Бағдарламаның Риддердегі алғашқы түлектері

Шығыстың табиғаты тамылжыған, көрікті шаһарларының бірі - Риддер. 2014 жылы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен қолға алынған «Мәңгілік ел жастары – индустрияға!» әлеуметтік жобасының «Серпін» бағдарламасы аясында кеншілер қаласына еліміздің оңтүстік өңірлерінен (Оңтүстік Қазақстан, Алматы, Қызылорда облыстары) 20-дан астам жас келген-ді. Жуырда Риддерде Білім және ғылым министрлігінің, облыстық білім басқармасының мұрындық болуымен аграрлы техникалық колледжді «түсті металлдар металлургиясы» мамандығы бойынша бітіріп шыққан 22 студентке диплом тапсыру салтанаты өтті. 

Жас металлургтер жұмысқа кірісті

Салтанатты шара басталмас бұрын Астанадан Білім және ғылым министрлігінен, «Халықаралық бағдарламалар орталығы» АҚ «Сер­пін» ұлттық жобалар басқар­масы­нан, Ақ­па­рат және коммуникациялар ми­нистрлігінен арнайы келген қо­нақтар республикалық және жергілікті БАҚ өкілдерімен бірге пресс-тур аясында «Қазцинк» ЖШС Риддер металлургиялық кешені мен Риддер аграрлық колледжін аралап, тыныс-тір­ші­лігімен танысты. Бұл екі ны­сан­ның да «серпіндіктерге» ті­келей қатысы бар. Өйткені, 22 студент колледжде үш жыл бойы білім нәрімен сусындаса, соның 7-уі 8 ай Риддер металлургиялық кешенінде өн­дірістік тәжірибеден өтіп, жұ­мысқа қабылданып отыр. Техник-металлург мамандығы бойынша аталған кешенде еңбек етіп жатқан Алматы об­лысының тумасы Мирас Қай­даров Риддердегі үш жыл­дың қызықты өткенін, өз­­дері­не барлық жағдайдың жа­сал­­­ға­нын айтады. «Қала хал­қы біз­­ді құ­шақ жая қарсы алды. Кол­­­­­ледж­­­дегі ұстаздарымызға, ш­аһар бас­шылығына үлкен алғыс айта­мыз. Қазір металлургиялық кешен­де өз қатарластарыммен бірге жұ­мыс істеп жатырмын», дейді ол. Ми­рас­тың қатарластарының бірі, Оң­түс­тік Қазақстан облысының Шым­­кент қаласынан келген Ғалым­жан Бегалы: «Біз мұнда ең ал­ды­мен тәжірибеден өттік, тәжі­ри­бе кезін­де әрқайсымызға қол­дау ре­тін­де 90 мыңнан 110 мың теңгеге де­йін ақша төленді. Әри­не, әуелде тіл жағынан аз­да­ған қиын­дық­тар бол­ды. Бі­рақ осындағы қыз­мет­кер­лер түсіністікпен қарап, тіл үй­ренуімізге жәрдемдесті. Ұжымы­мыз жақсы. «Қазцинк» секілді алпауыт кәсіпорында еңбек етіп жат­қаны­мызға қуаныштымыз» дейді. Жеті бірдей студентті қызметке қа­­бы­л­даған кешен басшылығы олар­дың жұмысқа деген ынта-ықы­­л­асы зор екенін айтып, қатар­лары­­­ның білікті жас мамандармен толық­қанына ризашылықтарын біл­дір­ді. Ел­ордадан келген қонақ­тар мен журналистер жылы жақтың ұл­дары мен қыздары білім алған кол­леджді аралағаннан кейін «Шы­ғыс Қазақстан облысының Риддер қала­сында «Мәңгілік ел жастары – ин­дуст­рияға!» әлеуметтік жо­ба­сының «Серпін» дамыту бағ­дар­ла­ма­сын енгізу болашағы» тақы­ры­­бын­­да өткен дөңгелек үстелге қатысты.
Дөңгелек үстелді ашқан Риддер қаласы әкімінің орынбасары Данияр Дүй­сембаев колледж бітірген 22 сту­денттің ешқайсысы жұмыссыз қал­майтынын, шаһардағы Риддер ме­тал­лургиялық кешені тағы да 7 «сер­пін­дікті», яғни, ұзын саны 14 тү­лекті жұмыспен қам­туға ниетті еке­нін, қазіргі уа­қытта қалған 6 бой­жет­кенге жұ­мыс іздестіріліп жат­қа­нын, бұл мәселе жуық арада ше­шімін та­батынын айтты. 22 сту­дент­тің бірі әскерге баруға, енді бірі уни­вер­ситетке түсуге шешім қабылдапты. 

Баспана беріле ме?

Жұмыс жайы шешілді де­лік, ал баспана мәселесі қа­лай болмақ? Қала әкімі орын­басарының айтуынша, 22 студент әзірге Риддер аграрлы техникалық колледжінің жатақ­ханасында тұрады. Жұмысқа орналасқаннан кейін оларға «2017-2021 жылдарға арналған нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерліктi дамы­ту» бағ­дарламасы аясында осында көшіп келу үшін 20, пәтерді жалдап тұрғаны үшін бір жыл бойы ай са­йын 20-дан 30 айлық көрсеткішке дей­ін төлемақы қарастырылмақ. Қа­зір Риддерде жоғарыда атап өт­кен мемлекеттік бағдарлама не­гізінде бір үй, «Тұрғын үй құ­рылыс жинақ банкі» арқылы тағы 1 үй салынып жатыр екен. Данияр Дүйсембаев жас мамандарды баспанамен қамту мәселесін шешу үшін Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігіне ұсыныс жол­дан­ғанын жеткізді. Дөң­гелек үстелде сөз алған «Ха­­лық­­­ара­лық бағдарламалар ор­та­лығы» АҚ «Серпін» ұлттық жоба­лар басқармасының басшысы Күл­зия Тобатаева қазір­гі уа­қытта «Серпін-2050» бағ­дар­ла­масымен еліміз бойынша 12 мыңға жуық студент бі­лім алып жатқанын, оның 2256-сы Шығыс Қазақстанда екендігін атап өтті. «2014 жылы бағдарлама басталғанда оңтүстік өңірдің жастарын ең бірінші болып құшақ жая қарсы алған Шығыс Қазақстан облысы болатын. Бір қуанарлығы, бұл аймақ оңтүстіктегі өңірлерден келіп білім алып жатқан жастардың жұмыспен қамтылуына үлкен жауапкершілікпен қарап отыр. Бір ғана кәсіпорын 14 жас маманды жұмысқа қабылдап жатыр. Бұл – қуанарлық жәйт. Осы ретте Шығыс өңірі өзге об­лыстарға үлгі болады деп ой­лай­мын», дейді басқарма басшысы.
Қазіргі уақытта «Серпін» бағ­дар­ламасы арқылы Риддерде ға­на емес, Өскемен, Семей қа­ла­ла­ры мен Ұлан ауданында өзге өңір­лер­дің студенттері оқып жатыр. Об­лыс­тық ішкі саясат басқармасы «Жас­тар ресурстық орталығының» ди­ректоры Арайлым Есімбекова бұл жастардың да жұмыспен қам­ты­луына қазірден бастап қам жасалып жатқанын айтады. Орталық облыс орталығында өңір­дегі ірі алты кәсіпорын өкіл­де­рінің қатысуымен бос жұ­мыс орындары жәрмеңкесін ұйым­дас­тырды. «Келесі жылы Өскемендегі С.Аманжолов атын­дағы уни­вер­си­тет­ті 240 «серпіндік» бітіреді. Қала жә­не аудан әкімдері арнайы келіп, ашық есік күндерін өткізіп, оларды жұ­мысқа шақы­ра­тын болады. Егер олар қандай да бір ауданға жұмысқа бар­ғысы келсе, «Дипломмен – ауылға» бағдарламасы арқылы жі­бе­руді жоспарлап отырмыз», дей­ді орталық директоры.

17-інші немере

«Серпін» бағдарламасы арқы­лы бі­лім алушылардың дені – әлеу­мет­тік тұрғыдан аз қамтылған және көп балалы отбасылардан шыққан сту­денттер. Осындай студенттердің бі­рі Ұлан ауданының Саратов ау­ы­лы­ндағы Шығыс Қазақстан ауыл шаруашылығы колледжінде оқып жат­қан қызылордалық Айдана Иманғали. Бойжеткен 2014 жылы мек­теп бітірген кезде жүрегі ауырып, емделуге қаржысы болмай, оқуға түсе алмай қалған кө­рі­неді. Алайда оған 2015 жылы «Сер­пін» арқылы Шығыста бі­лім алуға мүмкіндік беріледі. «Оқу­ға түскеннен кейін колледж бас­шы­лығы менің денсаулығымды тек­сер­тіп, нақты диагноз қойыл­ған­нан соң Астанаға тегін квота алып бер­ді. Жол шығынын да төледі. Ота сәт­ті жасалды. Қазір жағдайым жақ­сы. Көңіл күйім көтеріңкі. Шығыс Қазақ­стан жұртшылығына айтар алғысым зор. Қазірдің өзінде біз­ді жұмысқа алуға ниетті мекеме­лер бар. Оқуымды бітірген соң міндетті түрде осында қалып, жұ­мыс істеймін», – дейді Сыр бойынан келген студент.
Риддерде білім алған 22 сту­де­нттің алды отбасын құрып та үл­геріпті. Алматы облысының тума­сы Елдан Болатұлы диплом алу сал­танатына қолына кішкентайын кө­терген жұбайы Кристинаны жетек­теп келіпті. Ол да осы колледж­де орман­шы мамандығы бойынша білім алған. «2014 жылы осында оқу­ға түстім. Болашақ жұбайыммен сол жылы танысып, бір жарым жыл­дан ке­йін отбасын құрдық. Алла сәтін сал­са, осы қалада еңбек ет­сем деген ойым бар», – дейді же­тісулық студент. 
«Серпіндіктердің» арасында көңіл жарастырып, отбасын құрған жастардың қатары аз емес. Бұған дейін 16 бозбала мен бойжеткен шаңырақ көтеріпті. «Бұл - біздің 17-інші немере», – дейді «Серпін» ұлттық жобалар басқармасының басшысы Күлзия Тобатаева.
Риддер аграрлы техникалық колле­джінде өткен қорытынды ша­ра барысында 8 «серпіндікке» қы­зыл диплом, бірқатар студенттерге Білім және ғылым министрінің Ал­ғыс хаты тапсырылды. Сондай-ақ Алғыс хат осы істің басы-қасында жүр­­ген Риддер қаласының әкімі Жомарт Мұратовқа, оның орынба­сары Данияр Дүйсембаевқа, Рид­дер аграрлы техникалық колле­джі­­нің ди­ректоры Александр Са­мо­й­­лен­­ко мен облыстық ішкі сая­­­сат бас­қар­­масының «Жастар ре­су­рс­тық орта­лығының» директо­ры Арайлым Есімбековаға да табыс етілді.

Азамат ҚАСЫМ,
«Егемен Қазақстан»
Шығыс Қазақстан облысы, 
Риддер қаласы