– Тіпті осындай арнайы топтардағы орындардың өзі балаларға толық жетпей отыр, – деді «Отбасы орталығы» қоғамдық қорының төрайымы Жанна Жибраева. –Биылғы қыркүйектің басында біздің орталыққа аутизм және тағы басқа да ойлау қабілетінде ақауы бар балалардың бір топ ата-аналары өтініш жасады. Олардың айтуынша, көмек сұрап шенеуніктердің табалдырығын тоздырса керек. Айтқандарының реті бар. Семейде сыныптардың жанынан ашылған түзету-үйрету топтарындағы орын аз, жетпейді. Оған барлық мүгедек бала бара алмайды. Және қала бойынша тек үш жалпы білім беретін мектепте ғана осындай топтар бар. Аналарының сөзінше, арнайы маман болмағандықтан, балаларды үйлерінде хат таныту қиын.
Тіпті дамуында кішкене ғана ақауы бар бала үйде отырып қалған соң, оның өмір сүруге деген құлшынысы жойылып, ауруы одан сайын асқынып кетеді екен. Мамандармен, психоневрологиялық диспансер дәрігерлерімен кеңесе келе түсінгенім, ПМПК-ның балалардың психикалық дамуына анықтама беретін кейбір хаттамалары мен шарттары сонау Кеңес кезінен қалғандықтан, әлдеқайда ескіріп кеткен. Сондықтан да қазіргі заман талабына сай, психологиялық, педагогикалық, медициналық стандарттар бекуі керек.
«Отбасы орталығы» қоғамдық қоры қыркүйек айының басында қалалық білім бөлімі мен ПМПК мүшелерін шақырып, осы проблеманы шешу үшін жиналыс өткізеді. Содан бері екі айдың жүзі болса да бұл мәселе шешімін таппаған. Айтылған дүние сол күйі қалғанына алаңдаған қоғамдық ұйым енді қаладағы қоғамдық кеңестің назарына осыны тағы бір мәрте ұсынып, ПМПК мүшелерін, дәрігерлерді екінші рет шақырып, ақылдасты.
– Семейдегі үш мемлекеттік балабақшада көз, құлақ, тіл дамуында кемістігі бар балалар үшін түзету топтары бар, – деді қалалық білім бөлімінің бас маманы Ғалия Нұрғалиева.Үш жалпы білім беретін мектепте осындай топ бар. Бұдан өзге барлық мемлекеттік балабақшалар мен 28 мектепте инклюзивті топ бар, әр мектепке бір мүгедек бала ғана қабылданған. Жақын аралықта Семейде жаңа балабақша ашылады деп күтіп отырмыз.
Мұнда да қосымша түзету топтары іске қосылады. Қазір бұл балабақшада жөндеу жұмыстарына орай несие алу, сондай-ақ түзету-үйлестіру топтарына құрал-жабдықтар алу жұмыстары жүріп жатыр. Семейде жекеменшіктегі ақылы түзету-тәрбиелеу орталығы бар. Онда да алдағы уақытта мемлекеттік тапсырыс арқылы қосымша топтар ашылуы мүмкін.
Жиналысқа қатысып отырған бір ата-ананың айтуынша, ақылы орталықтар мен балабақшадағы қызмет түрі өте қымбат. Айына кейде 40 мың теңге төлеу керек екен. Ал ПМПК-дан түзету топтарына жолдама алу тіпті мүмкін емес, кезекке тұрғандар саны жетерлік. Десе де, мүгедек балаларға балабақшаға баруға жолдама тез береді, бірақ денсаулықтары жоқ балалар ондай жерлерге бара бермейді. Оларға арнайы мамандар керек.
Мәселен, дефектолог, психолог, логопед және педагог болуы керек.
– ПМПК мамандары әр балаға жеке нұсқау бекітіп береді, түзету орталықтарында соған орай бағдарлама әр балаға жеке жасалады. Біз ПМПК талаптарынан шыға алмаймыз, – деген Ғалия Нұрғалиеваның пікіріне Жанна Жибраева «осындай қатып қалған догма шарттардан құтылған жөн» деген ұсынысын айтты.
– Балалардың дамуына мүмкіндік берейік, – деді Жанна Жибраева. – Оларды дамымаған екен деп одан сайын тұқырта береміз бе, олар математика мен әріпті танып, өздерінің құжаттарын өздері қарай алатындай жағдайлары болу керек қой. Өзі әлсіз туған баланы ПМПК хаттамасына тіркеп қоямыз, анау болмайды, мынау болмайды деп. ПМПК мамандары ондай хаттамаларын баламен небәрі екі-үш минут сөйлесіп қана бере салады, өмірбақи жанында зерттеп отырмайды. Ал олардың қасында өмірбойы отыратын аналары «қоғам бізге неге қатал?» деп ашынады.
Қала әкімдігі жанындағы қоғамдық кеңестің мүшесі Николай Исаевтың айтуынша, кез келген бала тез өсіп кетеді. Мүгедек балалар жағдай жасалуын ұзақ тосып отыра алмайды. Жиын соңында қоғамдық кеңес мүшелері білім бөлімі мен ПМПК-ға үйде отырып қалған балаларға көмек беру үшін жағдайды тездетіп жасауды тағы да бір мәрте сұрады.
Раушан НҰҒМАНБЕК,
журналист
СЕМЕЙ
Суретті түсірген автор
