Сәл ертерек, 2013 жылы Италияның Милан қаласындағы «Сан-Сиро» стадионында болған едім. Бұл стадионның да екінші атауы – «Джузеппе Меаца». Джузеппе Меаца Бенито Муссолини кезеңінде Италия ұлттық құрамасының шабуылшысы болған. Финалдық ойында гол соғып, Италияның әлем чемпионы атануына зор үлес қосқан. Әлемдегі атақты стадиондардың біріне Меацаның есімі берілуі де заңды құбылыс. Бір жағынан кейінгі ұрпаққа италиялықтардың да «катеначчо» атты ойын мәнері болғанын баршаға мәлім етеді. Кезінде дүркіреген құрамасы, әлемнің кез келген командасына гол соға алатын шабуылшысы болғанын айғақтайды.
2017 жылы Мадридтегі «Сантьяго Бернабеу» стадионына жолымыз түсті. Бұл кешен атақты «Реал» командасына тиесілі. Сантьяго Бернабеудің өзі Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан, кейіннен «Реалдың» президенті болып, клубты даңқты ұжымға айналдырған. Клубтың абыройын асқақтатқан Бернабеудің есімі осылайша стадионға берілді. Бұл «Реалдың» өткен ғасырдың бел ортасында ешкімге дес бермей, Еуропаның нөмірі бірінші клубы болғанынан сыр шертеді.
Жалпы, атақты футболшының есімін іргелі ғимараттарға беру таңғалатын да дүние емес. Солтүстік Ирландия елі Белфасттың халықаралық әуежайын аңызға айналған футболшысы Джорд Бест атымен ұлықтады. Ал өткен жылы Португалияның Мадейра қаласының әуежайы «Криштиану Роналду атындағы халықаралық әуежай» деген атауға ие болды.
Одан кейін Еуропада, жалпы әлемде стадион құрылысына кеткен қаржыны толықтай ақтап алатын тағы бір үрдіс пайда болды. Лондонның «Арсенал» командасының су жаңа стадионның атауын «Эмирэйтс» компаниясы сатып алды. Бұл – Біріккен Араб Әмірліктерінің брендтік жарнамасы. Одан кейін «Манчестер Сити» командасының стадионына да «Эттихад» есімі берілді. Оны «Эттихад эйруэйс» әуе тасымалы компаниясы қомақты қаржы құйып, меншіктеді.
Ал бізде ше? Қазақстандағы стадиондардың атауларының түгелге дерлігі – «Орталық». Бұрынғы Кеңес кезінде «Центральный» аталған стадиондардың барлығы осы атаумен келеді. Яғни тек қазақшаланғаны болмаса, еш өзгеріссіз қала берген. Тек тәуелсіздік алғалы бері халықаралық стандарттарға сай салынған жалғыз стадионымыз «Астана Арена» деп аталады. Бір қуантарлығы, Ақтөбедегі 1975 жылы ашылған «Орталық» стадион кейіннен «Қобыланды батыр» атауын алды. Ал Шымкенттегі, Алматыдағы, Астанадағы стадиондардың барлығының атауы – «Қажымұқан Мұңайтпасов». Әрине, Қажымұқан қазақ тарихындағы даңқты балуан, оған ешкім шүбә келтірмейді. Бірақ қазақ спортына өлшеусіз еңбек сіңірген басқа да саңлақтарымыз бар емес пе?
12 мамыр күні Тимур Сегізбаевтың дүниеге келген күні аталып өтті. Даңқты футболшының туған күніне орай еліміздің әр қиырында еске алуға арналған шаралар ұйымдастырылды. Ардагерлер арасында турнир де болды. Кезінде қазақтар доп тебе алмайды деген қағиданың быт-шытын шығарып, Мәскеудің «Спартагына» «Лужникиде» екі гол соққан Тимур Санжарұлы қандай құрметке де лайықты! Бүкіл ғұмырын «Қайратқа» арнап, қазақ футболына өлшеусіз үлес қосқан Сегізбаевты білмейтін қазақ жоқ. Біздің елден бөлек бұл кісіні күллі Кеңес Одағы таныды, «Тимур и его команда» деген мақалалардың жарияланғаны да сол тұс. Тимур Санжарұлы сонымен қатар Йемен ұлттық құрамасының бапкері болып 3 жыл қызмет етті. Сол елдің футболының да дамуына үлес қосты. Енді Алматының Орталық стадионына Тимур Сегізбаев есімі берілсе, керемет емес пе! Олимпиадаларда жүлде алған саңлақтарымыз дараланып жатқанда, барлық жеңістердің бастауында тұрған Тимур Сегізбаев сынды даңқты футболшымыздың атын асқақтатқанымыз елімізде футболдың дамуына да серпін беретіні сөзсіз.
Ермұхамед Мәулен,
«Егемен Қазақстан»
