Қарусыздану идеясын қолдайтын форум

29 тамызда Астанадағы Тәуелсіздік сарайында Семей ядролық сынақ полигонының жабылуына 25 жыл толуына арналған «Ядролық қарусыз әлем құру» халықаралық конференциясы ұйымдастырылғалы отыр. Форум БҰҰ Бас Ассамблеясының қарарына сәйкес жыл сайын аталатын Ядролық сынақтарға қарсы іс-қимылдың халықаралық күні аясында өтеді. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев­тың конференцияда сөйлейтін сөзі жиынға қатысушылар назарын аударатын басты оқиға болмақ. Форум барысында жалпы отырыс, сондай-ақ, «БҰҰ және қарусыздану үдерістері: келешегі қандай? «Әлем. ХХІ ғасыр» манифесі», «Ядролық тежеуден бас тарту – халықаралық қауіп­сіздіктің жаңа сипаты», «Ядролық қарудан азат аймақтар. Орнықты әлемнің географиясы», «Ядролық қару­­сыздану саласындағы азаматтық қоғам­ның рөлі» тақырыптары бойын­ша төрт панельдік сессия өтеді. Кон­фе­ренцияның қосал­қы ұйымдасты­рушысы Парламент­шілердің ядро­лық қаруды таратпау және жою жолын­дағы (PNND) халықаралық ұйымы болып табылады. Форумға қатысу­шылар ядролық қаруды қолдану және сынау құрбандарын еске алып, қару­сыздану және таратпаудың өзекті мә­селелерін қарайды және халық­аралық қауіпсіздікті нығайту жөніндегі ұсыныстарын ортаға салады деп күтілуде. Конференцияны ұйымдастыру комитетінің басшысы, Сенат Төра­ғасы Қасым-Жомарт Тоқаев­тың пі­кірінше, Семей полигонының жабылуына 25 жыл толуы жаһандық маңызы бар дата болып табылады. «Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев – жаһандық ядро­лық қаруға қарсы қозғалыстың көш­бас­шысы болып іс жүзінде мойын­далған тұлға. Елбасының Семей ядролық полигонын толықтай жабу туралы шешімі – әлемдік қа­русыздану тарихында алғашқы және соңғы мысал. Мемлекет басшысының «Әлем. ХХІ ғасыр» манифесінің негізінде қарусыздану идеясы жатыр. Семей полигонының жабылуына 25 жыл толуы – жер бетінде орнықты әлем құрудың бірінші кезекте маңыздылығы және қауіпсіздік проблемаларына жаңа бірлескен шешімдер ұсыну туралы бүкіл әлемдік қоғамдастыққа ойланудың ең оңтайлы мүмкіндігі», – деп атап өтті Қ.Тоқаев. Астана конференциясына БҰҰ Бас хатшысының орынбасары, БҰҰ Женева бөлімінің Бас директоры, Қарусыздану жөніндегі конференцияның бас хатшысы Майкл Мёллер, Ядролық сынаққа жал­пыға бірдей тыйым салу туралы шарт ұйымы Даярлау комиссия­сының атқарушы хатшысы Лассина Зербо, Парламентаралық одақтың Президенті және  PNND тең төрағасы Сабер Чаудхари, Панафрика Пар­ламентінің Президенті Роджер Нкодо Данг, Болгарияның Вице-пре­зиденті Маргарита Попова, Мар­шалл аралдары Нитиджелінің (Пар­ламент) төрағасы Кенеф Кеди, Еу­ропа Комиссиясының бұрынғы Пре­зиденті және Италия Премьер-министрі болған Романо Проди, Израильдің бұрынғы Премьер-министрі Эхуд Барак, Австрияның бұрынғы федералдық канцлері Аль­фред Гузенбауэр, Польшаның бұрын­ғы Президенті Александр Квась­невски, «Невада-Семей» анти­ядролық қозғалысының негізін салу­шы Олжас Сүлейменов, басқа да ха­лықаралық ұйымдардың, үкімет­тік емес ұйымдардың көрнек­ті өкілдері, жалпы алғанда, елуден астам елдің белгілі діни қайрат­керлері қатысады. Астана конференциясында қо­ры­тынды құжат қабылданатын болады. Сәулебек БІРЖАН