Шымкенттің ортасында ескі қорған бар. Қазба жұмыстарын бастаған археологтар Шымқаланың тарихы екі мыңжылдықта жатқандығын айтып, жұрттың құлағын бір көтеріп тастады. Жел сөз емес, табылған көне жәдігерлердің сипатына, қолданылған уақыттарына ғылыми сараптама жасап, осындай қорытындыға келген.
Көне қала айналасы құрылыс материалдары сияқты өнімдерді сатуға айналған базар болғалы қашан. Егделер болмаса, кейінгілер уақытын біле бермейді.
Базар бір бөлек, қала ортасындағы биік төбе қызықтырған біреулер сауда орындары мен үй салу үшін де жер телімдерін алған. Ықпалдылары әкімдікке билігін өткізіп жүріп, жерлерін заңдастырып үлгеріпті. Қалаға көшіп келгенімен, үй-күйі жоқ қолы қысқалар әр саңлаудан лашық тұрғызып алған еді. Археологтар дабыл көтергенге дейін ежелгі қала орнына қырықшақты үй түсіп қойыпты. Қала әкімдігі бұл үйлердің жақын арада сүрілетінін айтқалы, осындағы жұрттың мазасы кетті. Тіршіліктің тауқыметін көпбалалы аналар мен зейнеткерлер көрейін деп тұр.
Өйткені, құжаттарын ресімдеп алғандар болмаса, қалғаны түксіз қалуы мүмкін. Тұрғындармен сөйлестік. Көне қала үстіне үй салудың қисынсыздығын өздері де біледі. Бірақ, амалдары болмаған. Әзірге, тоғыз үй сүріледі деп күтілуде. Алайда, барар жер, басар тауы жоқ қолы қысқа отбасылар қыстың көзі қырауда бала-шағасын шұбыртып қайда бармақ?!
Қала әкімдігі олардың жағдайына түсіністікпен қарап отыр. «Бұл мәселе шешімін тапқанша баспананы сүру немесе мәжбүрлі түрде көшіру жүргізілмейді. Жұрт далада қалмайды. Біз әлеуметтік тұрақсыздықты болдырмауға тырысамыз», – дейді Шымкент қалалық жер қатынастары бөлімі басшысының орынбасары Нариман Қасымбеков.
Болашақта ежелгі қала орнындағы 42 үй бұзылады. Мәселе, мұнымен бітпек емес. Облыс әкімі Жансейіт Түймебаев археологиялық қазба жүретін қала етегіндегі базар иелерімен сөйлесіп, құрылыс орнын басқа жаққа көшіруді ұсынған. Көпшілігі қолдау білдіріпті. Ондай жағдайда екі мыңжылдық тарихы бар ежелгі қала туристер орталығына айналады.
Бақтияр ТАЙЖАН,
«Егемен Қазақстан»
Оңтүстік Қазақстан облысы
Шымкенттің ортасында ескі қорған бар. Қазба жұмыстарын бастаған археологтар Шымқаланың тарихы екі мыңжылдықта жатқандығын айтып, жұрттың құлағын бір көтеріп тастады. Жел сөз емес, табылған көне жәдігерлердің сипатына, қолданылған уақыттарына ғылыми сараптама жасап, осындай қорытындыға келген.
Көне қала айналасы құрылыс материалдары сияқты өнімдерді сатуға айналған базар болғалы қашан. Егделер болмаса, кейінгілер уақытын біле бермейді.
Базар бір бөлек, қала ортасындағы биік төбе қызықтырған біреулер сауда орындары мен үй салу үшін де жер телімдерін алған. Ықпалдылары әкімдікке билігін өткізіп жүріп, жерлерін заңдастырып үлгеріпті. Қалаға көшіп келгенімен, үй-күйі жоқ қолы қысқалар әр саңлаудан лашық тұрғызып алған еді. Археологтар дабыл көтергенге дейін ежелгі қала орнына қырықшақты үй түсіп қойыпты. Қала әкімдігі бұл үйлердің жақын арада сүрілетінін айтқалы, осындағы жұрттың мазасы кетті. Тіршіліктің тауқыметін көпбалалы аналар мен зейнеткерлер көрейін деп тұр.
Өйткені, құжаттарын ресімдеп алғандар болмаса, қалғаны түксіз қалуы мүмкін. Тұрғындармен сөйлестік. Көне қала үстіне үй салудың қисынсыздығын өздері де біледі. Бірақ, амалдары болмаған. Әзірге, тоғыз үй сүріледі деп күтілуде. Алайда, барар жер, басар тауы жоқ қолы қысқа отбасылар қыстың көзі қырауда бала-шағасын шұбыртып қайда бармақ?!
Қала әкімдігі олардың жағдайына түсіністікпен қарап отыр. «Бұл мәселе шешімін тапқанша баспананы сүру немесе мәжбүрлі түрде көшіру жүргізілмейді. Жұрт далада қалмайды. Біз әлеуметтік тұрақсыздықты болдырмауға тырысамыз», – дейді Шымкент қалалық жер қатынастары бөлімі басшысының орынбасары Нариман Қасымбеков.
Болашақта ежелгі қала орнындағы 42 үй бұзылады. Мәселе, мұнымен бітпек емес. Облыс әкімі Жансейіт Түймебаев археологиялық қазба жүретін қала етегіндегі базар иелерімен сөйлесіп, құрылыс орнын басқа жаққа көшіруді ұсынған. Көпшілігі қолдау білдіріпті. Ондай жағдайда екі мыңжылдық тарихы бар ежелгі қала туристер орталығына айналады.
Бақтияр ТАЙЖАН,
«Егемен Қазақстан»
Оңтүстік Қазақстан облысы
Соңғы жаңалықтар
Қайтарылған актив әлеуметтік жобаларға жұмсалады
Қоғам • Бүгін, 10:30
Әдебиет • Бүгін, 10:22
Тағзым • Бүгін, 10:15
Театр • Бүгін, 10:05
Тұғырға қонған қылқалам шебері
Тұлға • Бүгін, 10:00
Экономика жанданса, тұрмыс түзеледі
Аймақтар • Бүгін, 09:55
