Жалпы отырысты ашқан палата Төрағасы Н.Нығматулин екі күн бұрын жарияланған Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың тарихи оқиға болған «Бес әлеуметтік бастама» атты Үндеуінің маңызына тоқталып, оның еліміздің дамуына жаңа серпін беретінін атап өтті. Әлеуметтік бастамалар барлық қазақстандықтардың қолдауына ие болғаны белгілі болып отыр. Депутаттар корпусының міндеті – осы бастамаларды іске асыруды қамтамасыз ететін сапалы заңдарды қабылдау. Біздің осы кезеңдегі жұмысымыздың басым бағыты да сол болады, деді Төраға.
Одан әрі Н.Нығматулин күн тәртібіндегі мәселелерді қарауға көшті. Бірінші болып қаралған Қазақстан мен АҚШ үкіметтері арасындағы Ауғанстан Ислам Республикасының тұрақтылығы және қайта қалпына келтіру жөніндегі іс-қимылға АҚШ-тың қатысуына байланысты Қазақстан аумағы арқылы өтетін арнайы жүктің коммерциялық темір жол транзитін қамтамасыз ету туралы келісімге өзгеріс енгізу туралы хаттаманы ратификациялау туралы заң жобасы жөнінде Сыртқы істер министрі Қайрат Әбдірахманов баяндама жасады. Елбасының әлеуметтік бастамалары халықаралық аренада да толық қолдау тауып отыр. Оған Қазақстан мен Америка арасындағы стратегиялық әріптестіктің қарқынды дамуы дәлел бола алады. Қ.Әбдірахманов Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың жақында АҚШ-қа жасаған сапары барысында екі ел арасындағы қарым-қатынасты кеңейтілген стратегиялық әріптестік деңгейіне жоғарылату туралы бірлескен мәлімдеме қабылданғанын еске салды. Келіссөздер барысында Ауғанстандағы ахуалды тұрақтандыру Вашингтонның сыртқы саясатындағы басымдықтардың бірі болып табылатыны ескеріліп, Қазақстанның өңірлік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында АҚШ-пен ынтымақтастықты одан әрі нығайту бойынша уағдаластыққа қол жеткізгені айтылды. Ауғанстанға логистикалық жәрдем беру, сондай-ақ гуманитарлық көмекке жол ашуды күшейтуге үлес қосқаны үшін АҚШ президенті Д.Трамп Н.Назарбаевқа ризашылығын білдірді, дей келіп Қ.Әбдірахманов АҚШ-тың өткен жылы Ауғанстанға арнайы жүктерді тасымалдау бағытына өзгеріс енгізілуіне байланысты бізге өтініш жасағанын жеткізді. Атап айтқанда америкалық тарап арнайы жүктерін Ауғанстанға тасымалдауға Ақтау және Құрық порттарын енгізуді ұсынған. Ол Әзербайжан арқылы келген жүктерді одан әрі темір жол арқылы Ауғанстанға жеткізуге мүмкіндік береді. Осы хаттамаға өткен жылдың 21 қыркүйегінде Нью-Йорк қаласында қол қойылып, ол арнайы жүктің және бірге жүретін персоналдың коммерциялық транзиті үшін Ақтау және Құрық порттарын қолдануға жол ашады және Қазақстан мүдделеріне толықтай сәйкес келеді, еліміздің логистикалық инфрақұрылымын дамытуға үлес қосады, дей келіп министр заң жобасының осы хаттаманы ратификациялайтынын айтты.
Заң жобасы бойынша баяндамашыға бірнеше депутат сұрақ қойды. Соның ішінде депутат Амангелді Дәуренбаев Қазақстанның Ауғанстандағы тұрақтылықты дамытуға тағы да қандай көмектер көрсетіп жатқаны туралы сұрады. Оған Қазақстанның тұрақты негізде гуманитарлық көмек көрсетіп жатқандығы, соның ішінде ЖОО-ларымызда бір мыңнан астам жастың 50 млн АҚШ доллары көлеміндегі қаражатқа тегін оқытылғаны, ал қазір еліміздің БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі ретінде де тұрақтылықты негіздеуге біршама жұмыстар атқарып жатқаны айтылды. Депутат Жанат Жарасов Инвестициялар және даму министрлігінің өкіліне сұрақ беріп, жүк және персонал транзиті үшін Қазақстан тарабы қандай тарифпен қанша қаражат табатынын сұрады. Оған бірінші вице-министр Роман Скляр жауап беріп, келісім күшіне енгеннен бері 700-ден артық контейнер өткендігін және ол үшін Қазақстан тарабы 200 млн теңгедей табыс тапқанын айтты.
Қосымша баяндама жасаған депутат Бақытжан Ертаев заң жобасын мақұлдау туралы ұсыныс енгізді. Талқылауға қатысқан депутат Қуаныш Сұлтанов та заң жобасын қолдаған соң ол бірауыздан мақұлданды.
Күн тәртібіндегі екінші мәселе Қазақстан Республикасы мен Тәжікстан Республикасы үкіметтері арасындағы дипломатиялық өкілдіктердің ғимараттарын салу үшін жер учаскелерін өзара беру туралы келісімді ратификациялау туралы заң жобасын талқылауға арналды. Бұл заң жобасы бойынша да баяндаманы Сыртқы істер министрі Қайрат Әбдірахманов жасады. Келісімге сәйкес, Тәжікстан тарабы Қазақстан Республикасы елшілігінің ғимаратын салу үшін Душанбе қаласындағы И.Сомони даңғылының бойынан 1 га жер учаскесін 49 жыл мерзімге 1 сомони мөлшеріндегі жалдау ақысымен, ал Қазақстан тарабы Тәжікстанға Астанадағы Ш.Қалдаяқов атындағы көшеден 1 га жер учаскесін 49 жыл мерзімге 1 теңге мөлшеріндегі жалдау ақысымен пайдалануға береді.
Заң жобасы шағын талқылаудан кейін бірауыздан мақұлданды. Күн тәртібіндегі мәселелер қаралып болған соң депутаттар орталық мемлекеттік органдарға өздерінің сауалдарын жариялады.
Жақсыбай САМРАТ,
«Егемен Қазақстан»
