Фото: Валерий БУГАЕВ
Әкімнің тұрғындармен кездесуі кезінде жергілікті «Эком» қоғамдық бірлестігінің жетекшісі Светлана Могилюк тұрғындардың денсаулығы мен экологиялық жағдайдың арасындағы байланысты зерттеуді назарға алуды сұрады. Оның айтуынша, бұрнағы жылдармен салыстырсақ, қазір өңірдегі кәсіпорындардан шығарылатын қалдық көлемі 20 пайызға азайған. Соған қарамастан, Павлодар өңірі жүрек-қан тамырлары, онкология аурулары бойынша республикада 1-ші орында. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы бұл ауруларды қоршаған ортамен байланыстырады. Жиында экологтардың өтініші бойынша Болат Бақауов орынбасары Мейрам Бегентаевқа 10 күннің ішінде үкіметтік емес ұйымдармен жиын өткізуді тапсыратындығын айтты.
Облыстық жер қойнауын пайдалану, қоршаған орта және су ресурстары басқармасының мәліметінше, аймақта 11 кәсіпорын аумағындағы атмосфера құрамы тексеріледі. Кәсіпорындардың сегізі облыс орталығында, біреуі Екібастұзда, екеуі Ақсуда орналасқан. Олардың қоршаған ортаға залалы күндізгі және түнгі уақыттарда тексеріліп, 11 элемент бойынша 7520 сынама алынады. Түсті және қара металлургия, электр, жылу энергиясын өндіру, мұнай өңдеу өндірісі және басқалары экологиялық жағдайға кері әсерін тигізуде. Елімізде қоршаған ортаға тасталатын зиянды заттардың төрттен бір бөлігі облыстың үш қаласына – Павлодар, Ақсу және Екібастұз қалаларының үлесінде екенін айта кетейік. Сондықтан атмосфераның ластануы маңызды мәселе.
Басқарма тарапынан өнеркәсіптік аумақтағы ауаның сапасын бағалау жұмыстары соңғы үш жыл бойы жүргізіледі. Тұрғындардың шағымы кешкі және түнгі уақытта жиілейді. Сынамаларды алу бағдарламасына жыл сайын өзгерістер енгізіліп келеді. Сондықтан Б.Бақауов облыс жұртшылығы ауаның тазалығына алаңдаулы екендігін айтып, барлық ірі кәсіпорындармен экологиялық жағдайды жақсарту және ауаға тарайтын қалдықтардың мөлшерін азайту бойынша жұмыс жүргізілетінін атап өтті.
Осы жылдан бастап кәсіпорындарды жаңғыртудан өткізу кезінде экологиялық жүктемені азайту мәселесі басты орында болады, деді Болат Бақауов. Облыстың 7 ірі кәсіпорынымен қоршаған ортаны қорғау саласындағы ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылса, алдағы уақытта тағы да 8 меморандумға қол қойылады. Барлық экологиялық проблемаларды бір жылда шешу мүмкін емес. Бірақ алдағы жылға нақты іс-қимылдар жоспары жасалады. Экология, қоршаған ортаны қорғау үшін бұл бағыттағы бірінші қадам жасалды. Облыс орталығының төрт бөлігінде орнатылған LED-дисплейлерден қала тұрғындары ауаның ағымдағы жағдайы туралы ақпаратты көре алады.
Облыс әкімі есепті кездесу барысында биылғы жылды «Экология жылы» деп жариялады. Ендігі мәселе осы атаулы жылды атына сай атқарып, қордалаған мәселелерді нақты іске асыруға тіреледі. Кез келген өндірістің экологияға тиер зардабын бәріміз де жақсы білеміз. Өңірдегі бірнеше кәсіпорынға қоршаған ортаға келтірген залалдары үшін айыппұл да салынды.
Тағы бір айта кетерлік мәселе, Ертіс өзенінің жай-күйіне қатысты. Облыс орталығы, көптеген аудан орталықтары мен ауылдар осы өзен бойында орналасқан. Ертістің ластануы, жайылымдағы шабындықтарға көктемде жайылған судың қара күзге дейін тартылмауы, жағалаудағы диқандардың су тапшылығына ұшырауы секілді түйткілдердің түйіні тарқаған емес. Бұл өзендегі қалыпты жағдайдың бұзылуы болашақта табиғи апатқа әкеліп соқтыруы әбден мүмкін.
Әрине облыс орталығындағы тұрмыстық қатты қалдықтар полигоны, тау-тау болып үйіліп жатқан қоқыстың экологияға тигізетін зардабы да аз емес. Осыған байланысты Б.Бақауов бұл үшін алдымен халықты қоршаған ортаны қорғауға бірігіп атсалысуға шақырады.
Жергілікті мәслихат депутаттарының, қоғамдық ұйымдардың, эколог мамандардың бірлескен жұмысы енді қыза түспек. Ең бастысы, «Экология жылы» жалаң дақпырт, пайдасыз жиындармен емес, нақты пайдасы бар, жоспарланған жобалармен жүзеге асса игі.
Фарида БЫҚАЙ,
«Егемен Қазақстан»
Павлодар облысы
