Бір бұйрықтың әлегі

химиялық реактивтермен қамтамасыз ету тапшылығын туындатып, зертхана орталығын жауып тынды «Апам да аң-таң, мен де аң-таң» демекші, Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің жергілікті жердің ерекшеліктерін жете ескермес­тен асығыс қабылдаған шикі шешімі өңірдегі фармацевтика саласының өкілдерін айран-асыр қалдырып отыр. Бір қайнауы ішінде пәрменді бұйрық көп жылдар бойы дәрі-дәрмек өндірісінде өнімді жұмыс істеп келе жатқан медициналық ұйымдардың алға басқан аяғын артқа тартып, тығырыққа тіреп қойған жайы бар. Салалық ведомство былтыр 28 мамырда «Дайындалатын дәрі-дәрмек препараттарына ішкі дәріханалық бақылау ережесі туралы» №405 бұйрық шығарып, оның соңы дәрі-дәрмектерге, меди­циналық мақсаттағы құралдар мен техникаларға сараптама жасай­­тын Ұлттық орталыққа қарас­ты Петропавл аумақтық филиа­лы­ның жа­былуына әкеліп соқтырды. Сөй­тіп, өндірістік бағыттағы дәрі­ханалар химиялық реактивтер мен ерітінділерді сатып алу құқынан айырылып тынды. Бұлардың қаты­суынсыз сапалы да залалсыз дәрі-дәрмек дайындау мүмкін еместігі айтпаса да түсінікті. – Дәрі-дәрмек өндірісімен айналысатын дәріханалар жақпамайлар, суға ерітілген бірнеше дәрінің қос­па түрлерін, фурацилин, гипер­то­нияға қарсы ерітінділер, тамшы­дәрілер, сутегінің асқын тотығы, т.т. әзірлейді. Бұлардың кардио­орта­лық, онкологиялық, жұқпалы тері аурулары, туберкулезге қарсы дис­пансерлердің пациенттері үшін пайдасы өте зор. Және де баға­сы қолжетімді. Мәселен, про­тор­гол дәрісінің бағасы 150 теңге ғана. Алпауыт монопо­лис­тер 5-10 есе қымбатқа ұсы­нады. Айырмашылығы жер мен көктей. Осылардың бірқа­тарын фармацевтикалық кәсіп­орындар шығармайтынын ескерсек, жұртшылыққа көрсетіп отыр­ған медициналық қызметтің маңыз­дылығы тіпті арта түседі. Өкініш­тісі сол, талай жылдар бойы қалып­тас­қан оң үрдісті бір шешіммен белден басып, сызып тастау түсі­ніксіз, – дейді Солтүстік Қа­зақстан фармацевтика ұйымының ат­қарушы директоры Тамара Анохина. №87 дәріхана өз қызметін Петропавл қаласы мен аудан­дарға көрсетеді. Оның иесі, тәжі­ри­белі маман Зәуре Өтенова тендер­лерде жеңіп, келісім-міндетте­мелерін мүлтіксіз орындап жүр. Енді дәрілік препараттарға қосылатын тазаланған судың толық химиялық құрамын қалай, қайдан өткізерін білмей дал. Өйткені, өнімнің сапалық бақылауын қамтамасыз ететін химиялық реактивтерді сатып алу құқынан айрылғандықтан, жағдай күрделеніп кеткен. Ал, ішкі дәріханалық бақылау жасау құзыретін аккредиттелген басқа аймақтық зертханаларға беру жайы қарастырылмаған. Сонда қалай, министрліктегі жауапты тұлғалар фармацевтикалық қызметтің шешімдер, бұйрықтар шеңберінде жүргізілетінін естен шығарғандары ма? Барлық мәселе, айналып келгенде, екіұшты бұйрықтағы орашолақ баптарға келіп тіреледі. Оның жай-жапсарына үңіле қараған жан жағдайдың әбден зерттеліп, иіні қанып барып қабылданбағанын бірден сезеді. Өйткені, реактивтер қайдан алынады, дәрі-дәрмектің сапалық бақылауын кім жүргізеді деген секілді сауалдар жауапсыз қалған. Фармацевтика қызмет­кер­лерінің жанайғайы Денсаулық сақтау және әлеуметтік қорғау министрлігін сел еткізбеген тәрізді. Оны сырғытпа жауап­тардан-ақ аңғаруға болады. Мә­селе әбден ши­ры­ғып, доп сияқты әрлі-берлі қақ­пақылға түскен­нен кейін дәрі­герлер «Атаме­кен» ұлттық кәсіп­керлер палата­сының жергілікті бөлім­шесіне қайрылуға мәжбүр болған. Сарапшы Мұрат Жәкенов үлкен сұранысқа ие және қолжетімді дәрілік препараттарды өндіру ісінің тежелуінен тұрғындар мен емдеу мекемелері, әсіресе, тұрмысы төмен адамдар, зейнеткерлер, көп балалы отбасылар үлкен зардап шегетінін ашық айтты. Фармацевтика және медицина қызметін қадағалайтын комитеттің сыңаржақ шешіміне барынша ықпал жасайтындарын, бақылауға алғандарын жеткізді. Иә, бірнеше айға созылған сергелдеңге нүкте қойылып, іс орнынан алға жылжыған сияқ­ты. Бірақ Астанадағы зертхана ор­талығынан химиялық реактив­тер сатып алуға ауызша рұқ­сат берілгенімен, жергілікті бөлім­шенің қалпына келтірілмейтіні бесенеден белгілі болып отыр. Әлі күнге дейін министрлік тарапынан түпкілікті шешім алынбай созбалаққа салынуына қарағанда жаңа нормативтік құжатқа енгізілген ұғынықты ұсыныстар тағы да сиырқұйымшақтанып кете ме деген күдік басым. Бәрінен бұрын фармацевтика қызметкерлерін дәрі-дәрмек өндіретін химиялық реактивтер қорының түгесіліп бара жатқаны қатты толғандырады. Өмір ЕСҚАЛИ, «Егемен Қазақстан» Солтүстік Қазақстан облысы