«ҰларҮміт» зейнетақы нарығында басымдық танытуда

Тынымсыз тіршіліктің әр күні­нің ерекшеліктерімен қатар, өзіндік өзгешеліктері де, берер табысы да мол болатындығы ақиқат. Кең-байтақ еліміздің өзге салаларын­дағы сияқты, зейнетақы саласында да соңғы уақытта бірқатар ықпалды іс-шаралар жүзеге асырылуда. Бұл орайда, «ҰларҮміт» жинақтаушы зей­­нетақы қорының биылғы жыл­дың сәуір айының соңында «БТА Қазақ­стан» ЖЗҚ АҚ-мен бірігу жо­лы­мен қайта құрылуын атап айтқан жөн сияқты. Оның басты себебі, мұның өзі «Ұлар Үміт» зейнетақы қорының Қазақстанның қаржы қыз­меті нары­ғының зейнетақы сала­сын­дағы үлесін 20 пайызға дейін ұлғайтты. Міне, осы және күн тәртібінде тұрған өзге де ауқымды мәселелер ту­ралы Алматыда өткен баспасөз мәс­лихатында кеңінен сөз болды. Оған ҚР Қаржыгерлер Ассоциация­сы­ның төр­аға­сы Серік Аханов, «БТА Банкі» АҚ басқармасы төраға­сы Әнуар Сәйденов және «ҰларҮміт» ЖЗҚ» АҚ басқара­ма­сының төрайы­мы Гүлнәр Әлім­ғазиева қатысты. Негізінен алғанда «ҰларҮміт» жи­нақ­таушы зейнетақы қорының елі­міздің зейнетақы нары­ғын­­дағы көш­басшылық орнының одан әрі нығая түскендігі баяндалған жиын­да сала басшылары қордың бүгінгі ах­уалы мен келешегі туралы да өз ой­ла­рын ортаға салды. Мәселен, «БТА Банкі» АҚ басқармасы төрағасы Әнуар Сәй­­­деновтің айтуынша, «еліміздегі ірі екі жинақтаушы зейнетақы қоры­ның бі­рік­тірілуінің нәтижесінде «Ұлар­Үміт» ЖЗҚ бірқатар басымдықтар мен ар­тық­шылықтарға ие болды». Анығырақ айтқанда, мұның өзі оның келешектегі дамуына да ай­тар­лық­тай ықпал ететіндігі де сөзсіз. Сөй­тіп, осылайша ұлғайтылып, керегесі одан әрі кеңи түскен қор зей­нет­ақы ак­тивтерінің көлемі жағынан ба­сым түсіп, 441 миллиард теңгені құ­рап, екінші орынға көтерілді. Сондай-ақ, қордағы салымшылардың саны 1886 мың адамға жуықтады. Қордың жеке капиталы болса 13 миллиард тең­геден асып түсті. Сөз реті келгенде айта кететін тағы бір жәйт, «ҰларҮміт» ЖЗҚ-ның басты басым­дық­тарының бірі – қордың жалғыз акционері «БТА Банкі» арқылы қор капи­талы­на мем­ле­кеттің қатысуы болып та­бы­ла­ды. Ал, енді банк болса, өз кезегінде «Са­мұрық-Қазына» ҰӘҚ арқылы мем­ле­кеттің бақылауына алынған. Қор­дағы өзге оңды өзгерістердің ара­сында үй­лестірілген инвестициялық қоржын­ды, бүкіл Қазақстан бойынша 140-тан астам өкілдіктен тұратын тармақтал­ған аймақ­тық желіні айтуға болады. «ҰларҮміт» жинақтаушы зей­нет­ақы қорының басқарма төрайымы Гүл­нәр Әлімғазиева «Қордың биыл­ғы, яғни 2011 жылдың соңына қарай инвести­циялық қоржынның нақты табыс көр­сет­кішін арттыруы жоспарланып отыр­ған­­ды­ғын» атап айтады. Сөй­тіп, нақты кіріс көрсеткішінің жос­парланып отыр­ған өсімі өмір­шең­дік макроэкономи­ка­лық болжам­дар­ға, сонымен қатар, активтерді ин­вес­тициялық басқару тиімділігін арт­тыру­ға бағытталған қордың жаңар­тылған стратегиясына негізделген. Қор қоржыны табыстылығының тұ­рақты өсуіне қайта ұйымдас­тыру­дың ал­дында инвестициялық құрал­дарды мұ­қият қайта бағалау бойынша өткізіл­ген қадам себепші болмақ. Осы жұмыс­тың нәтижесінде қордың қаржы құрал­дары нарық жағдайына сәйкестен­дірі­ліп, қоржынның та­быс­тылығына де­фолт­ты эмитенттер қағазының ықпал етуі толығымен алынып тасталды. Бо­лашақта қор өзінің қаржы құралдарын бағалау кезінде бірыңғай есептік сая­сатын ұс­тануға ниеттеніп отыр. Соны­мен бірге, эмитенттерді табысты түрде қайта құрылымдаған жағдайда уа­қыт­ша қиындыққа тап болған жекелеген эми­т­енттердің қағаздарынан құралған резерв болашақта қосым­ша табыс көзі ретінде қызмет етуі мүмкін. – Қор қоржыны қазіргі кезеңде жоғарғы өтімділікке және мемлекеттер, валюталар және түрлі салалар бо­йынша әртараптандырылған жоғары рейтингке ие бағалы қағаздардан құ­ралған. Қоржын құрылымында мемлекеттік бағалы қағаздар едәуір үлес ал­ған (33,5 %), олардың 90 пайыздан ас­тамының табыстылығы инфляция дең­гейіне байланысты болғандықтан, бұл жағдай қоржынды қауіптің төну мүм­кін­дігінен қорғайды. Қор қор­жын­ның он пайызға жуығы өсу мүмкіндігі жо­ға­ры ірі шетелдік компаниялардың өтім­ді­лігі жоғары акцияларына инвес­ти­ция­ланған. Зейнетақы активтерінің 30 па­йызға жуығы табыстылық дең­гейі инфляция деңгейінен асатын корпоративті облигацияларға салынған. Қа­зақстан­дық эмитенттердің жай ак­циялары мен депозитарлық қолхат­тары­на зейнетақы активтерінің 11 па­йызға жуығы, шетелдік эмитенттердің жоғары рейтингілі облигацияларына – 5 пайыздан астамы, ал банк депозиттеріне 4,6 пайызға жуы­ғы салынған, – дейді Гүлнәр Әлім­ғазиева өз ойын ортаға салып. Сонымен, қордың делдалдық сый­­ақысы салымшылардың инвес­ти­ция­лық табыс мөлшеріне бай­ла­нысты тө­ле­не бермек, ал бұл сыйақының тө­ленуі осы күнге дейін зейнетақы на­ры­ғында бірде-бір тәсіл тең келмейтін тиімді меже бойынша жүзеге асы­ры­лады. Қор өзінің нарықтағы ор­нын, қызмет көрсету сапасын арт­тыру және аймақтық желіні кеңейту арқылы ны­ғай­тып, дамытуды көз­деу­де. Жақын уа­қытта қор Теміртау, Екі­бастұз және Ақсай қалаларында өзінің қатысуын кеңейтуді жоспарлап отыр. Бақыт БАЛҒАРИНА, Алматы.