Биылғы емханаға тіркелу науқанында айтарлықтай ерекшелік жоқ деуге болады. Басты жаңалығы – шетелдіктердің тіркелуіне мүмкіндік беріліп отыр. Қазақстанда тұрақты және уақытша тұрып жатқан шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ тұлғалар тіркеу науқаны кезінде кедергісіз тіркеліп, 2018 жылдың 1 қаңтарынан бастап, кепілдендірілген тегін медициналық көмек пакеті шеңберінде медициналық көмек алуға құқылы. Сондықтан емханалар да оларды тіркеуге алуға міндетті.
Елімізде құрылған «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» әу бастан-ақ жекеменшік клиникаларды көптеп тартуды көздеген болатын. Ондағы мақсат – отандық медицина саласына нарық талаптарын енгізе отырып, дәрігерлер мен емханалар арасында бәсекелестікті туғызу. Жаңа реформаның заңдылықтары бойынша, қай клиника адамды көбірек тартады, қайсысы жоғары сапалы қызмет көрсетеді – сол ұйымдарға қаражат көбірек бөлінеді. Бүгінде жекеменшік клиникалардың көбі қаржы қорын көбейту мақсатында қормен келісімшарттар жасасуға мүдделілік танытып отыр. Өткен айда медициналық сақтандыру қоры кепілдендірілген тегін медициналық көмек пакеті шеңберінде қызмет көрсетуден үміткер денсаулық сақтау нысандарының дерекқорын жасап шықты. Дерекқорға енген емдеу мекемелерінің саны бүгінде 1,5 мыңнан асқан. Соның 45 пайызы – жекеменшік клиникалар үлесінде.
Жалпы елімізде емхананы еркін таңдау құқығы бұрыннан бар. Қазіргі таңда республикадағы алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін ұйымдардың саны – 479 болса, соның ішінде 268-і қалалық деңгейде, 211-і ауылдық емханалар. Денсаулық сақтау министрлігі Медициналық қызметтерге ақы төлеу комитетінің 2017 жылғы қаңтардағы мәліметі бойынша, бүгінде емханаларға 17 млн 635 мыңнан астам адам тіркелген екен. Оның ішінде 8 миллионнан астамы ер-азаматтар болса, 9 миллионнан астамы – әйел. Емханаға тіркелген 18 жасқа дейінгі балалардың саны 6 миллионға жуықтайды. Әрине, қазір емханаға тіркелу науқаны жүріп жатқандықтан бұл сандар өзгеруі әбден мүмкін.
Емханаға тіркелу – мемлекет ұсынып отырған тегін медициналық көмекпен қамтамасыз етілудің кепілі. Сондықтан кез келген адам емхананы таңдау мүмкіндігін тиімді пайдаланғаны жөн. Егер сізге өзіңіз қаралып жүрген емханаңыз көңілден шығатын болса, онда сол емдеу мекемесінде қала беруге болады. Әлбетте, азаматтар алғашқы медициналық-санитарлық көмек алу үшін алдымен тұрғылықты мекенжайы бойынша қаралатын емханаға келеді.
Бұл азаматтардың өздеріне тиімді және үйге келетін учаскелік дәрігерге ыңғайлы, дейді Денсаулық сақтау министрлігінің баспасөз қызметі. Яғни таңдаған емханаңыз үйге, оқу орнына немесе жұмысқа жақын орналасқан болса, онда үйге дәрігер шақыру секілді қызметтерді пайдалануға болады. Ал егер кімде-кім үйінен қашық орналасқан емхананы таңдайтын болса, онда мұндай мүмкіндік болмайды.
Емханаға тіркелу үшін қалаған емдеу мекемеңізге жеке куәлікпен келіп, бас дәрігердің атына өтініш жазу жеткілікті немесе телефон арқылы да тіркелуге болады.
Сондай-ақ қазіргі уақытта медициналық сақтандыру жүйесі шеңберінде емханаға тіркелудің мән-жайын түсіндіретін байланыс орталықтары да іске қосылды. Мұндай орталықтар әр өңірде бар. Осы байланыс орталықтарына хабарласып, өзіңізді толғандырған сауалдарға толыққанды жауап алуға болады.
Ел азаматтары емханаларды еркін таңдаған кезде бір ғана емханаға тіркеле алатынын ескертеміз. Бір мезетте бірнеше емдеу мекемесіне тіркелу мүмкін емес. «Тіркелген тұрғындар регистрі» емханаға келген адамның қайда, қашан тіркелгенін, оның мәртебесін автоматты түрде анықтауға мүмкіндік береді. Бұған қоса дәрігер мен емхананы еркін таңдау құқын бір жылда бір рет пайдалануға болатынын ұмытпаған жөн. Емхананы басқа жерге қоныс аударғанда немесе жазасын өтеу мерзімі аяқталуына, әскери қызметін өтеп болуына байланысты ауыстыруға болады. Егер бұрынғы қаралып жүрген емхананың қызметіне көңіліңіз толса, онда тіркелу науқаны кезінде қайта тіркелудің қажеті жоқ.
Бүгінде шалғайдағы халық аз тұратын ауылдарда емханаға тіркелу күрделілеу болып тұр. Дегенмен де ірі қалалардың маңайында тұратын азаматтардың қаладағы кез келген емхананы таңдап тіркелуге мүмкіндігі бар.
Қымбат ТОҚТАМҰРАТ,
«Егемен Қазақстан»
