білдіреді. Сонымен бірге, Конституцияға сай Қазақстан Респуб­ли­ка­сы­ның Президенті Конституциялық Кеңестің шешіміне бір ай ішін­де қарсылық білдіруге құқылы екендігін назарда ұстау керек. Осылайша, референдумның тағдырына қатысты соңғы сөзді Мемлекет басшысы ғана айта алады.