Келешегі кемел Кендірлі

Елбасының қолдауымен Маңғыстауда ин­вес­тициялық ірі жобалар ұзақ мерзімді «Жер-Теңіз-Аспан» ықпалдастырылған бағ­дар­лама­сына біріктіріліп, жүйелі түрде жүзеге аса бастады. Солардың арасында өндірісті өлке үшін ғана емес еліміздің атағын аспандата түсетіндей «Кереметтей Кендірлі» демалыс аймағындағы халық­аралық стандарттарға сай салынатын онда­ған құрылыс нысандары да бар. Кендірлі – Каспий теңізінің оңтүстік шығысындағы шығанақ. Бұл жердің атауы тәуелсіздік алғанымызға дейін А.Фетисов шығанағы деп аталды. Тарихқа жүгінсек осы бір табиғаты әсем жерді алғаш рет 1714 жылы А.Бекович-Черкасский деген географ картаға түсіріп, 1873 жылдары орыс әскерлері Хиуа жорығын осы жерден бастапты. Сол жылдар­дан соң осы арада Форт-Александров – Красноводск аралық байланыс бекеті салынып, балықшы ауылдар қоныс тепкен. Қазан төңке­рі­сінен кейін мұнда әуелі артель, соңынан ұжымшар құрылып еңбек көрігі қызған жер болған. Өлкеде өндіріс ошақтары ашылуына орай кейінгі жылдары олар тарап кетіпті. Табиғаты әсем, құмы таза, суы мөлдір шы­ғанақта 1975-1976 жылдары әуелі мұнайшы­лар балалары үшін демалыс орындары, одан соң Жаңаөзен мұнайшылары үшін демалыс орын­дарын салу қолға алынған. Соған орай Жаңа­өзен қаласынан 65 шақырым жердегі Кендірліге асфальт жол, жоғары кернеулі электр желісі, су құбыры тартылып, көркі көз тартарлық демалыс үйлері салынып, нағыз жайлы дема­лыс орнына айнала бастады. Өзінің республи­камыздағы теңіз жағасындағы бірден бір келешегі зор туристік кешен бо­латындығын дәлел­дей түсті. Елбасы Нұрсұл­тан Назарбаев соңғы жылдары осы жерде Ресей, Орталық Азия мемлекеттері президент­терінің басқосуларын және Шет ел инвестор­лары кеңесінің жиынын өткізді. Әсем табиғат, жайлы жағажай қонақ­тарға ерекше әсер етті. Шығанақ мәртебесі де өсе түсті. Кендірліге деген қызығушылық, келешекке деген нық сенім біраз игі істерді қолға алуға итермеледі. Қазір облыс экономика­сының қарқынды да­муы, облыс басшылары­ның іскерлігі нәти­же­сінде өмірге енген серпінді жобалардың біріне Кендірлі демалыс аймағы да айналып отыр. Өткен жылы облыстық әкімдік пен Халық­аралық тұрақты даму компаниясы (SWDC) арасында «Кендірлі» курортты-демалыс айма­ғы және туристік кешен құрылысын жүргі­зудегі бірлескен іс-қимыл туралы» келісімге қол қойылды. Облыстық мәслихат сессиясы 2010-2013 жылдарға арналған «Кендірлі» құ­рылымы бойынша іс-шаралар жоспарын бекітті. Бүгінгі таңда «Кендірлі» курортты айма­ғында инженерлік коммуникациялардың өту желісін және халықаралық әуежай аумағының орнын геотехникалық зерттеу аяқталды. Сырт­­қы инженерлік инфрақұрылым құрылы­сы­ның техникалық-экономикалық негіздемесі жаса­лып, инженерлік инфрақұрылымдарды салуға әзірлік басталды. Өткен жылы «Кендірлі» курортты-демалыс аймағын құру және дамыту жобасының таныстырылымы Берлин қаласын­дағы «ІТВ-2010» халықаралық туристік биржада, Мәскеуде өткен «Интурмаркет-2010» ха­лық­аралық туристік көрмеде және Алматы­дағы «КІТБ-2010» Х мерейтой­лық Қазақстан халықаралық туристік көрме­сінде өтті. Сон­дай-ақ өткен жыл ортасында «SIBS CORPSDM BHD» халықаралық ком­паниясы мен «Кендірлі» халықаралық курор­тының 2010-2013 жыл­дарға арналған даму бағдарламасы жасақтал­ды. Әлемге белгілі аталмыш компанияның штаб-пәтері Малай­зия­ның астанасы Куала-Лумпур қаласында. Бағдарламадағы «Кендірлі» демалыс аймағы құрылысының құны – 2,3 млрд. АҚШ доллары. Жобалық қуаты 22000 кереует-орындық 23 қонақ үй мен 4000 вилладан тұрады. Жылына Ресей, ТМД, Еуропа, Таяу Шығыс мемлекеттері мен өз елімізден 500 мыңнан астам туристер келеді деген болжам бар. Атап айтсақ, олардың 50 пайызы Ресейден, 30 пайызы өз елімізден, қалғандары алыс жақын шет елдерден болмақ. Сол кезде оларға 15 мыңнан астам адам қызмет көрсетеді. Теңіз жағалауында 60 мың тұрғыны бар қалашық бой көтермекші. 2010-2013 жылдары мемлекет қаржысы есебінен 25 шақырымдық жердегі халықаралық әуежай-курорт жолы, 12 шақы­рымдық газ желісі, жоғары кернеулі электр желісі, емхана, өрт сөндіру депосы, полиция пункті салынбақшы. Қазірдің өзінде Ақтау қаласында туризм колледжі ашылып жұмыс істеуде. Онда германиялық ұстаздар дәріс беріп жүр. Сондай-ақ инвесторлар тарапынан су тұщыту зауыты, 3,5 шақырым­дық қону алаңы бар әуежай, тазарту қондыр­ғысы, жылыжай­лар, әкімшілік ғимараттары, т.б. нысандар бой көтереді. Ал туристік инфрақұрылымдар қата­рында бес жұлдызды «Шайыр» гольф-отелінің, «Мерет» клубтық отелінің, бес жұлдызды «ҚазМұнайГаз» АҚ-тың «Босаға» отелі мен «Тамшалы» ойын-сауық отелінің құрылыстары салынады. «Бо­саға» отелінің өзінде 100 коттедж, аквапарк, қоғамдық жағажай, сауда алаңы, ал «Шайыр» гольф-отелінде бассейндер мен жеке жаға­жайлар, 30-ға тарта гольф алаңы болмақшы. Мұның бәрін де 2010-2013 жылы салу жос­пар­ланған. Сондай-ақ алғашқы кезеңі 2010-2011 жылдары аяқталатын жобалық құны 248,0 млн. АҚШ доллары тұратын халықара­лық «Кендірлі» әуежайы да қуаты мол, көркі көз тартарлық болмақшы. Әуежайдың екінші кезеңін жүзеге асыру 2015 жылға белгіленіпті. Сол кезде «Кендірлі» халықаралық әуежайы жылына 1 млн. жолаушыға қызмет көрсетпек­ші. Осының бәрінен «Кендірлі» демалыс аймағының Еуразия кеңістігіндегі ең тар­тымды туристік орталық ретінде келешегі зор екен­­дігін, сол ар­­­қылы елі­міз­дің туризм сала­сын одан әрі да­мы­­туға сүбелі үлес қосатын­ды­ғын анық бай­қау­ға болады. Жоламан БОШАЛАҚ, Маңғыстау облысы.