Қазіргі нарық заманында жиі естілетін сөздің бірі – шағын және орта кәсіпкерлік. Оны дамыту жайында да аз айтылып жатқан жоқ. Мемлекет қолдан келгенше қолдау білдіруде. Алайда бұл тұрғыда әр кәсіпкер өзіндік жолмен шама-шарқынша еңбек етіп, алға қойған мақсаттарына жетуге талпыну үстінде. Шағын және орта кәсіпкерлікті дөңгелетіп әкетудегі үлкен табыстың бірі, бір адам болса да жұмыспен қамтылатындығында десек, жаңылыспаспыз. Табандылық пен төзімділікті талап ететін бұл салада ерінбей еңбек етіп, ұқсатып жүрген жандар да арамызда аз емес. Солардың бірі Оңтүстік Қазақстан облысы, Түркістан қаласындағы «Иассы» консорциумының төрағасы Үмбет Жүсіпбаев.
Төраға деп оңай ғана ауыз толтырып айтқанымызбен, саладағы жұмысын ине-жібінен бастаған Үмбет Әбілдәұлының өткеніне көз жүгіртсек, оның бала жастан-ақ алғыр, зерек болып өскенін байқайсыз. Оңтүстік Қазақстан облысының Отырар ауданында дүниеге келіп, ержеткен ол аудандағы бұрынғы В.И.Ленин атындағы орта мектепті 1972 жылы алтын медальмен бітіреді. Арман қуған жас мұнан кейін Алматыға келіп Политехникалық институттың металлургия факультетіне түсіп, оны 1977 жылы инженер-технолог мамандығы бойынша үздік бітіріп шығады. Осыдан 1996 жылға дейін өз саласында түрлі қызметтер атқарған ол 1999 жылдан бастап жеке кәсіпкерлікке келеді.
Тек еңбекті ғана емес, ұйымдастырушылық қабілетті қатар тілейтін сала басшылығын қолға алу Үмбет Әбілдәұлына жеңіл болмаған. Бұған әрине, бірнеше кәсіпкерліктің басын біріктіріп, ұйыстыра жұмыс істетуді қосыңыз. Сайып келгенде, мұның барлығы да маңдай термен тікелей байланысты болса керек.
Енді ел игілігі үшін қызмет жасап жатқан «Иассы» консорциумына келсек, бұл ретте қалалық орталық автовокзал мен «Яссы-Транзит» ЖШС мемлекетаралық жүк және жолаушылар тасымалы қызметін айтуға болады. Сондай-ақ «Маржан» ЖШС қалалық тіс емханасы, «Түркістан» ауылшаруашылық тұтынушылар кооперативі сынды өзге де қызмет көрсету мен бірқатар шаруа қожалықтары бар. Жалпы саны консорциум бүгінгі күні 370 адамды жұмыспен қамтып отыр.
– Әрине, қай кәсіпті бастағанда оның өзіндік қиындықтарын кез-келген кәсіпкер сезінеді. Десек те, солардың табандылықпен жел қайыққа отырғандары ғана ілгері жүреді. Өзіңіз көріп отырғандай бір саламен ғана шектелмей, халыққа қызмет көрсетудің тиімді жолдарын таба білуде барымызды салып келеміз. Жұмысым қарқынды жүріп жатса, бұл менің егеменді еліміздің өсіп-өркендеуіне қосып отырған аз да болса үлесім деп қуанамын. Осы жүйелі жұмыстарым мен еңбеккерлердің жұмыла жүк көтерулерінің арқасында еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуына алдыңғы жылы 10 млн. теңгеден астам салық түсірсек, былтыр 15 млн. теңгемен өз үлесімді қостым. Биыл бұл көрсеткіш бұйыртса, 17 млн. теңгені құрайды деп отырмыз, – дейді «Иассы» консорциумының төрағасы Үмбет Жүсіпбаев.
Жоғарыда консорциумның құрамында бірнеше қызмет көрсету салалары бар екенін айтып өттік. Енді олардың кейбірінің атқарар жұмыстарына тоқталсақ. Түркістан қаласы жалпы еліміздегі туристік қала болып саналады. Бұған күн құрғатпай алыс-жақын жерлерден адамдар келіп тұрады. Әрине, бірінші кезекте келген адам Қожа Ахмет Ясауи баба кесенесіне атбасын тіреп, зиярат етеді. Оларға осы тұс түрлі қызметтер көрсетілу керектігі айтпаса да түсінікті. Кесене жанында орналасқан қала қонақтары мен тұрғындарына «Иассы» кешені қызмет көрсетуде. Сондай-ақ ауыл шаруашылығы да ерекше орын алады. Бүгінгі күні 7000 гектар жайылым жер мен 300 гектар суармалы жерді игеріп отырған кәсіпкерлік, ауыл шаруашылығындағы қажетті техникалардың барлық ауысымда пайдаланатын түрлерімен қамтамасыз етілген. Былтыр 70 гектар жерге бау-бақша егілген.
2009 жылдан «Түркістан» ауылшаруашылық тұтыну кооперативінде мал бордақылау алаңы, мал сою цехы мен «халал» стандартына сай ауысымына 1 тонна шұжық дайындайтын цех жұмысын бастаған. Мал өнімдерін өңдейтін кіші кластер кешеннің ашылуына «Аграрлық несие корпорациясы» 33,6 млн. теңге, «Максимум» аймақтық инвестициялық орталығы 6,5 млн. теңге қаржылай қолдау көрсетіпті. Қазіргі кезде түрлі ет өнімдері шығарылып, қаладағы дүкен сөрелерінен қала халқына жеткізіліп берілуде. Бұл цехта 25 адам жұмыспен қамтылған. Уақ малдан асыл тұқымды шаруашылық статусын алып, мемлекеттен қаржылай көмек те көріп отыр екен.
Кәсіпкер тек қарқынды жұмыс жасауды өзіне қанағат тұтпай, еліміздің рухани, әлеуметтік саласының дамуына да ерекше мән беретіндігінің де куәсі болдық. Алдыңғы жылы Отырар ауданының 5000 тұрғыны бар Отырар елді мекенінде екі қабатты мешіт құрылысын бітіргені және өз ұжымындағы әлеуметтік жағдайы төмен 5 отбасыға 5 тұрғын үй салдырып бергені осының айқын дәлелі іспетті. Сондай-ақ асыраушысы жоқ жетім-жесір 7 отбасы мен 15 жетім балаларды өз қамқорлығына алған.
Жан-жағына шуағын шашып жүретін абзал жанның назарынан қаладағы спорттың өркендеуі де тыс қалмаған. Бірнеше жыл қалалық «Шалқар» футбол командасына қаржылай көмек те көрсеткен. Қалалық таэквондо және үстел теннисі федерациясының президенттігін қоса атқарып жүрген кәсіпкер оның дамуына ұйытқы болудан бір сәтке де жалыққан емес. Сонымен қатар 2009 жылы дзюдодан Болгарияда өткен әлем чемпионатында топ жарған Отырар ауданының азаматы Ердәулет Құрмановқа да қомақты сыйлық жасаған. Бұл еліміз спортының дамуына қарлығаштың қанатымен су сепкендей құрақ ұша көмектесуі елін сүйген ұлдың өнегесі екені айқын.
Төккен тер мен еткен адал еңбек ешқашан да зая кетпейтіні белгілі. 2008 жылы Оңтүстік Қазақстан облысындағы ең үздік кәсіпкер номинациясының иесі атанса, «Алтын сапа» өңірлік көрме конкурсының алғыс хатын алды. Сондай-ақ өткен жылғы желтоқсанда ел Президенті Н.Ә.Назарбаев- тың Жарлығымен берілген «Ерен еңбегі үшін» медалін омырауына тақты. Бірнеше рет қаланың жыл адамы атанды. Түркістан қаласы мен Отырар ауданының құрметті азаматы болды.
Үмбет Әбділдәұлының ендігі тілегі еліміздің амандығы мен ұжым қызметкерлерінің татулығы. Өз ұжымы мен кәсібін алғашқы орындарға қоя білген отағасының бұл пейілі кейінгі толқынға үлгі боларлық үрдіс. Ұжым басшысымен болған әңгімеде біз осыған көз жеткіздік.
Әбдірахман ҚЫДЫРБЕК, Оңтүстік Қазақстан облысы.