Қатар жүрген күндерді сыйлайықшы...

Мынау жарық дүниеде Жа­ратқанның өзінің әрбір пен­десіне беретін ең үл­­кен сыйы – оның артында қала­тын жақсы аты, мейірімі мен қайы­рымды­лы­ғы! Шы­ғыс­тың атақты ойшылы Сағ­ди айтқан бұл ұлағат ара­да қаншама уа­қыт өтсе де өз­ек­­ті. Шын мәнісінде де, әр­бір пенде үшін дүниеге адам болып келіп, адам болып кетуден артық қандай мақсат, қан­дай арман болуы мүм­­кін?! «Өлді деуге бола ма ай­тыңдаршы, өлмейтұғын ар­тында сөз қалдырған» деп ғұлама Абай айтқанындай, соңында өне­гелі ғұмыры, оны әрдайым қимастықпен еске алатын дос-жарандары мен әріптес­тері, ағайын-туысы қалған абыройлы азамат­ты өлді деуге аузың бармайды. Алматы қаласындағы Тұрар Рыс­құ­лов атындағы университеттің Экономи­ка­лық колледжінің бұрынғы бас дирек­торы Кәрім Есмұқанұлы артында жақсы аты қалған абыройлы азамат екендігін оның әріптестері ғана емес, шәкірттері де айтады. Ұзақ уақыт бойы Тұты­ну­шылар одағы төрағасының бірінші ор­ынбасары болып қызмет атқарған Кәрім Есмұқанұлы соңғы жылдары колледж бас­шылығын қолға алған еді. Ұзақ жылдар жинақталған мол тәжірибе, кәсіби біліктілік пен іскерлік нәти­же­сін­де Алматы экономикалық колледжі қа­ла­дағы жетпіс колледждің арасынан оқу-тәрбие бағытындағы барлық көрсеткіш­тер бойынша озып шығып, алғы шептен көрінді. Ең бастысы, басшы ұстаз ретінде шәкірттерінің сапалы білім алуымен бірге, олардың әлеуметтік жағдайына да басты назар аударатындығы қазірге дейін көпшіліктің есінде сақталып қалуы көп нәрседен хабар берсе керек. Солтүстік Қазақстан облысы, Шал ақын ауданының Мектеп ауылында дү­ниеге келген Кәрім бес жасында ана­сы­нан, он жасында әкесінен айырылып, жетімдік тақсіретін тартса да, басына түс­кен қиындықты жеңіп шықты. Иә, қатал тағдыр оны еркелеткен жоқ, дегенмен, ол ерік-жігерінің мықтылығының арқа­сын­да жастайынан алға ұмтылып, көзде­ген мақсатына жетті. Әттең, дүние! Өмірлік қосағы, сүйікті жары Розамен бірге ағайынға көл-көсір дастарқан жай­ып, алпысын алдыңғы жылы ғана той­лаған атпал азамат ойда жоқта көз жұ­мады деп кім ойлаған! Алайда, Алланың ісіне не айтарсың?! Айтпай келген ау­ырт­­палық Кәрімнің сүттей ұйып отырған отбасына, ағайын-туысына, жақын дос­та­рына ғана емес, оның көмегін, қам­қор­лығын, жақсылығын көр­ген бір қауым жұртқа да ауыр тиді. Кәрім Есмұ­қанұлы­ның әріптестері де, достары да, шәкірттері де оның бойын­дағы адамгершілік асыл қа­сиеттерді, азамат­тық па­ра­сат-пайымды ай­тып та­уы­­са алмай­тын­ды­ғы таң­ғал­ды­ра­ды. Кәрім өзінің өмір­лік қосағы Роза екеуі де алысты жақын қылатын, бөтенді бау­ыр қылатын жаны жар­қын, кішіпейіл де қара­пай­ым, жан-дүниесі мөл­дір бұ­лақ­тай таза жандар екендігі көңілге қуа­ныш ұя­латады. «Мың құ­былған тіршіліктің қандай да бір ауыртпалы­ғы­на, қиынды­ғына тап болғандардың қай-қайсысына болмасын көмектесіп, қол­ты­ғынан демеу Кәрім Есмұқанұ­лы­ның бой­ындағы ең басты қасиет десе де болады. Сірә, оның өмір­лік өлшемі де жан-дү­ниесінің тазалығы екендігі дау тудыр­маса керек. Біздің ең жақын, жаны­мыз­дай жақ­сы көріп, сый­лап, қадір­лей­тін достары­мыз Кәрім мен Розаға өзге­лердің де құр­меті мен ықы­ласы ерекше» дейді ерлі-зайыпты Мә­рия­ш пен Болат Тюлкиндер өз ойларын ор­таға салып. Шындығында да, бүгінгідей күрмеуі көп заманда өзгені сыйлап, өзін де сый­лата білу екінің бірінің қолынан келе бер­мейді. «Қатар жүрген күндерді сый­лай­ықшы, біреу ерте, біреу кеш бір құ­лай­ды» деп ақын жырында айтылға­нын­дай, жаны жайсаң, нар тұлғалы азамат көз жұмғалы да бір жылдың жүзі болып қалыпты. Уақыт не деген жүйрік десе­ңіз­ші, халқымыз бес күндік тірлік деп бекер айтпаса керек. Әрине, Кәрім Ес­мұқанұлының көзін көр­ген, сыйлас, сырлас болған әріптестері, достары, ертегідегідей ғажайып сұлу өлке – сол­түс­тіктегі ағайындарымен бірге шә­кірт­тері де оны сағынуда. Жүзіне мейірім тұнған ұстаздары, жымия күліп, бір сәт ау­диторияға кіріп келетіндей көреді. Қашан да «тас түскен жеріне ауыр», өз басына ауыртпалық түспегендер көп нәрсені жете ұғына бермейді. Қалай айт­қанда да, өмірдің ешқашан бұзылмай­тын, ешқашан өзгермейтін өз заңдылығы бар. Тіршілік бір орында тұрмайды, асау өзен толқынындай алға қарай жылжи бермек. Сыңарынан айырылып, өмірінің қызығы ортайған Роза үшін де, Кәрімнің көзінің ағы мен қарашығындай қос балапаны – Әлия мен Әлима үшін де асқар таудай әке орны ешқашан толмай­тыны, оған деген сағыныштың ешқашан басылмай, керісінше, одан әрі үдей түсетіндігі айтпаса да түсінікті. Дегенмен, жүректегі мұңды сейілтетін, көңілге медеу болатын бір ақиқат бар. Кәрім Есмұқанұлының со­ңын­да үлкен шаңы­ра­ғы, өнегелі ұрпағы қалды. «Әке ұрпа­ғы­мен мың жасайды» деген ғой дана халқымыз. Бақыт БАЛҒАРИНА, Алматы.