Журналист жолы

Ол кезде балалар сабақтарын дай­ындап болған соң көркем шы­ғармалар оқып, оқыған кі­тап­тары туралы бір-бірімен қы­зу пікір алмасып жататын. Са­лық оқуды жақсы оқып қана қой­ған жоқ, сонымен бірге, өзінің сал­мақты мінезінің арқасында сыныптастарының арасында өте беделді болды. Жолдастары әлдеқандай бір пікірталас туа қалса не айтар екен дегендей оның аузына қарайтын. Орталау мектепті бітіріп, орта мектепте оқуын жалғастырған кездерде де ол озат оқушылар қатарында болды. Газет-журналдарға деген қызығушылығы да осы жылдары басталды. Көзіне түскен мерзімді басылымдардың бірде-бірін қалт жібермейтін. Соның арқасында сол балаң жігіт кезінің өзінде-ақ өмірде болып жатқан жаңалықтардан жан-жақты хабардар болып жүретін. Оның дүниеде орын алып жататын сан түрлі құбылыстарға қатысты өзіндік көзқарасы қалыптасып, болашақ мамандығын таңдауына да осындай жайттар себепкер болса керек. 
Орта мектепті тәмамдаған арманшыл жас Алматыға жол тартты. Ондағы мақсаты – өзінің журналист болсам деген көкейіндегі көптен жүрген ойын жүзеге асыру. Ақыры ол конкурстың үлкен болғанына қарамастан, емтихандарды ойдағыдай тапсырып,  С.М. Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне оқуға түсті. Мұнда да ол өзінің із­ден­гіштігімен, білімге деген ынта­сымен, оқуда  алғырлығымен көзге түсті. Университеттің қо­ғ­а­м­дық жұмыстарына белсене ара­ласты.  Екінші курста оқып жүр­генде-ақ жас жігіттің жазған ма­қалалары түрлі республикалық басылымдарда жарық көре бас­тады. Сондықтан болар студент Салықты «Лениншіл жас» (қазіргі «Жас Алаш») газеті жұмысқа шақырды. Енді оған оқу мен еңбекті ұштастырып, өзіне көрсетілген сенімнен шығу үшін бүкіл қажыр-қайратымен тынымсыз еңбек етуге тура келді. Кейін университетті бітірген соң осы газетке жұмысқа орналас­ты. Бұл әрине, жоғары оқу орнын енді ғана тәмамдаған жас ма­ман үшін үлкен өмір мектебі еді. Журналистік қызметінің ар­қасында Қазақстанның көп­те­ген жерлерін аралап, еңбек адамдарының өмір жолдарымен жақынырақ танысты, олар жөнінде көлемді очерктер мен суреттемелер жазды.
Дегенмен, әсем астананың қы­зықты өмірі қаншалықты бау­раса да елде, алыста қалған ата-анасы жиі-жиі есіне түсе беретін. Өйткені, үйдегі балалардың үл­кені өзі болатын. Ақыры, әрі ой­ланып, бері ойланып, қой, жас­тықтың қызуымен сайран са­лып жүре бергенім жарамас, ауыл­ға барып, әке-шешеме қолұшын берейін деген тоқтамға келді. Сөйтіп, Алматыдағы қыз­ме­тін тастап елге оралды.
Келген бетте өзі туып-өскен Семиозер аудандық «Путь к комму­низму-Коммунизм жолы» га­зетіне бөлім меңгерушісі болып жұ­мысқа орналасты. Араға жыл са­лып газеттің жауапты хатшысы болды. Тағы бірер жылдан кейін редактордың орынбасарлығына жоғарылатылды. Мұның өзі оның ойында жүрген көптеген идея­ларын жүзеге асыруына кең жол ашты. Газет бетінде өткір де талдамалық материалдар жа­рық көре бастады. Соның ар­қа­сында қос тілде шығатын ау­дан­дық газеттің таралымы 12 мыңға жетті. Кейін газеттің аты «Знамя победы – Жеңіс туы» болып өзгертілді.
Ал 1966 жылы көктемгі егіс науқаны қарсаңында аудан­дық партия комитетінің бюросы жасы әлі отызға да жете қой­ма­ған Салық Молдахметовті га­зет­тің редакторы лауазымына бе­кітті. Осы уақыттардан бастап басылымның пәрменділігі артты. Оның өзі газет бетінде жарияланатын мақалалардың маз­мұндылығына мән берудің нә­тижесінде мүмкін болды. Аудандағы еңбек озаттарының өмір­лері кеңінен көрсетілсе, орын алған олқылықтар да газет назарынан тыс қалған жоқ. Сол жылдары арнайы беттер шы­ғару ісі қолға алынды. Тағы бір айта кететін жайт, ауыл-село тіл­ші­ле­рінің белсенділігін арттыру мақ­сатында олармен семинар-ке­­ңестер өткізу тәжірибеге ен­гі­зілді. Жақсы мақалаларымен та­­нылған белсенді қоғамдық тіл­ші­лер мақтау грамоталарымен, ба­ғалы сыйлықтармен марапатта­лып тұратын. Бұл сияқты шаралар, әрине, газет беделінің артуына  үлесін қоспай қала алған жоқ.
Өткен ғасырдың 80-жыл­да­рының ортасында С.Мол­дах­метов Қостанай об­лыс­тық «Ком­мунизм таңы» (қазіргі «Қос­танай таңы») газетінің редак­торы болып тағайындалды. Бұл жұмыста да ол өзін нағыз шығармашыл, өз ісіне берілген адам  ретінде таныта білді. Га­зетте жаңа айдарлар пайда бол­ды, жазатын тақырыптар шең­бе­рі кеңейді. Ең бастысы, ол қа­ра­мағындағы журналистердің емін-еркін жұмыс істеп, қалаған та­қырыптарын жазуына кең мүмкіндік ашты. Сол жылдары облыстық газет таралымының біршама өсуін де редактордың жұмысты дұрыс ұйымдастыра білуінің нақты көрінісі деп түсінген дұрыс.
Салық Халықұлы мінезге бай, ашуын артта, ақылын алда ұс­тайтын, жаны жайсаң жан еді. Өмірде, жұмыста қандай бір қиын жағдайлар туындап жатса да байсалды қалпынан бір  танбай­тын Сәкең кез келген мәселені са­быр­лы­лықпен шешуге тырысатын. Еш­уақытта да дауыс көтеріп сөйлеген емес. Әңгімелесе кеткен адамымен жеңіл тіл табысатын, сыйласқанмен сыйласа білетін. Сондықтан да ол жүрген ортасында өте сыйлы болды.
Сәкеңнің журналистік ше­бер­лігі де жоғары болатын. Жаз­ған дүниелерінде бос­сөз­ді­лік, әсірелеулер кездеспейді, не­ні болса да салқынқанды, бай­ып­ты да шынайы баяндауға ты­рысатын және орыс, қазақ тіл­дерінде бірдей жазатын. Об­лыс­тық, аудандық газеттерге басшы болған жылдарда қа­ра­мағындағыларға әділ қа­рау­ымен, адал еңбек еткен қыз­мет­­керлерді лайықты бағалай бі­луімен ерекшеленді. 
Өкінішке қарай, бүкіл өмірін жур­налистикаға, оның ішінде га­зетке арнаған қаламгердің ғұ­мыр жасы ұзақ бола алмады. 1997 жылдың қысында, өзінің 60 жылдық мерейтойын атап өт­кен­нен кейін көп ұзамай Салық Халықұлы дүниеден өтті.
Дегенмен, Сәкеңнің елі үшін ат­қарған еңбегі, облыстық, ау­дандық газеттердің дамуына қосқан зор үлесі ескерусіз қал­ған жоқ. Қызмет бабында ау­дан­дық, облыстық партия ко­ми­теттерінің бюро мүшесі, ау­дандық, облыстық кеңестердің де­путаты болған ол бірнеше мәр­те мемлекеттік наградалармен де ма­рапатталды. Оның құрметіне өзі ұзақ жыл қызмет істеген Әулиекөл аудандық газетінің ғи­маратында ескерткіш тақта ор­натылды. 
Әріптестері Сәкеңнің өнегелі өмірі мен елі үшін атқарған еселі еңбегін әркез ризашылықпен еске ала жүреді.

Қанапия Мырзағожин,
Қазақстан Журналистер одағының мүшесі