Таяуда Мәскеудегі Соғыс және қарулы күштер ардагерлерінің үйінде одақтың үйлестіру кеңесінің кезекті пленумы, кезектен тыс VII съезі, және «1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысының тарихын бұрмалаушылармен күрестің қазіргі кезеңдегі шиеленісуі» атты Үйлестіру кеңесінің төрағасы Алексей Сорокин 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы кеңес халқының тарихындағы аса қайғылы оқиғалардың бірі деп атап көрсетті.
Тәуелсіз мемлекеттердің ардагерлер ұйымдары Ұлы Жеңістің 70 жылдық мерекесін дайындау және өткізу бойынша мақсатты, жемісті жұмыс жүргізді. Бүгінде оң тәжірибені қазіргі кезеңге тән ерекшеліктерді ескере отырып, пайдалану міндеті тұр. ТМД-ға мүше елдер Мемлекет басшыларының кеңесі 2020 жылды Ұлы Жеңістің 75 жылдық мерейтойы деп жариялағаны белгілі. Ардагерлер ұйымдары атаулы оқиға аясында Сталинград және Курск шайқастары, Ленинград қоршауының жойылуы, Украина мен Молдавияны азат ету сияқты айтулы оқиғаларды мерекелеуге дайындалуға кірісуі керектігін айтты. Халықты, әсіресе жастарды патриоттық пен интернационалдыққа тәрбиелеу жөніндегі жұмыста соғысқа тікелей қатысқан ардагерлердің бай өмірлік тәжірибесін, рухани әлеуетін кеңінен пайдалану, келешек ұрпаққа, кеңес жауынгерлерінің ерліктері туралы қасиетті ақиқатты жеткізу үшін ардагерлердің шынайы естеліктері мен дауыстарын толық пайдалану қажет.
Осындай ойлар мен ұсыныстар Эстония, Молдова, Қазақстан, Беларусь, Литва, Қырғызстан, ТМД Атқару комитеті өкілдерінің сөздерінде де айтылды. Солай бола тұра, көңілге қаяу түсірген деректер де келтірілді. Мысалы, Литва республикалық ардагерлер ұйымы төрағасының айтуынша, олардың заңына сәйкес, ол елде орақ пен балға, қызыл ту, қызыл жұлдыз бейнеленген төсбелгілерге, басқа да нышандарға тыйым салынған, мұндай нышандар шекарадан өтерде тәркіленеді екен. Пленум қабылдаған қаулыдағы осыған жауап секілді бір тармақта былай делінген: «Ардагерлер ұйымдары бірқатар елдерде орын алып отырған нацизмге қарсы күрескерлерге, азат етуші кеңес жауынгерлеріне қойылған ескерткіштерді қорлау, қирату, сондай-ақ кеңестік әскери нышандарға тыйым салу істерін айыптау үшін барлық мүмкіндіктерді пайдалануы тиіс».
Бұдан кейін съезд Екінші дүниежүзілік және Ұлы Отан соғыстарында фашизмнен жапа шеккен Еуропа мен Азия елдерінің барлық ардагерлер және антифашистік қоғамдық ұйымдарына үндеу қабылдады. Онда съезге қатысушылар фашизммен күрескен жауынгерлердің ерлігін қастерлейтін адамдардың бәрін Ұлы Отан соғысына қатысты зердені қорлап-масқаралау жүріп жатқан Польшадағы және басқа да елдердегі вандализмді тоқтатуға шақырды.
Конференцияда негізгі баяндаманы академик, тарих ғылымдарының докторы, профессор, соғыс ардагері Л.Ольштынский жасады. Ұлы жеңіс – кеңес халықтарының мызғымас достығының нәтижесі деген ойын тереңдете отырып, ол мынадай дерек келтірді: 1952 жылы Деникиннің мүрдесін АҚШ-тағы Нью-Джерси зиратына қайра жерлеу кезінде оның жесірі, барлық эмигранттардың пікірі ретінде, Екінші дүниежүзілік соғыста жеңіске жеткен тек орыс солдаты депті. Ал тарихқа жүгінсек, орыс солдатының 1905 жылғы Жапониямен болған соғыста, 1914-1916 жылдардағы бірінші дүниежүзілік соғыста масқара жеңіліске ұшырағаны белгілі ғой. Демек, фашизммен болған осынау қанды қырғында ғажап жеңіске жеткен тек көп ұлтты кеңес халқы мен солдаты, деп атап көрсетті баяндамашы.
Жиналғандар соғысқа белсенді қатысушы С.Тюшкевичтің сөзін зор зейінмен тыңдағанын айту ләзім. Бұл кісінің атақ-дәрежелерін тізудің өзі көп орын алар еді, өйткені ол шын мәнінде аңыз адам. Бір ғасыр жасағанына қарамастан, оның ғажап өмірлік қуаты сол күйі сақталғандай, сөз саптасы мен логикасы, тіпті сөйлеу мәнері мен ырғағы да адамды таңғалдыратындай. Содан болса керек, ол «Фашизммен күрестегі Ұлы жеңіс – русофобиямен күрестің тірегі және факторы» деді.
«Ресей Федерациясы әскербасылары клубының» президенті, армия генералы А.Куликовтың пікірінше, тарихи шындықты, оның ішінде екінші дүниежүзілік соғыс жөнінде айтпай қалу, оны бұрмалау жақсылыққа апармайды және де бұл шындық мейлінше объективті, ашық сипатта болуы керек.
Халықаралық ғылыми-практикалық конференцияға қатысушылар түрлі теріс пиғылдарға алаңдаушылық білдіре отырып, ардагерлер ұйымдары жалақорлар мен бұрмалаушыларды әшкерелеу хақында белсенді де батыл күрес жүргізеді, жұмыстың жаңа, пәрменді түрлерін іздестіріп, тәжірибеге енгізеді деп нық сенім білдірді.
Ғосман ТӨЛЕҒҰЛ,
Ақмола облыстық ардагерлер
кеңесінің төрағасы
