Оның өсу жолы алыстағы аядай ауылдан бастау алған. Шамасы кешегі дәуірдің жетпісінші жылдарының басы болар, бірде соның алдында құрылудан кейін етек-жеңі түзеліп қалған «Балықтыкөл» кеңшарындағы ағайындарға сәлем бере бардық. Бұл Қарағанды облысының Нұра ауданындағы қой өсіруге бағытталған шаруашылық болатын. Бас есепші Жұмтай Құнанбаев ағамыздың үйіне есіктен жүзі жадырап кірген бір кісі «Қосқопадан келіп тұрған бетім. Біраздан бері сырттай байқауымша биыл оқуын бітіріп келген ондағы жас механик ширақ жігіт секілді. Бөлімшедегі бұрыннан жүруінен тұруы көп машина-тракторларды жөндетіп, қатарға қостырып қойғызыпты. Мұнда жұмысқа кіріскеннен бастап механизаторлардың жайбасарлығы, салдыр-салақтығы сейілді. Білімі талабына сай жақсы маман болып өсетін азамат сыңайлы тегі», деді. Қай басшы білікті кадрды қаламайды, шаруашылық директоры Қорабай Досжановтың айтса айтқанындай, сол қуанышы тегін болмады.
Бұл оқиға, бәлкім, естен шығып кетер ме еді, егер бес-алты жыл өткенде енді айналадағы дүниеден тысқары қалған ауыл Көкөзектегі үлкендер аузынан Қорекең айтқан есім жадымызда жаңғырмағанда. «Трудовик» кеңшарының тұрғылықты жұрт мұң-мұқтажына құлықсыздау, түсінуге керенау басшылары арасындағы жалғыз бауырластың ауылға жанашырлығы сүйсінтіпті. Келешегіне үлкен үміт артарлық жас ол кездегі үрдіс бойынша алдымен саяси жетекші болып тағайындалып, белді қызметі арқылы үй іргесіне дейін егілген егін азын-аулақ мал ұстауға кедергі келтіруін, сондай-ақ өзектер бойындағы жайылымдарға картоп отырғызу сияқты тығырық қыспағын тоқтатқан екен.
Біраз уақыттан соң Нұра ауданының әкімі лауазымында көпшілік көңіліне қонған жағымды істері құлаққа шалына бастағаны бар. Сөйтіп еңбегі ерте танытып, ерте өрлеткен азаматтың талапты басшы ретінде де, халқы арқа тұтқан азаматы ретінде де кемелденуі аумалы-төкпелі, айқай-шулы, тартысты уақытқа кез келген. Жұрттың жүйкесі жұқарып, құлдырау күйзелткен, табыс көзі жоқ, амалсыздан қолдағы малын сатып үдере көшкен тоқсаныншы жылдардың ең бір күрделі шағында ауыр жүкті арқалау оңай болмады. Дегенмен «Намыс – ер қайрағы» дейтін сөз шындығын Елбасы сенімін, ел үмітін ақтау үшін аянбай қызмет етуде қайрат, қайсарлық пен табандылық танытты.
Ауданды дамытуға қосқан үлесі үлкен. Ең алдымен, іргелі шаруашылықтардың жоғары жақтың нұсқауларына қарамастан ұсақ, жеке-жеке қожалықтарға бөлініп ыдыраудан сақталуы осы күнде өз жемісін беріп отыр. Диқан қауымының ұйымдасқан түрде еңбек етуінің арқасында «Қайнар, «Шахтер», «Пржеваль» ЖШС-лер байырғы қалыпта 30 мың гектардан астам алқаптан жылына миллиондаған пұт алтын дәнді қамбаға құюда.
Жалпы алғанда жекешелендіру бойынша кеңшарлар таратылып, әркімнің пай үлестерін алып, өзінің қалаған шаруасымен шұғылдану еркіне ешқандай қысым жасалған жоқ. Бірақ бәрінің бірде ісінің оңғарылып кетуіне мүмкіндік аздығы, кедергі көптігі, әрқайсысының әрі салғанда 100 немесе 200 гектардан артық жерге егін егуге әл-шамасы жетпеуі өлкенің негізгі саласы астық өндірісінің жергілікті экономикадағы үлес салмаған төмендетпеу, жыл сайынғы 300 мың гектарға дейін дән себу көлемін кемітпеу үшін ірі шаруашылықтар шаңырағын шайқалтпау шаралары белгіленді.
– Өз алдына бөлек егін егуге ұмтылушылар бастапқыда аз болмады. Ал жұмыстың бар жүгі мойындарына түскенде біразы тез айнып қалды. Техниканың жарамсыздығы, тұқымның тапшылығы, қаржының жетімсіздігі тосқауыл бола берді. Мұндай күйде астықты мандытып өндіру мүмкін еместігі түсінікті еді. Осыған байланысты бірегей қадамға бастап, тірек, қорған бола білген Дауылбай Мейрамұлының ұйымдастырушылық, іскерлік, байыпты шешімдері бәрімізге зор күш берді, ілгері ұмтылдырды. Оның сондай сын кезеңге сәйкес қырынан танылуы аудан бағы болды десем, артық айтқандығым емес, – дейді «Шахтер» ЖШС жетекшісі Георгий Прокоп.
Әр нәрсенің бағасы уақыт өте келе білінеді емес пе. Сол уақытта өзіміздегіге тосырқай қарап, еленбеген бұл шараға енді ғана өріс ашылып, ірілендірілген шаруашылықтар қатарын ұлғайту, ауыл-село кооперациясын дамыту қолға алынып жатса, нұралықтардың соның үлгісін жиырма жыл бұрын көрсетуі ауданды еліміздегі ең ірі астықты аймақтың біріне айналдырды. Сонымен қатар басқа салалардың қоса жетілдірілуі табысы көлдей, талабы таудай агроөнеркәсіптік кешендер қалыптастырды. Мәселен, «Қайнар» егінмен бірге асыл тұқымды мал өсіру тізгінін тең ұстаса, «Шахтер» бидайдың бағалы тұқымдарының жылына 10 мың тоннасын өндіруге қол жеткізді. Ал «Отқанжар» жоғала жаздаған құйрықты биязы жүнді « Қарғалы» қойын өріске толтыруда. Игілігін еңбеккерлері көріп келеді. Зәулім мектеп, мәдениет үйі, сәнді балалар бақшасы, тойхана, келісті спорт кешені, сыңғырлаған тұрғын үйлер ел игілігі үшін қызмет істеуде.
Бұдан соң Парламент Мәжілісінің депутаты болып сайлануы өміріндегі үлкен белес болды. Ал елу жыл елге адал қызметі кеудесінде «Парасат», «Құрмет» ордендері мен медальдар болып жарқырады.
Айқын НЕСІПБАЙ
Қарағанды облысы,
Нұра ауданы
